Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας (ΠΟΜ) εξέδωσε έκθεση την Πέμπτη (06/11) προειδοποιώντας ότι η «ανησυχητική σειρά» ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών «συνεχίστηκε το 2025». Παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις, ο ΠΟΜ εκτίμησε ότι είναι ακόμη «εφικτή» η εκπλήρωση των στόχων των συμφωνιών του Παρισιού, την ώρα που οι αρχηγοί κρατών συνεδριάζουν στη Βραζιλία ενόψει της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30).

Σύμφωνα με το τελευταίο ενημερωτικό δελτίο του ΠΟΜ για την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος, η συσσώρευση των υψηλών θερμοκρασιών αναμένεται να καταστήσει το 2025 ως «τη δεύτερη ή τρίτη πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ».

Συνολικά, ο ΠΟΜ αναφέρει ότι οι 11 τελευταίες χρονιές, από το 2015 έως το 2025, θα πρέπει να ήταν «μεμονωμένα οι έντεκα πιο θερμές από τις 176 χρονιές παρατηρήσεων». Επιπλέον, υπογραμμίζει ότι οι τρεις τελευταίες χρονιές είναι «οι πιο θερμές που έχουν καταγραφεί ποτέ».

Η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2025 ήταν υψηλότερη κατά 1,42°C σε σχέση με τον μέσο όρο της προβιομηχανικής εποχής, έναντι σχεδόν 1,55 °C για τη χρονιά 2024, υπογραμμίζει ο ΠΟΜ στην έκθεσή του.

Ενώ το 2023 και το 2024 οι συνθήκες Ελ Νίνιο ενέτειναν την κλιματική αλλαγή, φέτος οι συνθήκες αυτές έδωσαν τη θέση τους σε πιο ουδέτερες.

Παράλληλα, ο ΠΟΜ υπογραμμίζει ότι «οι συγκεντρώσεις αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η θερμότητα των ωκεανών, που και οι δύο ανήλθαν σε επίπεδα ρεκόρ το 2024, συνέχισαν να αυξάνονται το 2025».

Την Τρίτη, το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον επιβεβαίωσε αυτή τη διαπίστωση στην ετήσια έκθεσή του, δηλώνοντας ότι οι εκπομπές αυξήθηκαν επιπλέον κατά 2,3% πέρυσι, λόγω της ισχυρής αύξησης στην Ινδία, την Κίνα, τη Ρωσία και την Ινδονησία.

Το PNUE υπενθυμίζει ότι οι εκλύσεις αυτές στην ατμόσφαιρα, οι οποίες ανήλθαν σε 57,7 δισεκατομμύρια τόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (CO2) πέρυσι, πρέπει να μειωθούν σημαντικά για να τηρηθεί η συμφωνία του Παρισιού.

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, που συνεδριάζουν έπειτα από πρόσκληση του προέδρου της Βραζιλίας Λούλα, θα εξετάσουν τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν επειγόντως σε μια προσπάθεια να επιτευχθούν οι στόχοι της συμφωνίας που υπογράφηκε πριν από 10 χρόνια.

Οι στόχοι αυτοί, σύμφωνα με τη συμφωνία, στοχεύουν να περιορίσουν την αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας «πολύ κάτω» από τους 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και να προσπαθήσουν να την περιορίσουν στον 1,5°C.

Η Σελέστ Σάουλο, η γενική γραμματέας του ΠΟΜ, εξηγεί στην έκθεση ότι «αυτό το πρωτοφανές κύμα καύσωνα, σε συνδυασμό με την αύξηση ρεκόρ των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου πέρυσι, δείχνει σαφέστατα ότι θα είναι πρακτικά αδύνατο να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στον 1,5°C τα επόμενα χρόνια χωρίς να ξεπεράσουμε προσωρινά αυτόν τον στόχο», επαναλαμβάνοντας παρόμοια πρόσφατη παρατήρηση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Ωστόσο, η ίδια τόνισε ότι «τα επιστημονικά δεδομένα είναι εξίσου σαφή: είναι ακόμα απόλυτα εφικτό και ουσιώδες να μειωθούν οι θερμοκρασίες στον 1,5°C μέχρι το τέλος του αιώνα».

Η αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ΠΟΜ Κο Μπάρετ, σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη, τόνισε ότι «η πορεία που θα ακολουθήσουμε πρέπει να καθοδηγείται από την επιστήμη, να ενισχύεται από τη συνεργασία και να μετριέται από τις δράσεις που αναλαμβάνουμε».

Ο Κρις Χιούιτ, επικεφαλής των υπηρεσιών του κλίματος στον ΠΟΜ, δήλωσε ότι δεν γνωρίζουμε ακόμη «πότε» και «για πόσο καιρό η υπερθέρμανση του πλανήτη θα παραμείνει πάνω από τον 1,5 βαθμό, και αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις που θα ληφθούν από τώρα και στο εξής. Αυτή είναι μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις της COP 30».

Παρά την ανησυχητική εικόνα, η έκθεση επισημαίνει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της έγκαιρης προειδοποίησης, με τον διπλασιασμό του αριθμού των χωρών που εφαρμόζουν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης πολλαπλών κινδύνων (MHEWS). Οι χώρες αυτές αυξήθηκαν από 56 σε 119 το 2024.

Ο ΠΟΜ τονίζει επίσης ότι οι εθνικές μετεωρολογικές και οι υδρολογικές υπηρεσίες διαδραματίζουν αυξανόμενο ρόλο στα σχέδια κλιματικής δράσης, τα οποία αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τη σημασία των κλιματικών υπηρεσιών, όπως και των εποχιακών προβλέψεων σε βασικούς τομείς όπως η γεωργία, το νερό, η υγεία και η ενέργεια.

Ωστόσο, το 40% των χωρών συνεχίζει να μην τις διαθέτει και ο ΠΟΜ προειδοποιεί ότι είναι απαραίτητο να ληφθούν «επείγοντα μέτρα» για να καλυφθούν τα κενά αυτά.

Επίσης, εκφράζεται ανησυχία για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η οποία οφείλεται στην υπερθέρμανση και τη θερμική διαστολή των ωκεανών, καθώς και στην τήξη των παγετώνων και των πάγων.

Η έκθεση προσθέτει ότι «η μακροπρόθεσμη τάση ανόδου της στάθμης της θάλασσας συνεχίστηκε παρά μια ελαφρά προσωρινή διακύμανση λόγω των φυσικών παραγόντων».

Το 2025, η έκταση του θαλάσσιου πάγου που καλύπτει την Αρκτική μετά τον χειμερινό παγετό ήταν η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ, και αυτή του θαλάσσιου πάγου που καλύπτει την Ανταρκτική παρέμεινε σαφώς χαμηλότερη από τον μέσο όρο καθόλη τη διάρκεια του έτους, σύμφωνα με τον ΠΟΜ.