Το 2000, το ιστορικό επιστημονικό ραδιοφωνικό πρόγραμμα Quirks & Quarks του CBC επιχείρησε να φανταστεί πώς θα έμοιαζε η επιστήμη το 2025. Οι προβλέψεις τους, ένα μείγμα αισιοδοξίας και τεχνολογικής αυτοπεποίθησης, σήμερα φαίνονται άλλοτε διορατικές και άλλοτε αφελείς.

Η γενική αίσθηση της εκπομπής ήταν ότι η επιστήμη θα είχε προχωρήσει πολύ πιο γρήγορα. Μία πρόβλεψη που «χτύπησε» φλέβα ήταν το ενδεχόμενο μιας φονικής πανδημίας. Αν και οι ειδικοί μιλούσαν για βακτηριακή απειλή, η πανδημία του 2020 απέδειξε ότι η παγκοσμιοποίηση και η πίεση στα συστήματα υγείας δημιουργούν κρίσεις παγκόσμιας κλίμακας.

Το CBC θα συνέχιζε να υπάρχει το 2025, όπως και έγινε, παρά τις πιέσεις. Όμως, η ιδέα ενός ολογραφικού παρουσιαστή τεχνητής νοημοσύνης για το Quirks & Quarks αποδείχθηκε πρόωρη, καθώς η εκπομπή εξακολουθεί να έχει έναν άνθρωπο στο μικρόφωνο.

Στον τομέα του Διαστήματος, οι προβλέψεις ήταν υπεραισιόδοξες. Οραματίζονταν ιδιωτικά «διαστημικά mega-yachts» που θα μετέφεραν χιλιάδες τουρίστες στη Σελήνη, με ξενοδοχεία και δραστηριότητες αναψυχής. Η πραγματικότητα είναι πιο συγκρατημένη, με τον διαστημικό τουρισμό να είναι προσιτός μόνο στην οικονομική ελίτ. Παρά την πρώτη προσελήνωση πριν από 50 χρόνια, οι άνθρωποι δεν έχουν επιστρέψει στη Σελήνη, αν και ένας Καναδός αστροναύτης θα συμμετάσχει σε επανδρωμένη αποστολή γύρω από αυτήν.

Η εξέλιξη του smartphone διέφυγε από τη φαντασία των ειδικών. Αντί για «αόρατα» ασύρματα συστήματα επικοινωνίας, είδαμε την έκρηξη των οθονών αφής και των εφαρμογών, μετατρέποντας το κινητό σε προέκταση του εαυτού μας. Κανείς δεν προέβλεψε την κοινωνική αλλαγή, με τους ανθρώπους να συνομιλούν με οθόνες αντί με πρόσωπα.

Στην κλωνοποίηση, οι προβλέψεις ήταν ισορροπημένες. Μετά τη γέννηση της Ντόλι, εκτιμήθηκε ότι θα δούμε πολλά κλωνοποιημένα ζώα, αλλά η ανθρώπινη κλωνοποίηση θα παραμείνει παράνομη. Αυτό συνέβη, με την κλωνοποίηση να προχωρά στα ζώα, αλλά τα νομικά και ηθικά όρια για τον άνθρωπο να παραμένουν ισχυρά.

Η αντοχή των βακτηρίων στα αντιβιοτικά ήταν και παραμένει κεντρικό ζήτημα. Μία δραματική πρόβλεψη για μια «Μεγάλη Πανούκλα» το 2013 δεν ήρθε ποτέ, αλλά η πανδημία του 2020 απέδειξε ότι η παγκόσμια υγειονομική κρίση δεν ήταν σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Η ταχεία ανάπτυξη εμβολίων επιβεβαίωσε την πρόβλεψη για γρήγορη αντίδραση της φαρμακοβιομηχανίας, αν και οι μακροχρόνιες επιπτώσεις, όπως το Long COVID, συνεχίζουν να απασχολούν.

Ωστόσο, η μαζική αμφισβήτηση της επιστήμης ήταν κάτι που κανείς δεν φαντάστηκε: το αντιεμβολιαστικό κίνημα, οι αρνητές της κλιματικής αλλαγής, οι θεωρίες συνωμοσίας και η πολιτική επίθεση στη χρηματοδότηση της έρευνας. Οι περικοπές σε επιστημονικά ιδρύματα και η υποβάθμιση της περιβαλλοντικής επιστήμης δημιουργούν την αίσθηση ότι η ανθρωπότητα «κλείνει τα μάτια» στα δεδομένα που η ίδια η επιστήμη παράγει.

Καθώς το 2050 προβάλλει ως ο επόμενος μεγάλος ορίζοντας, το μέλλον θα κριθεί σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Η επιστήμη μπορεί να δείξει τον δρόμο, αλλά δεν μπορεί να επιβάλει τη διαδρομή.