Ελλάδα-Ουκρανία: Νέα συμφωνία για άμυνα, ενέργεια και ασφάλεια
Η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι οδήγησε σε μια συμφωνία που εδραιώνει την ισχυρή και διαχρονική σχέση Ελλάδας – Ουκρανίας. Διαμορφώνεται ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας στους τομείς της άμυνας, της ενέργειας και της περιφερειακής ασφάλειας. Οι δύο πλευρές κατέληξαν σε επτά συγκεκριμένα σημεία, τα οποία αποτελούν τον πυρήνα της ελληνο-ουκρανικής σύμπραξης κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Στόχος της συμφωνίας είναι η ενίσχυση της σταθερότητας στην Ουκρανία, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στη Μεσόγειο. Επιπλέον, αναδεικνύεται ο ενεργειακός ρόλος της Ελλάδας, ιδίως μετά τις συμφωνίες για τη μεταφορά αμερικανικού LNG μέσω του Κάθετου Διαδρόμου και την υπογραφή της συνεργασίας ΔΕΠΑ – Naftogaz. Εξετάζεται επίσης η εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας σε σύγχρονους τομείς, όπως τα θαλάσσια μη επανδρωμένα συστήματα. Τα επτά σημεία της συμφωνίας αποτυπώνουν τις επιδιώξεις των δύο πλευρών.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς την Ελλάδα και τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την υπογραφή της ενεργειακής συμφωνίας. «Είμαι ευγνώμων στον Πρωθυπουργό, στην ομάδα, στις εταιρείες και σε όλους όσους συμβάλλουν στην επίτευξη τέτοιων συμφωνιών και στη διασφάλιση της εφαρμογής τους. Ευχαριστώ, Ελλάδα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, «από τις πρώτες μέρες της πλήρους εισβολής της Ρωσίας, η Ελλάδα μας βοηθά, συνεργάζεται με την Ευρώπη και με άλλους εταίρους, ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα καταστήσουν δυνατή την ειρήνη». Δήλωσε επίσης ότι «εκτιμούμε πραγματικά την υποστήριξη και τη δέσμευσή σας. Σήμερα έχουμε μια εξαιρετικά σημαντική συμφωνία για τον εφοδιασμό της Ουκρανίας με φυσικό αέριο». Τόνισε ότι υπογράφηκε μια επιστολή προθέσεων σχετικά με τον εφοδιασμό της Ουκρανίας με φυσικό αέριο για τη χειμερινή περίοδο, κατά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ο Ζελένσκι πρόσθεσε ότι «τα περισσότερα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουκρανία, οι εγκαταστάσεις παραγωγής φυσικού αερίου και οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί μας έχουν γίνει στόχοι πυραύλων και drones». Επισήμανε δε, ότι «οι συμφωνίες μας με την Ελλάδα σήμερα αποτελούν σημαντικό μέρος του μεγάλου ενεργειακού πακέτου που έχουμε προετοιμάσει για το χειμώνα, προκειμένου να εξασφαλίσουμε τον εφοδιασμό της Ουκρανίας με φυσικό αέριο. Οι παραδόσεις θα ξεκινήσουν ήδη από τον Ιανουάριο. Εκτός από τη συμφωνία για άμεσο εφοδιασμό, υπάρχουν και μακροπρόθεσμες συμφωνίες».
Στο πλαίσιο αυτό, o Όμιλος NAFTOGAZ και η ΔΕΠΑ Εμπορίας υπέγραψαν Δήλωση Προθέσεων Φυσικού Αερίου για τον χειμώνα 2025–2026, η οποία αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου στην αγορά της Ουκρανίας από τον Δεκέμβριο 2025 έως τον Μάρτιο 2026. Αυτό σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα στην ενίσχυση της περιφερειακής ενεργειακής συνεργασίας και της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας.
Η συμφωνία προβλέπει τη μεταφορά Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του “Route 1”, που διατίθεται από κοινού από τους Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς (TSOs) της Ελλάδας (ΔΕΣΦΑ), της Βουλγαρίας (Bulgartransgaz), της Ρουμανίας (Transgaz), της Μολδαβίας (VestMoldTransgaz) και της Ουκρανίας (GTSOU).
Οι δύο κρατικές εταιρείες, ΔΕΠΑ Εμπορίας και Naftogaz της Ουκρανίας, ενώνουν τις δυνάμεις τους με στόχο την ενεργειακή αλληλεγγύη και την αναβάθμιση της περιφερειακής ενεργειακής ασφάλειας, διασφαλίζοντας σταθερές ροές φυσικού αερίου κατά μήκος του Κάθετου Διαδρόμου.
Ο κ. Κωνσταντίνος Ξιφαράς, Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας, δήλωσε: “Η σημερινή υπογραφή της Δήλωσης Προθέσεων μεταξύ της ΔΕΠΑ Εμπορίας και της Naftogaz αποτελεί μια ουσιαστική συνεισφορά στην περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία και στην ενσωμάτωση της αγοράς σε μια κρίσιμη συγκυρία. Η παράδοση φυσικού αερίου στην Ουκρανία μέσω ενός αξιόπιστου, πολυεθνικού διαδρόμου, αποτελεί μια «γέφυρα ενέργειας» μεταξύ των υποδομών της Ελλάδας και της Ουκρανίας, στηρίζοντας την ευρύτερη ενεργειακή ανθεκτικότητα της Ευρώπης. Η προμήθεια του Αμερικανικού LNG θα πραγματοποιηθεί μέσω της εταιρείας ATLANTIC – SEE, στην οποία η ΔΕΠΑ μετέχει με 40%, σηματοδοτώντας την προσήλωση της ΔΕΠΑ, στην παροχή πρακτικών και ασφαλών ενεργειακών λύσεων σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη”.
Ο κ. Sergii Koretskyi, Διευθύνων Σύμβουλος της Naftogaz, τόνισε: “Η συμφωνία αυτή ανοίγει για εμάς έναν ακόμη αξιόπιστο δρόμο εισαγωγών για τον επερχόμενο χειμώνα. Διευρύνουμε σταθερά τη γεωγραφία των προμηθειών μας, ώστε να διασφαλίσουμε αξιόπιστη θέρμανση για τους Ουκρανούς και να ενισχύσουμε την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής. Ευχαριστώ τη ΔΕΠΑ Εμπορίας για την προθυμία της να προχωρήσουμε μαζί. Εκφράζω επίσης την ειλικρινή μου ευγνωμοσύνη προς τον Πρόεδρο της Ουκρανίας και την Κυβέρνηση για τη συμβολή τους ώστε να καταστεί δυνατή αυτή η συμφωνία”.
Η Naftogaz Group είναι η κορυφαία, κάθετα ολοκληρωμένη ενεργειακή εταιρεία της Ουκρανίας και θεμέλιος λίθος της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας. Το χαρτοφυλάκιό της καλύπτει την εξερεύνηση και παραγωγή φυσικού αερίου και πετρελαίου, τη μεταφορά και αποθήκευση, την χονδρική και λιανική προμήθεια, καθώς και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας. Κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής της είναι η διαφοροποίηση των πηγών και των διαδρομών τροφοδοσίας, αξιοποιώντας αγωγούς και εγκαταστάσεις αποθήκευσης μέσω της Ukrtransgaz, ενώ η Naftogaz Trading δραστηριοποιείται ενεργά στις διεθνείς αγορές φυσικού αερίου, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Η εταιρεία επενδύει στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, περιλαμβανομένων φωτοβολταϊκών, μικρής κλίμακας LNG, πράσινου υδρογόνου και βιομεθανίου, ενισχύοντας τον ρόλο της Ουκρανίας ως αξιόπιστου ενεργειακού κόμβου και υποστηρίζοντας τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο και σύγχρονο ενεργειακό σύστημα.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας αποτελεί έναν από τους πιο σύγχρονους και ολοκληρωμένους ενεργειακούς ομίλους στην Ελλάδα, με ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση της εγχώριας ενεργειακής αγοράς και βασικό πυλώνα της εθνικής ενεργειακής ασφάλειας. Το δυναμικό της χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει προμήθεια και εμπορία φυσικού αερίου, ηλεκτρική ενέργεια, παραγωγή ισχύος, ΑΠΕ και εναλλακτικά καύσιμα, όπως υδρογόνο, βιομεθάνιο και small-scale LNG. Στο επίκεντρο της στρατηγικής της βρίσκεται η διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων, με ευέλικτο χαρτοφυλάκιο LNG και ενεργή διεθνή παρουσία. Μέσω της νέας κοινοπραξίας ATLANTIC – SEE LNG TRADE ενισχύει το περιφερειακό LNG trading και τις ενεργειακές διασυνδέσεις, ενώ παράλληλα επενδύει στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την πράσινη μετάβαση, διαμορφώνοντας το ενεργειακό μέλλον της Ελλάδας.”