Φωτοβολταϊκό-μαμούθ πνίγει χωριά των Τρικάλων

Τέρας Φωτοβολταϊκών στα Τρίκαλα: «Σβήνει» Γη και Απειλεί τα Μετέωρα

Επιστήμη
Δημοσιεύθηκε  · 4 λεπτά ανάγνωση

Ένας τεράστιος φωτοβολταϊκός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, έκτασης περίπου 15.500 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 6.000 στρέμματα θα καλυφθούν με 601.504 φωτοβολταϊκά πάνελ, σχεδιάζεται να αναπτυχθεί κοντά στα Μετέωρα, μεταξύ του Δήμου Τρικκαίων και του Δήμου Μετεώρων, στην περιοχή της κοινότητας Ελληνοκάστρου της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων.

Το έργο, με αρχική ονομαστική ισχύ 400MW και στη συνέχεια 430MW, θα είναι περιφραγμένο με συρματόπλεγμα ύψους 3 μέτρων και συνολικού μήκους 121 χιλιομέτρων. Η έκταση των περίπου 6.000 στρεμμάτων είναι πολλαπλάσια της μέσης χρησιμοποιούμενης γεωργικής γης των τοπικών κοινοτήτων που βρίσκονται πλησίον του έργου, ενώ η έκταση των 15.500 στρεμμάτων αντιστοιχεί σε πλέον του 50% της έκτασης της κοινότητας Ελληνοκάστρου. Το έργο θα εκτείνεται σε ακτίνα που φτάνει τα 5 χιλιόμετρα από το κέντρο της τοπικής κοινότητας Ελληνοκάστρου, αλλά η απόστασή του από τα όρια της κοινότητας θα ανέρχεται σε μόλις 208 μέτρα και από τα πρώτα σπίτια του χωριού σε 244 μέτρα.

Το ευρύτερο πολύγωνο κατάληψης του έργου βρίσκεται εντός 7 τοπικών κοινοτήτων (Ριζώματος, Πλατάνου, Ελληνοκάστρου, Αρδανίου, Λιοπρασίου, Γερακαρίου και Αύρας). Σε απόσταση μικρότερη από 8 χιλιόμετρα αναπτύσσεται ήδη και άλλος φωτοβολταϊκός σταθμός ισχύος 208MW. Ο υπό κατασκευή φωτοβολταϊκός σταθμός θα είναι υπερδιπλάσιος του ανάλογου έργου που κατασκευάστηκε στην περιοχή των Λιβερών Κοζάνης.

Η ταχύτητα με την οποία το έργο προχώρησε στην αδειοδοτική διαδικασία προκαλεί εντύπωση, καθώς ο φορέας του έργου κατέθεσε αίτημα στη ΡΑΕ στις 30/6/2022 και έλαβε τη βεβαίωση παραγωγού στις 25/11/2022. Στη συνέχεια, υπέβαλε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στις 28/7/2023, η οποία φαίνεται να εκπονήθηκε εντός μόλις 8 μηνών από την έκδοση βεβαίωσης παραγωγού, αντί των 18 μηνών που προβλέπεται για περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές. Στις 8/12/2023, δηλαδή εντός διαστήματος μόλις 4,5 μηνών από την υποβολή της μελέτης, το έργο έτυχε περιβαλλοντικής έγκρισης.

Ενώ η μελέτη διαβιβάστηκε σε 20 υπηρεσίες, η έγκρισή του στηρίχθηκε στη γνωμοδότηση μόνο 9 υπηρεσιών. Η μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης βασίστηκε σε εργασίες πεδίου μόλις 6 ημερών αντί για 20 έως 60 που προβλέπεται από τον νόμο. Η γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Δασών του ΥΠΕΝ εκδόθηκε δίχως να έχουν υπάρξει γνωμοδοτήσεις από το Δασαρχείο Τρικάλων και από τη Διεύθυνση Δασών Τρικάλων. Απουσιάζει επίσης γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας.

Εκ του συνόλου των 1.200 στρεμμάτων που εξετάστηκαν από το δασαρχείο, καμιά περιοχή δεν χαρακτηρίστηκε ως δάσος, κάτι που θα έχει ως συνέπεια να επιτραπεί η απομάκρυνση βλάστησης για την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών υαλοπινάκων.

Στις 28/3/2023 ψηφίστηκε νόμος κατάργησης της «Γης Υψηλής Παραγωγικότητας» (Ν5035, άρθρο 50) και μόλις μία εβδομάδα μετά ο φορέας του έργου κατέθεσε αίτηση προς την ΠΕΧΩΠ (5/4/2023) προκειμένου να μπορέσει να κατοχυρώσει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών εντός των ιδιωτικών εκτάσεων. Η απόφαση της ΠΕΧΩΠ είναι επιστημονικά ανεπαρκέστατα τεκμηριωμένη, καθώς το σύνολο των 5.000 στρεμμάτων έχει χαρακτηριστεί βάσει μόλις τεσσάρων αναλύσεων εδάφους, οι οποίες έγιναν από μη πιστοποιημένο εργαστήριο, χωρίς να αναφέρεται η ακριβής θέση λήψης του δείγματος. Τα δείγματα λήφθηκαν από ιδιοκτήτη γης μισθωτή στην εταιρεία.

Ανύπαρκτη είναι και η γνωμοδότηση από την πλευρά του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), η οποία είναι εξαιρετικά κρίσιμη και βαρύνουσας σημασίας.

Το έργο αναπτύσσεται σε περιοχή Natura, εντός περιοχής Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και μέρος αυτού σε Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ). Ο βιότοπος «Ορη Αντιχάσια-Μετέωρα» καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα από τα Αντιχάσια όρη.

Σύμφωνα με μελέτη της ίδιας της εταιρείας, η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του αέρα θα ανέλθει έως και 2 βαθμούς Κελσίου, ενώ του εδάφους έως και 4 βαθμούς. Στην ίδια μελέτη αναφέρεται ότι το φωτοβολταϊκό μπορεί να δημιουργήσει οπτική όχληση και επομένως αρνητική επίπτωση στην αισθητική της περιοχής. Η εξάλειψη παραδοσιακών δραστηριοτήτων όπως η γεωργία, η αμπελουργία, η κτηνοτροφία και η μελισσοκομία θα επιφέρει βαρύ πλήγμα στις οικογένειες που εξαρτώνται από αυτές τις δραστηριότητες. Η αποψίλωση πλούσιας βλάστησης 6.000 στρεμμάτων θα έχει ως συνέπεια την αποξήρανση του εδάφους, την αλλαγή στην απορροή των υδάτων, τη διατάραξη της υδρολογικής ισορροπίας, την επιτάχυνση της διάβρωσης του εδάφους και τη μείωση της ικανότητας απορρόφησης του βρόχινου νερού.

Η τοπική κοινωνία είναι σύσσωμα αντίθετη με την κατασκευή του έργου, κάτι που αποτυπώνεται στις αρνητικές γνωμοδοτήσεις 6 τοπικών κοινοτήτων και στις αρνητικές γνωμοδοτήσεις 7 συλλόγων και ομοσπονδιών. Επιπλέον το έργο απορρίπτουν οι δύο Μητροπόλεις Τρίκκης, Γαρδικίου & Πύλης και Σταγών & Μετεώρων. Στις 9/2/2024 κατατέθηκε προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας με 4 αιτήσεις υπογεγραμμένες συνολικά από 200 άτομα. Η εκδίκαση της προσφυγής έχει οριστεί για τις 21 Ιανουαρίου 2026. Τον αγώνα κατά της υλοποίησης του έργου «τρέχει» ο Σύλλογος Ενεργών Πολιτών για την Προστασία του Περιβάλλοντος Αντιχασίων & Μετεώρων (ΣΕΠΑΜ).