Τα τελευταία χρόνια, η συζήτηση για το φύλο έχει γίνει πεδίο σύγχυσης, με αντιεπιστημονικές δηλώσεις να κυριαρχούν. Η φράση "υπάρχουν μόνο δύο φύλα" επαναλαμβάνεται, αγνοώντας την πολυπλοκότητα της βιολογίας. Όμως, η επιστήμη έρχεται να δώσει απαντήσεις.

Ο Αναστάσιος Γαλάνης, διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, εξηγεί ότι το βιολογικό φύλο δεν είναι μια διχοτομία, αλλά ένα σύνολο χαρακτηριστικών (χρωμοσωμάτων, ορμονών, αναπαραγωγικών οργάνων) με μεγάλη ποικιλομορφία. Ενώ η πλειονότητα ανήκει στις κατηγορίες "αρσενικό" και "θηλυκό", υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό ίντερσεξ ατόμων, μια υπαρκτή βιολογική πραγματικότητα.

Ο Γαλάνης μας καλεί να σκεφτούμε πώς οι επιστημονικοί ορισμοί επηρεάζουν την κατανόηση του φύλου και πώς η σύγχρονη βιβλιογραφία αποκαλύπτει ότι το φύλο είναι φάσμα, όχι δυάδα.

"Τον τελευταίο καιρό συνεχώς ακούμε για τα φύλα ή καλύτερα για τα βιολογικά φύλα (σημείωση: στα αγγλικά υπάρχουν οι όροι sex για το βιολογικό φύλο και gender για το κοινωνικό φύλο). Προσωπικά, ως άτομο που βρίσκεται στον κόσμο της βιολογίας εδώ και πολλά χρόνια, χαίρομαι πολύ που αυτά τα θέματα έρχονται στο δημόσιο διάλογο, καθώς μας δίνουν μια ευκαιρία να εξηγήσουμε πώς λειτουργεί η βιολογία", αναφέρει ο Γαλάνης.

Ο ίδιος ορίζει το βιολογικό φύλο ως το σύνολο των χαρακτηριστικών που προσδιορίζουν αν ένα άτομο ανήκει σε μια από τις τρεις κατηγορίες: αρσενικό, θηλυκό ή ίντερσεξ. Αυτά τα χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν χρωμοσώματα, ορμόνες και αναπαραγωγικά όργανα.

Σύμφωνα με τον Γαλάνη, "πράγματι οι περισσότεροι άνθρωποι εμπίπτουν στις κατηγορίες του αρσενικού και του θηλυκού, αλλά στην πραγματικότητα ακόμη κι εντός αυτών των κατηγοριών υπάρχει ένα φάσμα. Ανάμεσα στο αρσενικό και στο θηλυκό υπάρχει ένας μικρότερος αριθμός ατόμων, περίπου 1-2% του ανθρώπινου πληθυσμού (4), που διαφέρει από τα χαρακτηριστικά του τυπικά αρσενικού ή τυπικά θηλυκού. Αυτά τα άτομα τα ονομάζουμε ίντερσεξ."

Τα ίντερσεξ άτομα δεν εμπίπτουν στα τυπικά χαρακτηριστικά του αρσενικού ή του θηλυκού. Για παράδειγμα, ένα φαινομενικά θηλυκό άτομο μπορεί να έχει χρωμοσώματα XY (5) ή ένα φαινομενικά αρσενικό άτομο μπορεί να έχει χρωμοσώματα XX (6).

Πολλοί βιολόγοι ορίζουν το βιολογικό φύλο με βάση τους γαμέτες που παράγει ο οργανισμός: αρσενικό (μικροί γαμέτες), θηλυκό (μεγάλοι γαμέτες) και ερμαφρόδιτο (και τα δύο). Όμως, αυτός ο ορισμός έχει προβλήματα, καθώς δεν καλύπτει περιπτώσεις ατόμων που δεν παράγουν γαμέτες.

Ο Γαλάνης τονίζει ότι πολλοί βιολόγοι επιμένουν πως τα βιολογικά φύλα είναι δύο, βασιζόμενοι στον ορισμό των γαμετών. Ωστόσο, για να είναι σωστοί, θα πρέπει να αναγνωρίζουν τρία βιολογικά φύλα και ένα άφυλο.

Το δίπολο αρσενικού-θηλυκού αμφισβητείται και στη φύση. Υπάρχουν ίντερσεξ τυφλοπόντικες (9), φάλαινες (10), άλγες που παράγουν τρία είδη γαμετών (11), πεταλούδες μισές αρσενικές και μισές θηλυκές (12), ίντερσεξ καραβίδες (13) και ίντερσεξ μαμούθ (14).

Σύμφωνα με τον Γαλάνη, "η ποικιλομορφία του βιολογικού φύλου είναι μια πραγματικότητα που σιγά-σιγά αποδεχόμαστε. Η ύπαρξη χρωμοσωμάτων ή γονιδίων δεν εγγυάται την ανάπτυξη ενός οργανισμού σύμφωνα με το τυπικά αρσενικό ή θηλυκό και αντίστοιχα η ύπαρξη αναπαραγωγικών οργάνων επίσης δεν μπορεί να εγγυηθεί ταύτιση με το τυπικά αρσενικό ή θηλυκό. Το βιολογικό φύλο είναι ένα σύνθετο σύνολο χαρακτηριστικών που εν τέλει έχει σκοπό τη δημιουργία ποικιλομορφίας."

Καταλήγοντας, ο Γαλάνης συμβουλεύει όσους υποστηρίζουν ότι τα βιολογικά φύλα είναι δύο ή ότι είναι ένα φάσμα να διαβάσουν την επιστημονική βιβλιογραφία, ώστε ο διάλογος να βασίζεται σε επιχειρήματα και δεδομένα, όχι απλές απόψεις.