Από τη στιγμή της δημιουργίας του, πριν από περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια, το σύμπαν βρίσκεται σε αέναη διαστολή.

Ωστόσο, πρόσφατες μετρήσεις αφήνουν να εννοηθεί ότι αυτή η φαινομενική «αιωνιότητα» ίσως έχει ημερομηνία λήξης, φέρνοντας τα πάνω κάτω στην κοσμολογία.

Το 1998, δύο ομάδες επιστημόνων, με επικεφαλής τους Saul Perlmutter, Adam Riess και Brian Schmidt, παρατήρησαν υπερκαινοφανείς εκρήξεις σε μακρινούς γαλαξίες και κατέληξαν σε ένα απροσδόκητο συμπέρασμα: το σύμπαν δεν διαστέλλεται με σταθερό ρυθμό, αλλά επιταχύνεται. Φαίνεται σαν μια άγνωστη δύναμη, η Σκοτεινή Ενέργεια, να ωθεί τον χώρο προς τα έξω, ασκώντας πίεση από το κενό.

Η Σκοτεινή Ενέργεια παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα άλυτα μυστήρια της Φυσικής, με τους επιστήμονες να έχουν προτείνει διάφορα σενάρια για το πιθανό τέλος του σύμπαντος.

Μετά την ανακάλυψη της Σκοτεινής Ενέργειας, το Big Freeze (η σταδιακή ψύξη και ερήμωση του σύμπαντος) φάνταζε ως το επικρατέστερο σενάριο. Όμως, πιο πρόσφατοι υπολογισμοί αμφισβητούν αυτή την εικόνα, δίνοντας νέα τροπή στην κοσμική ιστορία.

Μια νέα μελέτη των Hoang Nhan Luu, Yu-Cheng Qiu και Henry Tye υποστηρίζει ότι το σύμπαν δεν θα διαρκέσει για πάντα, εισάγοντας την κοσμολογική σταθερά Λ, η οποία καθορίζει την επίδραση της ενέργειας του κενού.

Η μελέτη προτείνει ότι η καλύτερη συμφωνία με τα τρέχοντα δεδομένα είναι μια ελαφρώς αρνητική τιμή για τη σταθερά Λ, ειδικά αν ληφθεί υπόψη το αξιόνιο πεδίο – υποθετικά σωματίδια που επηρεάζουν τη διαστολή του σύμπαντος με φθίνουσα επίδραση.

Ο Tye χρησιμοποιεί μια εύστοχη αναλογία: φανταστείτε ένα ποδήλατο που ανεβαίνει έναν λόφο με την ώθηση ενός βοριά. Όσο φυσάει ο άνεμος, το ποδήλατο προχωρά. Όταν ο άνεμος κοπάσει, το ποδήλατο σταματά και αρχίζει να κυλά αργά προς τα πίσω, αποκτώντας σταδιακά μεγαλύτερη ταχύτητα. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί και με το σύμπαν.

Το Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI) συλλέγει δεδομένα μετρώντας τις θέσεις εκατομμυρίων γαλαξιών. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν μια πιθανή εξασθένιση της Σκοτεινής Ενέργειας, υποδηλώνοντας ότι η επιτάχυνση της διαστολής μπορεί να επιβραδύνεται. Ωστόσο, αυτά τα δεδομένα παραμένουν αβέβαια και υπόκεινται σε διαφορετικές αναλύσεις.

Έτσι, το μέλλον του σύμπαντος παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα. Το Big Crunch (η συρρίκνωση του σύμπαντος σε ένα σημείο) είναι ένα πιθανό, αν και όχι βέβαιο, σενάριο. Τα υπάρχοντα μοντέλα και οι παρατηρήσεις έχουν τους δικούς τους περιορισμούς.

Προς το παρόν, οι γαλαξίες συνεχίζουν να απομακρύνονται σιωπηλά, και το σύμπαν συνεχίζει να μεγαλώνει. Όμως, ίσως, κρυμμένη βαθιά στις εξισώσεις και στα δεδομένα του χωροχρόνου, να βρίσκεται ήδη η προειδοποίηση για το τέλος. Και ίσως, αν ο Henry Tye έχει δίκιο, η αιωνιότητα να τελειώσει σε μια απρόσμενη στιγμή.