Καθώς οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου βρίσκονται σε εξέλιξη, ο Βλαντιμίρ Πούτιν εντείνει τις προσπάθειες κατάληψης ουκρανικών εδαφών, επιδιώκοντας να ισχυροποιήσει τη διαπραγματευτική του θέση ενόψει μιας πιθανής συμφωνίας.

Στην πρώτη γραμμή του μετώπου, που εκτείνεται σε περίπου 1.200 χιλιόμετρα, ο ρωσικός στρατός χρησιμοποιεί καινούργιες τακτικές. Αντί για μεγάλες επιθέσεις με μηχανοκίνητα μέσα, που εύκολα εντοπίζονται από drones, προωθούνται μικρές ομάδες πεζικού, αποτελούμενες από δύο έως τέσσερις άνδρες. Αυτές οι ομάδες προσπαθούν να διεισδύσουν στις ουκρανικές γραμμές χωρίς να γίνουν αντιληπτές, ανασυντάσσονται και επιτίθενται, επιτυγχάνοντας αργή αλλά σταθερή προώθηση.

Στις αρχές Αυγούστου, η Ρωσία κατέγραψε μικρά κέρδη εδαφών κοντά στο Ποκρόβσκ, στο ανατολικό Ντονέτσκ. Οι ουκρανικές ενισχύσεις σταμάτησαν την προέλαση και σταθεροποίησαν το μέτωπο, όμως οι μάχες συνεχίζονται με σφοδρότητα.

Ο αρχηγός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Ολεξάντρ Σύρσκι, δήλωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις κλιμακώνουν τις επιθέσεις τόσο βόρεια όσο και προς το Ποκρόβσκ.

Η Ρωσία κατέχει περίπου το 20% της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων εδαφών που κατέλαβε το 2014 (Κριμαία, τμήματα του Ντονμπάς) και κατά τους πρώτους μήνες της εισβολής το 2022. Η εαρινή επίθεση της Μόσχας φέτος απέφερε διπλάσια εδαφικά κέρδη σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα. Παρά τις επιτυχίες, το ουκρανικό στράτευμα αντέδρασε, αλλά οι πιο έμπειρες ταξιαρχίες έχουν εξαντληθεί. Στο Ποκρόβσκ μετακινήθηκαν μονάδες όπως η Αζόφ, η 33η και η 59η, με στρατιώτες που πολεμούν αδιάκοπα από το 2022, ενώ αρκετοί μάχονται από το 2014.

Ο Πούτιν επιμένει ότι ολόκληρο το Ντονμπάς "ανήκει στη Ρωσία". Στη συνάντησή του με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Αλάσκα, φέρεται να τον έπεισε ότι η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει ολόκληρη την περιοχή για να υπάρξει ειρήνη.

Ο Τραμπ έχει παρουσιάσει τις πρόσφατες συναντήσεις του με τον Πούτιν, τον Ζελένσκι και Ευρωπαίους ηγέτες ως επιτυχία, υποσχόμενος στον Ουκρανό πρόεδρο ότι η χώρα του θα απολαμβάνει «προστασία τύπου Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ», χωρίς ωστόσο να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ωστόσο, παραμένουν επιφυλακτικοί σχετικά με τις προθέσεις του Πούτιν για πραγματική ειρήνη.

Η Μόσχα ελέγχει τα τρία τέταρτα του Ντονέτσκ. Στην ουκρανική πλευρά του δυτικού Ντονέτσκ, κοντά στο Ντομπροπίλια, ρωσικές ομάδες μικρού μεγέθους εντόπισαν κενά στις αμυντικές γραμμές. Ωστόσο, η προέλαση είχε περιορισμένο στρατηγικό αντίκτυπο.

Ο ανθυπασπιστής Βιτάλιι Πιασέτσκιι της 93ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας έκανε λόγο για «επιθέσεις διείσδυσης», που εκμεταλλεύονται την ευθραυστότητα των ουκρανικών γραμμών. Ο λοχίας Ολεξάντρ Καρπιούκ σημείωσε ότι τα ουκρανικά επιθετικά drones «Μπάμπα Γιάγκα», που κάποτε άντεχαν 70 αποστολές, καταρρίπτονται πλέον ύστερα από λιγότερες από 10.

Στο πεδίο της μάχης, η Ρωσία κερδίζει ελάχιστα μέτρα τη φορά, επιδιώκοντας να τα μετατρέψει σε πολιτικό όφελος στις διαπραγματεύσεις. Για την Ουκρανία, η υπεράσπιση ακόμη και μικρών χωριών είναι σημαντική, ώστε να μην αναγκαστεί να εγκαταλείψει εδάφη μετά από έντεκα χρόνια πολέμου.

Η απαίτηση του Βλαντιμίρ Πούτιν να παραδώσει η Ουκρανία το σύνολο του Ντονμπάς πριν από οποιαδήποτε παύση των εχθροπραξιών αναδεικνύει το κεντρικό ερώτημα κάθε διαπραγμάτευσης: πού μπορεί να χαραχθεί ένα σύνορο που να γίνει αποδεκτό και από τις δύο πλευρές.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι απέρριψε αμέσως την πρόταση, επικαλούμενος το Σύνταγμα της Ουκρανίας, το οποίο ορίζει την εδαφική ακεραιότητα ως «αδιαίρετη και απαραβίαστη».

Η Ουκρανία έχει δηλώσει ότι στόχος της παραμένει η αποκατάσταση των συνόρων πριν από την πρώτη ρωσική εισβολή το 2014. Ο Πούτιν, από την άλλη πλευρά, δεν έχει δείξει καμία διάθεση να εγκαταλείψει την επιδίωξη κατάληψης ολόκληρου του Ντονμπάς.

Η συζήτηση για μια νέα γραμμή συνόρων σημαίνει ουσιαστικά την επισημοποίηση ενός μετώπου μήκους 1.200 χιλιομέτρων, που εδώ και χρόνια μετακινείται βίαια – άλλοτε προς όφελος της Ουκρανίας και άλλοτε προς όφελος της Ρωσίας.

Η σύγκρουση ξεκίνησε με την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, μετά από ένα δημοψήφισμα που η διεθνής κοινότητα δεν αναγνώρισε. Την ίδια χρονιά, ρωσόφιλοι αυτονομιστές κατέλαβαν περίπου το ένα τρίτο του Ντονμπάς, διακηρύσσοντας «λαϊκές δημοκρατίες».

Η γραμμή του μετώπου παρέμεινε σχεδόν σταθερή έως το 2022, όταν η Μόσχα εξαπέλυσε τη γενικευμένη εισβολή.

Τον πρώτο μήνα της εισβολής, η Ρωσία κατέγραψε τις μεγαλύτερες κατακτήσεις: κατέλαβε έναν χερσαίο διάδρομο που συνέδεε την Κριμαία με το Ντονμπάς, κινήθηκε απειλητικά προς το Κίεβο και προχώρησε βαθύτερα στην ανατολική Ουκρανία.

Ωστόσο, η αδυναμία κατάληψης της πρωτεύουσας ανάγκασε τη Μόσχα να αναδιπλωθεί.

Μέσα στο 2022, ο ουκρανικός στρατός με δύο μεγάλες αντεπιθέσεις ανέκτησε τον έλεγχο σχεδόν όλης της περιοχής του Χάρκοβο και απώθησε τους Ρώσους πέρα από τον Δνείπερο, οδηγώντας στην ανακατάληψη της Χερσώνας.

Έκτοτε, το μέτωπο σταθεροποιήθηκε, με τη Ρωσία να επιδιώκει σταδιακές προωθήσεις κατά μήκος όλης της γραμμής.

Το καλοκαίρι του 2025 σημείωσε τα μεγαλύτερα κέρδη της από το 2022, καταλαμβάνοντας περισσότερα από 500 τ. χιλιόμετρα, κυρίως με τακτικές μικρών ομάδων πεζικού που κινούνται με μοτοσικλέτες ή πεζή.

Παρά την πρόοδο, η Ρωσία απέχει ακόμη από τον πλήρη έλεγχο του Ντονμπάς: έχει καταλάβει σχεδόν όλο το Λουγκάνσκ, αλλά η Ουκρανία εξακολουθεί να διατηρεί περισσότερα από 6.500 τ. χιλιόμετρα στο Ντονέτσκ.

Η περιοχή αυτή είναι μία από τις πιο οχυρωμένες του μετώπου και περιλαμβάνει τις πόλεις Σλοβιάνσκ και Κραματόρσκ, που από το 2014 αποτελούν βασικό κέντρο επιχειρήσεων για τον ουκρανικό στρατό.

Μια ενδεχόμενη ουκρανική αποχώρηση θα σήμαινε απώλεια κρίσιμων αμυντικών θέσεων και εκτόπιση τουλάχιστον 200.000 αμάχων που εξακολουθούν να ζουν εκεί.