Μυστικά ταξίδια και διπλωματικές προκλήσεις: Το σχέδιο του Μαξίμου
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα ή αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά, το Μέγαρο Μαξίμου επιδιώκει να εντάξει στο πρόγραμμα του πρωθυπουργού ένα ταξίδι με σημαντικές διπλωματικές διαστάσεις.
Ένα ταξίδι που θα προβληθεί εκτενώς στα ΜΜΕ, πριν και μετά την πραγματοποίησή του, με στόχο να δημιουργήσει την εντύπωση έντονης κινητικότητας στο διπλωματικό πεδίο.
Για τις περιόδους των Χριστουγέννων του 2025 και της Πρωτοχρονιάς του 2026, η επιλογή ήταν η επίσκεψη σε Ισραήλ και Παλαιστίνη, η οποία περιλάμβανε και την τριμερή σύνοδο κορυφής Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ.
Στο κοινό ανακοινωθέν της τριμερούς συνάντησης τονίζεται, μεταξύ άλλων, η απόφαση για ενίσχυση της τρέχουσας συνεργασίας "στους τομείς ασφάλειας, άμυνας και στρατιωτικού χαρακτήρα".
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ, στις 22 και 23 Δεκεμβρίου 2025 υπεγράφησαν στη Λευκωσία το "Κοινό Σχέδιο Δράσης (ΚΣΔ) Ελλάδος – Κύπρου – Ισραήλ" και το "Πρόγραμμα Αμυντικής Συνεργασίας (ΠΑΣ) Ελλάδος – Ισραήλ" για το έτος 2026. Αυτά περιλαμβάνουν "διεξαγωγή διακλαδικών ασκήσεων, συνεκπαιδεύσεις Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων, επιτελικές συναντήσεις, καθώς και συνομιλίες σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος".
Η ίδια ανακοίνωση υπογραμμίζει ότι "με την υπογραφή των ανωτέρω ενισχύεται ακόμη περισσότερο η στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των τριών κρατών και αυξάνεται ο ρόλος τους ως παράγοντες στήριξης της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου".
Το ταξίδι του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ, και ειδικά οι δηλώσεις των τριών ηγετών που εκλήφθησαν από τα τουρκικά ΜΜΕ ως ένδειξη αντιτουρκικού αισθήματος, έχουν προκαλέσει στην Άγκυρα έναν αρχικό "επικοινωνιακό πυρετό". Η Αθήνα καλείται να διαχειριστεί αυτή την κατάσταση προσεκτικά, ώστε να αποφευχθεί η παγίωση και η κλιμάκωση της έντασης.
Ήδη πριν από την τριμερή σύνοδο, και μετά την παράδοση της πρώτης φρεγάτας FDI "ΚΙΜΩΝ" στο Πολεμικό Ναυτικό, καταγράφηκαν παραβιάσεις από τουρκικά μαχητικά, ενώ σημειώθηκε και η πρώτη αερομαχία μετά από τρία χρόνια. Οι παραβιάσεις συνεχίστηκαν και μετά την τριμερή συνάντηση.
Ωστόσο, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, η ελληνική διπλωματία δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει τα "ήρεμα νερά" στις σχέσεις με την Τουρκία. Τα τραπέζια του πολιτικού διαλόγου και της θετικής ατζέντας προετοιμάζονται για τον Ιανουάριο, ενώ το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας αναζητά ημερομηνία για το πρώτο τρίμηνο του 2026.
Παρόλα αυτά, η Άγκυρα δείχνει να επιστρέφει σταδιακά στην πολιτική των παραβιάσεων, γεγονός που αποτελεί μια δύσκολη πρόκληση για τον Γιώργο Γεραπετρίτη, ο οποίος καλείται να επαναφέρει την προηγούμενη κατάσταση.
Τα Χριστούγεννα του 2019, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να έχει μόλις εκλεγεί, το θέμα συζήτησης ήταν η επίσκεψη του πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο και η συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ.
H επίσκεψη Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο πραγματοποιήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2020, με τον Τραμπ να χαρακτηρίζει τότε τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις "εκπληκτικές". Ο πρωθυπουργός απάντησε ότι "η Ελλάδα θα είναι ένας αξιόπιστος σύμμαχος των ΗΠΑ σε έναν περίπλοκο κόσμο", υπογραμμίζοντας την επιθυμία της Αθήνας για αμερικανικές επενδύσεις.
Υπενθυμίζεται ότι η επίσκεψη Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο έγινε λίγο μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου τον Νοέμβριο του 2019. Σε ομιλία του στην ομογένεια, ο πρωθυπουργός είχε δηλώσει ότι θα θέσει στον Αμερικανό πρόεδρο "τους κινδύνους που δημιουργεί η επιθετική και παράνομη συμπεριφορά στην περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια. Θα επαναλάβω ότι δεν θα δεχθούμε καμία παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων".
Το 2020 ξεκίνησε η περίοδος μεγάλης έντασης και επιθετικής ρητορικής της Άγκυρας απέναντι στην Αθήνα.
Ενώ το 2025, στη δεύτερη θητεία Τραμπ, ο Αμερικανός πρόεδρος επαινεί τον Ερντογάν και η Αθήνα αναζητά ευκαιρία για ραντεβού στον Λευκό Οίκο.
Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2021, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επισκεφθεί το Σότσι για συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην τουρκική επιθετικότητα, είχε σημειώσει ότι η Άγκυρα "όχι μόνο προβαίνει σε εμπρηστική ρητορική διαστρεβλώνοντας την ιστορία και τη γεωγραφία, αλλά δυστυχώς και σε επιθετικές ενέργειες που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και πολλές φορές ναρκοθετούν τη σταθερότητα στην περιοχή".
Είχε υποστηρίξει επίσης ότι "η Ελλάδα είναι ανοιχτή πάντα στον διάλογο, στο πλαίσιο όμως της διεθνούς νομιμότητας και ασφαλώς του Δικαίου της Θάλασσας, το οποίο πάντα στήριζε και στηρίζει η Ρωσία ως το θεμέλιο, το ουσιαστικό πλαίσιο μέσα από το οποίο πρέπει να λύνονται διακρατικές διαφορές".
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο πρωθυπουργός εξέφρασε "την εκτίμησή μου στην συνεπή και εποικοδομητική στάση της Ρωσίας. Πρόκειται, εξάλλου, για ένα θέμα ύψιστης προτεραιότητας για την Ελλάδα. Επανέλαβα τη θέση μας για το στόχο μίας βιώσιμης λύσης στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Δεν μπορώ να συμφωνήσω περισσότερο με αυτά τα οποία είπε ο Πρόεδρος. Μία λύση η οποία θα στηρίζεται στη λογική της μιας, διζωνικής, δικοινοτικής Ομοσπονδίας με μια νομική προσωπικότητα και μια ιθαγένεια. Οποιαδήποτε συζήτηση για λύση δυο κρατών θα πρέπει να απορρίπτεται επί της αρχής. Και ως προς το ζήτημα των Βαρωσίων μάλιστα επισήμανα πως αν η Τουρκία προχωρήσει στην υλοποίηση των εξαγγελιών της για εποικισμό της περίκλειστης πόλης, δυστυχώς, θα κλείσει τα περιθώρια προόδου σε αυτό το ζήτημα".
Τότε, η Ελλάδα έστελνε μηνύματα συνεργασίας με τη Ρωσία στον τομέα της ενέργειας, ενώ ο Μητσοτάκης σημείωνε ότι, παρά το γεγονός ότι η Αθήνα είναι μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, αυτό "δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκει να έχει καλές σχέσεις με τη Ρωσία".
Δηλώσεις που ανατράπηκαν πλήρως στη συνέχεια.
Το 2022, πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη Μητσοτάκη στα χωριά της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία στις 22 Δεκεμβρίου, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να έχει δίπλα του στις φωτογραφίες στη Χειμάρρα τον σημερινό ευρωβουλευτή της ΝΔ, Φρέντι Μπελέρη.
Κατά την επίσκεψή του στη Δερβιτσάνη, τον πρωθυπουργό είχε υποδεχθεί ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, με τον Μητσοτάκη να δηλώνει: "Είχα δεσμευτεί ότι θα έρθω να σας επισκεφτώ πριν το τέλος του χρόνου και τήρησα τη δέσμευσή μου".
Όπως είχε πει τότε ο Μητσοτάκης στη μειονότητα: "Θέλω να γνωρίζετε ότι με τον Πρωθυπουργό, τον Edi Rama, έχουμε μια πολύ στενή συνεργασία. Γνωρίζουμε τα ζητήματα που σας απασχολούν. Πιστεύω ότι μπορούμε να τα δρομολογήσουμε και να τα επιλύσουμε όλα σε πνεύμα συνεργασίας και σε πνεύμα καλής διάθεσης. Όπως γνωρίζετε, επίσης, και την στήριξη που παρείχε και παρέχει διαχρονικά η ελληνική πολιτεία σε όλους τους Έλληνες που κατοικούν στο Δήμο σας. Να τη θεωρείτε δεδομένη".
Ωστόσο, το 2023 τα πράγματα άλλαξαν με τη σύλληψη του Φρέντι Μπελέρη τον Μάιο.
Στις αρχές Δεκεμβρίου 2023, πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας. Υπογράφηκε η Διακήρυξη των Αθηνών και Μητσοτάκης και Ερντογάν δεσμεύτηκαν για μια νέα εποχή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Κατά την επιστροφή του στην Τουρκία, ο Ερντογάν ανακοίνωσε επισήμως το τέλος των παραβιάσεων και των υπερπτήσεων, ενώ σενάρια για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης με στόχο την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας κυριάρχησαν όλη τη χρονιά.
Στις κοινές δηλώσεις του με τον Ερντογάν, ο Μητσοτάκης είχε αναφέρει: "Αισθάνομαι ιστορικό χρέος να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία να φέρουμε τα δύο κράτη δίπλα δίπλα. Πετύχαμε οι σχέσεις να επανέλθουν σε ήρεμα νερά, σήμερα οφείλουμε να χτίσουμε ένα αύριο που θα φυσήξει άνεμος ειρήνης, προόδου και συνεργασίας. Θέλω σήμερα να κοιτάξω στο μέλλον".
Από τότε μέχρι σήμερα, ωστόσο, ο πολιτικός διάλογος έχει παραμείνει "κολλημένος" στα εύκολα θέματα, ενώ η ένταση απειλεί να επιστρέψει στα ελληνοτουρκικά, με φόντο και την ελληνοϊσραηλινή συνεργασία.
Στις 20 Δεκεμβρίου 2024, πραγματοποιήθηκε η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, όπου αποφασίστηκε η έκτακτη σύνοδος για την Άμυνα στις 3 Φεβρουαρίου του 2025 με "ελληνική πρωτοβουλία", στον απόηχο του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή.
Όπως δήλωσε ο Μητσοτάκης: "Χαίρομαι διότι κατόπιν και δικής μου πρότασης θα υπάρχει μια έκτακτη Σύνοδος Κορυφής η οποία θα λάβει χώρα στις 3 Φεβρουαρίου με αντικείμενο αποκλειστικά και μόνο την ευρωπαϊκή Άμυνα".
Υποστήριξε, επίσης, ότι "οι θέσεις της Ελλάδος είναι γνωστές, δεν χρειάζεται να τις επαναλάβω", για να προσθέσει ότι "η τεράστια γεωπολιτική ένταση την οποία αντιμετωπίζουμε απαιτεί και μία, θα έλεγα, γεωπολιτική και αμυντική αφύπνιση της ηπείρου μας, η οποία θα μπορεί να κινηθεί σε πολλά διαφορετικά επίπεδα".
Με την ΕΕ να στρέφει το 2025, με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, το βλέμμα στην αμυντική βιομηχανία και στον επανεξοπλισμό της, η Τουρκία αναζητά τρόπο να συμμετάσχει στο σχεδιασμό…