Το καλοκαίρι του 1925, επτά φοιτητές στο Πανεπιστήμιο George Washington αποφάσισαν να συμμετάσχουν σε ένα ασυνήθιστο πείραμα: να μείνουν άγρυπνοι για εξήντα συνεχόμενες ώρες, όχι λόγω εξετάσεων, αλλά για την επιστήμη.

Εμπνευστής ήταν ο καθηγητής ψυχολογίας Frederick August Moss, ο οποίος θεωρούσε τον ύπνο «τραγική σπατάλη του ενός τρίτου της ζωής μας». Ο Moss, οραματιστής πίσω από το πρώτο τεστ εισαγωγής στην ιατρική σχολή (MCAT), πίστευε ότι η πειθαρχία μπορούσε να υπερνικήσει την ανάγκη για ξεκούραση. Στην Αμερική της δεκαετίας του '20, με την άνθηση της παραγωγικότητας και της τεχνολογίας, ο ύπνος φάνταζε ως εμπόδιο.

Ένα σαββατοκύριακο του Αυγούστου, ο Moss συγκέντρωσε τους εθελοντές του: τρεις άνδρες και τέσσερις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων της 17χρονης Louise Omwake και της Thelma Hunt. Το πείραμα ήταν απλό: εγρήγορση για 60 ώρες, με τον Moss να παρακολουθεί ζωτικά σημεία, αντανακλαστικά και γνωστικές επιδόσεις.

Οι φοιτητές περιπλανήθηκαν στην ύπαιθρο της Βιρτζίνια με αυτοκίνητο, παίζοντας μπέιζμπολ και τραγουδώντας, αγωνιζόμενοι να μείνουν ξύπνιοι. Η Thelma Hunt, αποφασισμένη, εκτέλεσε ένα πείραμα παρκάροντας παράλληλα το αυτοκίνητο έπειτα από δύο νύχτες αϋπνίας. Η φωτογραφία της, γεμάτη νεανικό πείσμα, έγινε σύμβολο αυτού του ιδιαίτερου πειράματος.

Ο Moss πίστευε ότι η εκπαίδευση για λιγότερο ύπνο θα οδηγούσε σε περισσότερη δημιουργικότητα. «Πάρα πολύς ύπνος», έγραψε ο δημοσιογράφος Newton Burke στο Popular Science, «ίσως είναι εξίσου επιζήμιος με την υπερβολική μέθη – μουδιάζει τις δραστηριότητες του νου και του σώματος». Ο Thomas Edison υποστήριζε ότι τέσσερις ώρες ύπνου ήταν αρκετές. Η κατάργηση του ύπνου φάνταζε ως νίκη επί της βιολογίας.

Οι φοιτητές άντεξαν. Μετά από δυόμισι μέρες χωρίς ύπνο, έγιναν νωχελικοί και νευρικοί, αλλά παρέμειναν λειτουργικοί. Ο Moss ενθουσιάστηκε, θεωρώντας ότι η ανθρώπινη αντοχή μπορεί να εκπαιδευτεί. Μετά το πείραμα, κοιμήθηκαν αμέσως, γεγονός που φάνηκε να επιβεβαιώνει ότι η στέρηση ύπνου δεν είχε επιβλαβείς συνέπειες. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα ήταν επιφυλακτική. Ο Burke σημείωσε ότι «η μέχρι στιγμής επιστημονική συναίνεση είναι πως δεν υπάρχει τρόπος να μειώσει ο μέσος άνθρωπος τον ύπνο του χωρίς να πληρώσει τίμημα στην υγεία του».

Έναν αιώνα μετά, η επιστήμη δικαιώνει αυτή την επιφύλαξη. Ο ύπνος είναι μια ενεργή διαδικασία αναδιοργάνωσης και αποτοξίνωσης του εγκεφάλου.

Οι νευροεπιστήμονες έχουν αποδείξει ότι κατά τη διάρκεια του ύπνου ο εγκέφαλος καθαρίζει πρωτεΐνες που συνδέονται με το Αλτσχάιμερ, ενώ το ανοσοποιητικό σύστημα ανασυντάσσεται. Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για τη συντήρηση του σώματος.

Παραδόξως, η επιστήμη σήμερα δείχνει ότι και ο υπερβολικός ύπνος μπορεί να είναι επιβλαβής. Μελέτες δείχνουν ότι τόσο η έλλειψη όσο και η υπερβολή ύπνου συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ασθενειών.

Το ιδανικό είναι επτά με εννέα ώρες ύπνου. Όχι γιατί ο πολύς ύπνος είναι η αιτία, αλλά μπορεί να είναι σύμπτωμα κρυφής ασθένειας ή διαταραχής ύπνου. Έτσι, το ερώτημα του Moss παραμένει επίκαιρο: όχι αν ο ύπνος είναι άχρηστος, αλλά πόσος ύπνος είναι αρκετός;

Η Thelma Hunt, η φοιτήτρια που συμμετείχε στο πείραμα, έγινε αργότερα διευθύντρια του τμήματος ψυχολογίας όπου δίδασκε ο Moss. Η Louise Omwake ακολούθησε επίσης επιτυχημένη πορεία στην εκπαίδευση.

Παρόλο που ο Moss μπορεί να έκανε λάθος, αναγνώρισε τη σημασία της έρευνας για τον ύπνο. Οι φοιτητές του, άθελά τους, ξεκίνησαν μια επιστημονική πορεία που οδήγησε στην κατανόηση των φάσεων REM και των κιρκάδιων ρυθμών.

Μέχρι σήμερα, ο άνθρωπος παλεύει ανάμεσα στην ανάγκη για περισσότερη δράση και την ανάγκη για ξεκούραση. Και ίσως το πιο ειρωνικό είναι ότι εκείνοι οι επτά νέοι, με τις 60 ώρες αγρυπνίας, μας έδειξαν πόσο πολύτιμος είναι ο ύπνος.