Οι μπαταρίες της «αναγνώρισης κράτους»

Παλαιστίνη: Αναγνώριση χωρίς έδαφος; Η σκληρή αλήθεια

Πολιτική
Δημοσιεύθηκε  · 3 λεπτά ανάγνωση

Η "αναγνώριση κράτους" αποτελεί διεθνή επιβεβαίωση κυριαρχίας και ισότιμης αντιμετώπισης. Οι αναγνωρίζοντες αποδέχονται ότι μια κοινωνικοπολιτική οντότητα πληροί τις προϋποθέσεις κρατικής υπόστασης, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Η αναγνώριση ανοίγει δρόμους για διπλωματικές, νομικές και οικονομικές σχέσεις. Ωστόσο, παραμένει ένα περίπλοκο ζήτημα στις διεθνείς σχέσεις, χωρίς να εγγυάται έλεγχο εδάφους ή πολιτική ανεξαρτησία, όπως αποδεικνύεται στην περίπτωση της διαμάχης μεταξύ Παλαιστίνης και Ισραήλ, μιας διαμάχης που μετρά έναν αιώνα.

Η νομική οριοθέτηση κράτους στο Διεθνές Δίκαιο βασίζεται στη Σύμβαση του Μοντεβιδέο (1933), γνωστή και ως «Σύμβαση για τα Δικαιώματα και τις Υποχρεώσεις των Κρατών». Αυτή καθορίζει τα τέσσερα κριτήρια αναγνώρισης: μόνιμος πληθυσμός, καθορισμένο έδαφος, κυβέρνηση και ικανότητα σύναψης διεθνών σχέσεων. Η Σύμβαση του Μοντεβιδέο, αντλώντας έμπνευση από την Ειρήνη της Βεστφαλίας (1648), κωδικοποιεί τα χαρακτηριστικά στο πλαίσιο του βεστφαλιανού συστήματος, που από τον 17ο αιώνα καθιέρωσε την κρατική κυριαρχία ως θεμελιώδη αρχή των διεθνών σχέσεων. Με απλά λόγια, το Μοντεβιδέο περιγράφει «τι είναι» ένα κράτος, ενώ η Βεστφαλία ορίζει «πώς πρέπει να σχετίζονται τα κράτη» μεταξύ τους.

Αναφορικά με την περίπτωση της Παλαιστίνης, πληθυσμός υπάρχει, καθώς οι Παλαιστίνιοι παγκοσμίως ανέρχονται σε περίπου 15,2 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 7,8 εκατομμύρια ζουν στη διασπορά, κυρίως σε αραβικές χώρες, και 5,5 εκατομμύρια στην Παλαιστίνη (Γάζα + Δυτική Όχθη). Ωστόσο, στην πράξη απουσιάζει το καθορισμένο έδαφος, αντιθέτως υφίσταται σχέδιο εκκένωσης των παλαιστινιακών εδαφών. Επιπλέον, είναι δύσκολο να υποστηριχθεί η ύπαρξη κυβερνητικής εκπροσώπησης, καθώς η Χαμάς θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση και η Παλαιστινιακή Αρχή είναι υποβαθμισμένη και διεφθαρμένη. Ακόμη, οι ΗΠΑ δεν εκδίδουν βίζες σε παλαιστινιακές αντιπροσωπείες στην έδρα του ΟΗΕ, περιορίζοντας έτσι και την ικανότητα σύναψης διεθνών σχέσεων.

Το 2011, η Παλαιστίνη αιτήθηκε πλήρη ένταξη στον ΟΗΕ, αλλά η αίτηση απορρίφθηκε λόγω του αμερικανικού βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Το 2012, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ έδωσε στην Παλαιστίνη καθεστώς «κράτους-παρατηρητή μη μέλους», όπως και στο Βατικανό. Ενώ τα περισσότερα κράτη-μέλη του ΟΗΕ έχουν αναγνωρίσει την Παλαιστίνη και η Παλαιστίνη είναι μέλος της UNESCO και άλλων διεθνών οργανισμών, η μη αναγνώριση από βασικούς δρώντες, όπως οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και αρκετά κράτη της Ε.Ε., και η μη πλήρης ένταξη στον ΟΗΕ περιορίζουν την πρακτική κυριαρχία.

Η υποστήριξη προς την Παλαιστίνη από τη διεθνή κοινότητα έχει συμβολική σημασία, αλλά περιορισμένα αποτελέσματα. Η πραγματικότητα είναι ζοφερή, με την εξαφάνιση μιας περιοχής χιλιάδων χρόνων από τον χάρτη. Παραμένει ασαφές τι ακριβώς έχει αναγνωριστεί: το εναπομείναν έδαφος χωρίς τον λαό του;

Η διεθνής κατάσταση χαρακτηρίζεται από μιλιταρισμό και απανθρωπιά, με συλλογική τιμωρία, εκτοπισμούς, ρατσισμό και απαρτχάιντ. Οι μπαταρίες της «αναγνώρισης» της Παλαιστίνης είναι άδειες, μια πραγματικότητα που γνωρίζουν τόσο αυτοί που αναγνωρίζουν το «Κράτος Παλαιστίνης», όσο και αυτοί που δεν το επιθυμούν, όπως η Ελλάδα. Το ερώτημα παραμένει: πού θα οδηγήσει όλη αυτή η φρικωδία;