Μια συγκλονιστική ανακάλυψη έρχεται να ταρακουνήσει τον κόσμο της αστρονομίας: η ισχυρότερη έκλαμψη που καταγράφηκε ποτέ, μια ριπή ακτινοβολίας από τα πέρατα του Σύμπαντος, φαίνεται να προήλθε από μια μαύρη τρύπα. Η νέα μελέτη εκτιμά πως αυτό το βίαιο κοσμικό ξέσπασμα ήταν το αποτέλεσμα ενός άτυχου άστρου που τόλμησε να πλησιάσει την αδιαπέραστη βαρυτική έλξη της σκοτεινής αυτής κοσμικής παγίδας.

Στο απόγειο της δύναμής του, το καλοκαίρι του 2018, το φαινόμενο ξεπέρασε κάθε φαντασία, λάμποντας με μια ένταση 10 τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου μας, όπως αποκαλύπτει μια διεθνής ερευνητική ομάδα στην έγκριτη επιθεώρηση Nature Astronomy. Πηγή αυτής της απίστευτης λάμψης ήταν μια κολοσσιαία μαύρη τρύπα, με μάζα 300 εκατομμύρια φορές αυτή του Ήλιου, κρυμμένη βαθιά στην καρδιά ενός μακρινού γαλαξία. Το φως της, ένα αρχαίο μήνυμα, ταξίδευε επί 11 δισεκατομμύρια χρόνια πριν φτάσει στη Γη, προσφέροντάς μας ένα σπάνιο παράθυρο στο νεαρό Σύμπαν και την άγρια ομορφιά του.

Οι ίδιες οι μαύρες τρύπες, εξ ορισμού αόρατες, αποκαλύπτουν την παρουσία τους μέσω των λεγόμενων «δίσκων συσσώρευσης» – μάζες διάπυρου υλικού που περιφέρονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα γύρω από τον ορίζοντα γεγονότων. Αυτό το όριο είναι το σημείο χωρίς επιστροφή, από όπου ούτε καν το φως δεν μπορεί να δραπετεύσει από την ακαταμάχητη βαρυτική έλξη της μελανής οπής. Στην περίπτωση αυτή, η μαύρη τρύπα δεν αρκέστηκε σε μικρές ποσότητες ύλης. Φαίνεται ότι κατάπιε ολόκληρο ένα άστρο, του οποίου η μάζα υπολογίζεται πως ήταν από 30 έως 200 φορές μεγαλύτερη από αυτή του δικού μας Ήλιου.

«Τα άστρα τέτοιας μάζας είναι εντυπωσιακά σπάνια τόσο επειδή οι γεννήσεις μικρών άστρων είναι πολύ συχνότερες όσο και επειδή τα άστρα πολύ μεγάλης μάζας ζουν για λίγο» σχολίασε ο Σάαβικ Φορντ του City University of New York, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Λόγω της απίστευτα ισχυρής βαρυτικής έλξης, το άτυχο άστρο υπέστη μια πρωτοφανή παραμόρφωση, παίρνοντας ένα μακρόστενο σχήμα σαν μακαρόνι – μια διαδικασία που οι αστρονόμοι περιγράφουν γλαφυρά ως «σπαγγετοποίηση». Πριν χαθεί οριστικά μέσα στο κοσμικό τέρας, το υλικό του απλώθηκε στον δίσκο συσσώρευσης, προσφέροντας το καύσιμο για αυτή την αστρική επίδειξη.

Αυτή η μελέτη, η οποία βασίστηκε σε προσεκτικές παρατηρήσεις από τηλεσκόπια σε Χαβάη, Αριζόνα και Καλιφόρνια, προσφέρει πολύτιμα νέα στοιχεία για τους μηχανισμούς με τους οποίους οι κεντρικές μαύρες τρύπες των γαλαξιών καταφέρνουν να φτάσουν σε τόσο δυσθεώρητες μάζες. Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, η ένταση της έκλαμψης κλιμακώθηκε δραματικά, αυξανόμενη κατά 40 φορές μέχρι να φτάσει στην κορύφωσή της τον Ιούνιο του 2018. Αν και το φαινόμενο έχει πλέον αρχίσει να εξασθενεί, η λάμψη του θα παραμείνει ορατή για αρκετά ακόμα χρόνια, καθώς η μαύρη τρύπα χρειάζεται τον χρόνο της για να «χωνέψει» ένα τόσο κολοσσιαίο δείπνο.