
Ο χάρτης-«μήλον της έριδος» Τραμπ-Ζελένσκι: Συμβιβασμός ή ανάκτηση εδαφών;
Στη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, ένας χάρτης της Ουκρανίας που απεικονίζει τις περιοχές υπό ρωσική κατοχή, σκιασμένες με κόκκινο, αποτέλεσε σημείο διαφωνίας. Μιλώντας στη Fox News, ο Τραμπ τόνισε: «Ένα μεγάλο κομμάτι εδάφους έχει καταληφθεί και αυτό το έδαφος έχει χαθεί».
Ο χάρτης αυτός φέρεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην αντίληψη του Ντόναλντ Τραμπ για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Με τις περιοχές υπό ρωσική κατοχή να χρωματίζονται κόκκινες, αποτυπώνεται περίπου το ένα πέμπτο της ουκρανικής επικράτειας. Η εικόνα αυτή υπήρξε βασικό σημείο αναφοράς στη συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι, παρουσία Ευρωπαίων ηγετών.
«Υποθέτω ότι όλοι είδατε τον χάρτη», σχολίασε ο Αμερικανός πρόεδρος σε συνέντευξή του στο Fox News, υπογραμμίζοντας ότι «ένα μεγάλο κομμάτι της επικράτειας έχει καταληφθεί και αυτό το κομμάτι έχει χαθεί».
Σύμφωνα με το BBC, το μήνυμα του Λευκού Οίκου προς το Κίεβο είναι σαφές: έφτασε η ώρα για έναν εδαφικό συμβιβασμό με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, κάτι που σε ορισμένους κύκλους περιγράφεται ως «ανταλλαγές γης».
Ο Ζελένσκι, αντέτεινε με τον δικό του χάρτη, δηλώνοντας ότι παλεύει «με όσα εμφανίζονται πάνω σε αυτόν». Όπως είπε, επιχείρησε να διορθώσει τις εντυπώσεις σχετικά με τον έλεγχο εδαφών, βασιζόμενος στην πραγματικότητα και όχι σε φήμες.
Παρά την παρέμβασή του, ο Τραμπ επανέλαβε πως η Ρωσία «είναι τόσο εμφανώς ισχυρότερη και δεν έχει σταματήσει». Αναφερόμενος στις συζητήσεις με τους Ευρωπαίους, είπε: «Τώρα μιλούν για το Ντονμπάς, αλλά το Ντονμπάς αυτή τη στιγμή είναι κατά 79% υπό ρωσικό έλεγχο».
Σύμφωνα με τον χάρτη του Λευκού Οίκου, η Ρωσία ελέγχει το 99% του Λουγκάνσκ, το 76% του Ντονέτσκ, το 73% της Ζαπορίζια και της Χερσώνας, καθώς και μικρά τμήματα σε Χάρκοβο, Σούμι και Μικολάιβ. Από την άλλη, ο Ζελένσκι αντιπαρέβαλε ότι στον δικό του χάρτη αποτυπώνεται πως σε 1.000 ημέρες πολέμου η Ρωσία έχει καταφέρει να καταλάβει λιγότερο από 1% της ουκρανικής επικράτειας.
Η ανεξάρτητη ομάδα χαρτογράφησης DeepStateUA υπολογίζει ότι αυτό αντιστοιχεί σε 5.842 τετραγωνικά χιλιόμετρα από τον Νοέμβριο του 2022.
Παρά τις ρωσικές προελάσεις των τελευταίων μηνών, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η κατάληψη του υπόλοιπου Ντονέτσκ θα απαιτούσε «πολλά χρόνια και σκληρές εκστρατείες». Οχυρωμένες πόλεις όπως το Κραματόρσκ και το Σλοβιάνσκ παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο και φιλοξενούν περίπου 242.000 κατοίκους.
Ο στρατιωτικός αναλυτής Κόνραντ Μουζίκα, επικεφαλής της Rochan Consulting, επισημαίνει ότι η Ρωσία έχει επιταχύνει τις επιχειρήσεις γύρω από το Κουπιάνσκ στο Χάρκοβο και την Κρεμίνα στο Λουγκάνσκ. Κατά την εκτίμησή του, η Ουκρανία αντιμετωπίζει έλλειψη προσωπικού για να καλύψει τη μεγάλη γραμμή του μετώπου, ενώ η Ρωσία αξιοποιεί συστηματικά drones για να πλήξει στρατιώτες και πυροβολικό.
Παρά τις βαριές απώλειες, η Μόσχα έχει καταφέρει να στρατολογήσει 30–35.000 άνδρες και να συγκροτήσει εφεδρείες σε επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο. Η εικόνα δεν είναι ενιαία σε όλη τη γραμμή. Απόπειρα ρωσικής προέλασης 10–15 χλμ. κοντά στο Ντομπροπίλια στο Ντονέτσκ αποκρούστηκε πρόσφατα, ενώ η Ουκρανία διατηρεί τον έλεγχο 6.600 τ.χλμ. στο Ντονμπάς.
Το Λονδίνο εκτιμά ότι, με βάση τους μέχρι τώρα ρυθμούς, η Ρωσία θα χρειαζόταν 4,4 χρόνια για να καταλάβει ολόκληρες τις περιοχές Λουγκάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα.
Αυτή η απόσταση εκτιμήσεων εξηγεί και τη διαφορά προσέγγισης ανάμεσα στον Τραμπ και τον Ζελένσκι. Για τον Αμερικανό πρόεδρο, ο χάρτης αποτελεί ένδειξη μιας πραγματικότητας που επιβάλλει συμβιβασμούς. Για τον Ουκρανό ηγέτη, είναι ένα διακύβευμα που πρέπει να ανατραπεί. «Ευχαριστώ για τον χάρτη, ήταν ωραίος», φέρεται να είπε ο Ζελένσκι, «σκέφτομαι πώς να τον πάρω πίσω».
Η αντίθεση ανάμεσα στη ρεαλιστική ανάγνωση του Τραμπ –ότι «η Ρωσία είναι πολύ ισχυρότερη και δεν έχει σταματήσει»– και στη θέση του Ζελένσκι ότι «πρέπει να πάρουμε πίσω τα εδάφη» αποτυπώνει το χάσμα στρατηγικής αντίληψης μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου για το μέλλον της Ουκρανίας.
Πηγή: BBC