Για δύο δεκαετίες, η Βενεζουέλα επένδυσε σε συμμαχίες με χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Κούβα και το Ιράν, επιδιώκοντας να δημιουργήσει ένα αντίβαρο στις ΗΠΑ στην παγκόσμια σκακιέρα. Όμως, όπως σημειώνει η Wall Street Journal, στην κρίσιμη στιγμή, αυτές οι συμμαχίες αποδεικνύονται λιγότερο ισχυρές από ό,τι φαινόταν.

Μόσχα, Πεκίνο, Αβάνα και Τεχεράνη προσφέρουν κυρίως «λόγια» στήριξης προς το Καράκας, απέναντι στην αυξανόμενη πίεση από τον Ντόναλντ Τραμπ. Η WSJ παρατηρεί μια παρόμοια στάση με την περίπτωση του Ιράν, όταν οι σύμμαχοι παρέμειναν στο περιθώριο κατά τη διάρκεια επιθέσεων από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι ορισμένοι εταίροι της Βενεζουέλας, όπως η Κούβα, το Ιράν και η Νικαράγουα, δεν έχουν την οικονομική ή στρατιωτική δυνατότητα να παρέμβουν ουσιαστικά. Οι δύο ισχυρότεροι σύμμαχοι, η Κίνα και η Ρωσία, έχουν προσφέρει στο παρελθόν στρατιωτικό εξοπλισμό, εκπαίδευση και οικονομική βοήθεια. Ωστόσο, σύμφωνα με πηγές της WSJ, η βοήθεια της Ρωσίας περιορίζεται στην συντήρηση αεροσκαφών και πυραυλικών συστημάτων. Επιπλέον, δύο τάνκερ μετέφεραν αργό πετρέλαιο και νάφθα στη Βενεζουέλα, μια κίνηση ζωτικής σημασίας για την παραγωγή καυσίμων και την εξαγωγή πετρελαίου στην Κίνα. Παρόλα αυτά, οι αναλυτές τονίζουν ότι οι κινήσεις αυτές δεν επαρκούν.

"Πρόκειται για κινήσεις μικρής κλίμακας που δεν θα είναι επαρκείς εάν οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε πραγματικές στρατιωτικές επιχειρήσεις", δήλωσε στην WSJ ο Βλαντιμίρ Ρουβίνσκι, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Icesi στην Κολομβία.

Η Μόσχα και το Πεκίνο έχουν άλλωστε και άλλα, πιο σημαντικά μέτωπα ανοιχτά. Για τη Ρωσία, ο πόλεμος στην Ουκρανία απορροφά τεράστιους πόρους. Για την Κίνα, η οικονομική κατάσταση και οι εμπορικές διενέξεις με τον Τραμπ περιορίζουν την δυνατότητα παροχής γενναιόδωρης βοήθειας. Επιπλέον, οι αμερικανικές κυρώσεις περιπλέκουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.

Η WSJ υποστηρίζει ότι Πεκίνο και Μόσχα προσπαθούν να διαπραγματευτούν σημαντικές συμφωνίες με τον Τραμπ, γεγονός που αποθαρρύνει την σπατάλη πολιτικού κεφαλαίου στην Βενεζουέλα. "Η Ρωσία δεν πρόκειται να βοηθήσει τον Μαδούρο με κάτι παραπάνω από αυτά που ήδη έχει προσφέρει", εκτιμά ο Ρουβίνσκι.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Ιράν, όπου Ρωσία και Κίνα παρείχαν μόνο "διπλωματική υποστήριξη" κατά τη διάρκεια του πολέμου με το Ισραήλ, χωρίς να εμπλακούν στρατιωτικά.

Επί εποχής Τσάβες, η Βενεζουέλα αξιοποίησε τους πλούσιους πετρελαϊκούς πόρους της για να οικοδομήσει σχέσεις με αντιπάλους των ΗΠΑ. Η Κίνα χορήγησε δισεκατομμύρια δολάρια σε δάνεια, τα οποία θα αποπληρώνονταν με πετρέλαιο, για την χρηματοδότηση έργων υποδομής. Η Κούβα λάμβανε πετρέλαιο σε μειωμένη τιμή, ενώ το Ιράν ίδρυσε εργοστάσια κατασκευής αυτοκινήτων.

Μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Μαδούρο το 2013, η οικονομία συρρικνώθηκε, εγείροντας ερωτήματα στους συμμάχους σχετικά με την αποτελεσματικότητα των δανείων. Παρόλα αυτά, οι συμμαχίες παρέμειναν σημαντικές. Μετά τις αμερικανικές κυρώσεις το 2019, το Ιράν έστειλε καύσιμα, ενώ η Ρωσία ανέλαβε δραστηριότητες εμπορίας πετρελαίου. Επίσης, οι ίδιες χώρες αναγνώρισαν την κυβέρνηση Μαδούρο, παρά τις αμφισβητούμενες εκλογές του 2024.

Ωστόσο, από το 2013, η οικονομική σχέση μεταξύ Καράκας και Πεκίνου άρχισε να εξασθενεί, με την Κίνα να εγκαταλείπει πολλά σχέδια και να εξαρτάται αποκλειστικά από τις εξαγωγές πετρελαίου της Βενεζουέλας για την αποπληρωμή των δανείων.

Ο Εβανάν Ρομέρο, πρώην υφυπουργός Ενέργειας της Βενεζουέλας, εκτιμά ότι η Κίνα θα έβγαινε χαμένη σε περίπτωση πτώσης του Μαδούρο, καθώς μια νέα κυβέρνηση θα έδινε προτεραιότητα στις σχέσεις με τις ΗΠΑ. "Το πετρέλαιο δεν θα πήγαινε στην Κίνα, αν υπήρχαν δίαυλοι με την Ουάσιγκτον. Δεν έχει κανένα νόημα να στέλνουμε πετρέλαιο στους Κινέζους. Η απόφαση αυτή ελήφθη λόγω ιδεολογίας, όχι με βάση το οικονομικό συμφέρον" καταλήγει.