Πάνω από 5.000 λομπίστες ορυκτών καυσίμων απέκτησαν πρόσβαση στις συνόδους κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Αυτή η περίοδος σημαδεύτηκε από καταστροφικές ακραίες καιρικές συνθήκες, ανεπαρκή κλιματική δράση και ρεκόρ επέκτασης πετρελαίου και φυσικού αερίου, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Οι λομπίστες, που εκπροσωπούν τις βιομηχανίες πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, έχουν συμμετάσχει στις ετήσιες διαπραγματεύσεις για το κλίμα. Εκεί, τα κράτη καλούνται να δεσμευτούν σε φιλόδοξες πολιτικές για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Οι περίπου 5.350 λομπίστες που βρέθηκαν κοντά σε παγκόσμιους ηγέτες και διαπραγματευτές για το κλίμα τα τελευταία χρόνια, εργάστηκαν για τουλάχιστον 859 οργανισμούς ορυκτών καυσίμων. Μεταξύ αυτών, εμπορικές ομάδες, ιδρύματα και 180 εταιρείες πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, που δραστηριοποιούνται σε κάθε τμήμα της αλυσίδας εφοδιασμού, από την εξερεύνηση και την παραγωγή έως τη διανομή και τον εξοπλισμό, σύμφωνα με αποκλειστική έρευνα του Guardian.

Εντυπωσιακό είναι ότι μόλις 90 από τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων που έστειλαν λομπίστες στις συνομιλίες για το κλίμα μεταξύ 2021 και 2024 αντιπροσώπευαν περισσότερο από το μισό (57%) του συνόλου του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που παρήχθησαν πέρυσι, σύμφωνα με ανάλυση του Kick Big Polluters Out (KBPO), ενός συνασπισμού 450 οργανώσεων που κάνουν εκστρατεία για να σταματήσει η παγκόσμια δράση της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων.

Αυτές οι εταιρείες, που περιλαμβάνουν πολλές από τις πιο κερδοφόρες ιδιωτικές και δημόσιες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο, παρήγαγαν 33.699 εκατομμύρια βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου το 2024. Ποσότητα αρκετή για να καλύψει ολόκληρη την Ισπανία με μια «κουβέρτα» πετρελαίου πάχους 1 εκατοστού.

Επιπλέον, οι ίδιες 90 εταιρείες αντιπροσωπεύουν σχεδόν τα δύο τρίτα (63%) όλων των βραχυπρόθεσμων έργων επέκτασης ορυκτών καυσίμων που προετοιμάζονται για εξερεύνηση και παραγωγή, σύμφωνα με τη νέα Global Oil and Gas Exit List – ένα σύνολο δεδομένων που περιλαμβάνει περισσότερες από 1.700 εταιρείες, οι οποίες καλύπτουν περισσότερο από το 90% της παγκόσμιας δραστηριότητας πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Εάν υλοποιηθούν, αυτά τα έργα επέκτασης θα παράγουν αρκετό πετρέλαιο – 2.623 m² σε πάχος ενός εκατοστού – για να καλύψουν ολόκληρο το έδαφος επτά ευρωπαϊκών χωρών (Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία, Δανία, Σουηδία, Φινλανδία και Νορβηγία) μαζί!

Τα ευρήματα ανανέωσαν τις εκκλήσεις για απαγόρευση των εταιρειών ορυκτών καυσίμων και άλλων μεγάλων ρυπογόνων από τις ετήσιες διαπραγματεύσεις για το κλίμα, εν μέσω αυξανόμενων επιστημονικών στοιχείων ότι ο κόσμος απέτυχε να περιορίσει την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.

«Αυτές οι πληροφορίες αποκαλύπτουν ξεκάθαρα την εταιρική σύλληψη της παγκόσμιας κλιματικής διαδικασίας… ο χώρος που θα έπρεπε να αφορά την επιστήμη και τους ανθρώπους έχει μετατραπεί σε μια μεγάλη επιχειρηματική αίθουσα άνθρακα», δήλωσε ο Adilson Vieira, εκπρόσωπος της Amazonian Work Group. Ο ίδιος τόνισε χαρακτηριστικά πως «ενώ οι δασικές κοινότητες παλεύουν για την επιβίωση, οι ίδιες εταιρείες που προκαλούν την κλιματική κατάρρευση αγοράζουν διαπιστευτήρια και πολιτική επιρροή για να συνεχίσουν να επεκτείνουν τις αυτοκρατορίες τους».

«Όχι μόνο οι αυτόχθονες πληθυσμοί που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των εξορυκτικών τοποθεσιών υποφέρουν από παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά αντιμετωπίζουμε επίσης το βάρος του κλιματικού χάους στα εδάφη μας, με επιδεινούμενες πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές και ακραία κύματα καύσωνα. Πρέπει να καταργήσουμε την πινακίδα ‘προς πώληση’ στη Μητέρα Γη και να βάλουμε φραγή εισόδου στις Cop (σ.σ. διασκέψεις του ΟΗΕ) για λομπίστες πετρελαίου και φυσικού αερίου», υπογράμμισε η Brenna Yellowthunder, επικεφαλής συντονίστρια για το Indigenous Environmental Network, μέλος της KBPO.

Η 30ή Σύνοδος Κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα (Cop30) ανοίγει την Δευτέρα 10 Νοεμβρίου στην Μπελέμ, μια πόλη στον βραζιλιάνικο Αμαζόνιο – το μεγαλύτερο τροπικό δάσος στον κόσμο, ο οποίος καταστρέφεται από την ολοένα διευρυνόμενη εκμετάλλευση ορυκτών καυσίμων, τη βιομηχανική γεωργία και την εξόρυξη, μεταξύ άλλων εξορυκτικών βιομηχανιών.

Οι ετήσιες συναντήσεις είναι εκεί όπου κάθε χώρα στον κόσμο διαπραγματεύεται για τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης. Οι αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται από τη νομικά δεσμευτική Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) και τη συμφωνία του Παρισιού του 2015 για τον περιορισμό της παγκόσμιας θέρμανσης κάτω από τους 1,5 βαθμό Κελσίου.

Η έρευνα αναλύει τους λομπίστες ορυκτών καυσίμων που είναι γνωστό ότι συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις στη Γλασκώβη (Cop26), στο Sharm el-Sheikh (Cop27), στο Ντουμπάι (Cop28) και στο Μπακού (Cop29). Μέχρι τότε, η UNFCCC δεν συγκέντρωνε πληροφορίες για τους λομπίστες.

Ο αυξανόμενος θυμός για την έλλειψη ουσιαστικής δράσης από τις πλουσιότερες, πιο ρυπογόνες χώρες του κόσμου επιδεινώθηκε από τις αποκαλύψεις ότι η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων φαίνεται να έχει μεγαλύτερη πρόσβαση στις συνομιλίες για το κλίμα από τις περισσότερες χώρες.

Πέρυσι, 1.773 εγγεγραμμένοι λομπίστες ορυκτών καυσίμων παρακολούθησαν τη σύνοδο κορυφής στο Αζερμπαϊτζάν – 70% περισσότεροι από τον συνολικό αριθμό των εκπροσώπων από τα 10 πιο ευάλωτα από το κλίμα έθνη μαζί (1.033).

Αλλά η πραγματική εμβέλεια των «πλοκαμιών» της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων είναι αναμφίβολα βαθύτερη, καθώς οι λομπίστες με τα δεδομένα τους αποκλείουν στελέχη και άλλους εκπροσώπους εταιρειών σε επίσημες αντιπροσωπείες χωρών, που συμμετέχουν απευθείας στις εμπιστευτικές διαπραγματεύσεις, αλλά και όσους παρευρίσκονται ως φιλοξενούμενοι κυβερνήσεων.

Οι περισσότεροι γνωστοί λομπίστες τα τελευταία χρόνια εκπροσωπούσαν κρατικές εταιρείες από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Ρωσία και το Αζερμπαϊτζάν.

Πολλές από τις πιο κερδοφόρες εταιρείες ορυκτών καυσίμων στον κόσμο ήταν επίσης παρούσες στις πρόσφατες συνόδους κορυφής Cop, σε μια εποχή που οι κυβερνήσεις αντιμετώπισαν τεράστια δημόσια πίεση – αλλά απέτυχαν – να συμφωνήσουν να καταργήσουν σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα, παρά τις θανατηφόρες κλιματικές επιπτώσεις που επηρεάζουν κάθε γωνιά του πλανήτη.

Μεταξύ 2021 και 2024, η Shell έστειλε συνολικά 37 λομπίστες, η BP έστειλε 36, η ExxonMobil 32 και η Chevron 20. Τα τελευταία πέντε χρόνια, οι τέσσερις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες σημείωσαν συνολικά κέρδη άνω των 420 δισ. δολαρίων.

Την Παρασκευή, ο διευθύνων σύμβουλος της Exxon, Ντάρεν Γουντς, θα είναι επικεφαλής μιας εκδήλωσης έναρξης Cop30 στη Μπραζίλια που διοργανώνεται από το εμπορικό επιμελητήριο των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ, οι οποίες όπως κάθε κράτος είναι νομικά υποχρεωμένες, βάσει του διεθνούς δικαίου, να αντιμετωπίσουν την κλιματική κρίση, έχουν αποσυρθεί από τη συμφωνία του Παρισιού και δεν στέλνουν αντιπροσωπεία της χώρας στη σύνοδο κορυφής.

Η Petrobas, η κατά πλειοψηφία κρατική βραζιλιάνικη πολυεθνική που έστειλε τουλάχιστον 28 λομπίστες στις τελευταίες τέσσερις συνόδους κορυφής για το κλίμα, έλαβε πρόσφατα άδεια να διεξάγει εξερευνητικές γεωτρήσεις πετρελαίου στη θάλασσα στα ανοιχτά του Αμαζονίου, όπου ζουν πολλές κοινότητες αυτόχθονων και περίπου το 10% των γνωστών ειδών του πλανήτη.

Εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε πως «η Petrobras θα είναι παρούσα στην COP30, όπως και σε προηγούμενες συνομιλίες, επειδή αναγνωρίζει την ευκαιρία να συζητηθούν βιώσιμα μοντέλα… Η συμμετοχή της εταιρείας στην COP30 ενισχύει τη δέσμευσή της να παρακολουθεί και να συνεισφέρει στις διεθνείς συζητήσεις για το κλίμα και την ενέργεια».

Μετά από χρόνια εκστρατείας από ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, οι εκπρόσωποι της διάσκεψης Cop καλούνται φέτος να αποκαλύψουν δημόσια ποιος χρηματοδοτεί τη συμμετοχή τους – και να επιβεβαιώσουν ότι οι στόχοι τους είναι σε ευθυγράμμιση με την UNFCCC.

Ωστόσο, η νέα απαίτηση διαφάνειας αποκλείει οποιονδήποτε από επίσημες κυβερνητικές αντιπροσωπείες και οι εκκλήσεις για αυστηρότερη προστασία σύγκρουσης συμφερόντων με σκοπό τη μείωση της επιρροής του κλάδου δεν έχουν ληφθεί επαρκώς υπόψη, λένε οι υποστηρικτές.

«Οι νέοι κανόνες είναι μια ευπρόσδεκτη αρχή, αλλά έρχονται με πολλές δεκαετίες καθυστέρηση και η διαφάνεια χωρίς αποκλεισμούς είναι προσποιητή. Δεν μπορείτε να ισχυριστείτε ότι διορθώνετε μια διαδικασία που έχει ήδη καταγραφεί από τις ίδιες τις εταιρείες οι οποίες καίνε τον πλανήτη και πυροδοτούν πολέμους», επισήμανε ο Μοχάμεντ Ουσρόφ, εκτελεστικός διευθυντής του Παλαιστινιακού Ινστιτούτου για την Κλιματική Στρατηγική. «Η UNFCCC πρέπει να περάσει από την αποκάλυψη στην απαγόρευση – χωρίς μεταρρύθμιση, αυτή η διαδικασία δεν θα σώσει τον κόσμο, αντίθετα, θα βοηθήσει απλώς να τον θάψει».