
Εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία: Ευρωπαϊκή δύναμη με αμερικανική υποστήριξη;
Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται η κατάστρωση ενός συγκεκριμένου σχεδίου για την υλοποίηση των αόριστων υποσχέσεων του Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία. Παράλληλα, παραμένει αβέβαιο το αν τελικά θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση μεταξύ Ζελένσκι και Πούτιν.
Χθες, πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη με τη συμμετοχή των αρχηγών γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ. Από την πλευρά των ΗΠΑ, συμμετείχαν ο πτέραρχος Αλέξους Γκρίνκεβιτς, ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, και ο πτέραρχος Νταν Κέιν, αρχηγός του αμερικανικού γενικού επιτελείου. Μετά το πέρας της διαβούλευσης, ο επικεφαλής της στρατιωτικής επιτροπής της Συμμαχίας, ναύαρχος Τζουζέπε Κάβο Ντραγκόνε, έκανε λόγο για μια "εξαιρετική, ειλικρινή συζήτηση", χωρίς όμως να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Ο Αμερικανός πρόεδρος τάχθηκε υπέρ της παροχής εγγυήσεων ασφαλείας στο Κίεβο κατά τη συνάντηση της Δευτέρας με τον Ζελένσκι και επτά Ευρωπαίους ηγέτες στον Λευκό Οίκο. Αυτή η εξέλιξη προκάλεσε ανακούφιση στους Ευρωπαίους, μειώνοντας τους φόβους που είχαν δημιουργηθεί από τη συνάντηση του Τραμπ με τον Πούτιν στην Αλάσκα.
Ωστόσο, τα πιο δύσκολα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα. Το βράδυ της Τρίτης, ο Τραμπ επανέλαβε ότι σε καμία περίπτωση δεν θα στείλει Αμερικανούς στρατιώτες στην Ουκρανία, αλλά δήλωσε ανοιχτός στο να προσφέρει κάποια μορφή "βοήθειας στον αέρα". Ακολούθησαν, χθες το βράδυ, δηλώσεις του αντιπροέδρου Βανς, ο οποίος τόνισε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να αναλάβουν "το μεγαλύτερο μέρος" των εγγυήσεων ασφαλείας που ζητά η Ουκρανία.
"Δεν νομίζω πως πρέπει να σηκώσουμε εμείς το βάρος", δήλωσε ο κ. Βανς σε εκπομπή του Fox News και πρόσθεσε: "Νομίζω πως πρέπει να βοηθήσουμε αν είναι απαραίτητο για να τελειώσει ο πόλεμος. Όμως νομίζω πως πρέπει να αναμένουμε, και ο πρόεδρος (των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ) ασφαλώς αναμένει, πως η Ευρώπη θα διαδραματίσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο".
Από την πλευρά των Ευρωπαίων, όπως σημείωνε χθες η ιστοσελίδα Politico, οι μεγαλόστομες δηλώσεις για βοήθεια στην Ουκρανία δεν έχουν συνοδευτεί μέχρι στιγμής από ανάλογες πράξεις. Μόνο τρεις χώρες –Γαλλία, Βρετανία και Εσθονία– έχουν δηλώσει έτοιμες να στείλουν στρατό στο πλαίσιο μιας "δύναμης καθησυχασμού", η οποία θα εγκατασταθεί μακριά από τη γραμμή του μετώπου. Διεθνή μέσα αναφέρουν ότι η Τουρκία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχει στο σκέλος που αφορά την επιτήρηση της εφαρμογής της συμφωνίας στη Μαύρη Θάλασσα.
Οι διαβουλεύσεις στο επίπεδο του ΝΑΤΟ και το ενδεχόμενο σκλήρυνσης της στάσης του Ντόναλντ Τραμπ έχουν προκαλέσει ανησυχία στη Μόσχα, όπως φάνηκε από τις χθεσινές τοποθετήσεις του Ρώσου ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ. "Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με το γεγονός ότι τώρα προτείνεται να λυθούν προβλήματα συλλογικής ασφαλείας χωρίς τη Ρωσική Ομοσπονδία. Αυτό δεν θα οδηγήσει πουθενά", προειδοποίησε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου καυτηρίασε τους Ευρωπαίους κάνοντας λόγο για "επιθετικές προσπάθειες να ανεβάσουν την ένταση, παράλληλα με τις μάλλον αδέξιες και, στην πραγματικότητα, αήθεις απόπειρες να πιέσουν την κυβέρνηση Τραμπ και προσωπικά τον πρόεδρο των ΗΠΑ ώστε να αλλάξουν τις θέσεις του".
Αβέβαιη παραμένει και η προοπτική διμερούς συνάντησης Πούτιν – Ζελένσκι. Κατά την τελευταία τηλεφωνική επικοινωνία των προέδρων των ΗΠΑ και της Ρωσίας, σε ένα διάλειμμα της σύσκεψης της Δευτέρας στην Ουάσιγκτον, ο Πούτιν πρότεινε, σύμφωνα με διεθνή μέσα, να πραγματοποιηθεί η εν λόγω συνάντηση στη Μόσχα, κάτι που ο Ζελένσκι απέρριψε. Ο Μακρόν πρότεινε τη Γενεύη, ενώ πρόθυμες να φιλοξενήσουν την ενδεχόμενη συνάντηση εμφανίζονται επίσης η Αυστρία, η Ουγγαρία και η Τουρκία.
Τις προοπτικές της ειρηνευτικής διαδικασίας συζήτησαν χθες σε τηλεφωνική τους επικοινωνία οι Βλαντιμίρ Πούτιν και Ταγίπ Ερντογάν. Ανεξάρτητα από τον τόπο της συνάντησης, παραμένει αμφίβολο κατά πόσον ο Ρώσος πρόεδρος θα δεχθεί σε αυτή τη φάση να συναντηθεί με τον Ουκρανό ομόλογό του, τη νομιμότητα του οποίου αμφισβητεί.
Ερωτηθείς σχετικά, ο Λαβρόφ δεν απέκλεισε τίποτα, λέγοντας ότι χρειάζεται "να προετοιμαστεί προσεκτικά" και να είναι το "αποκορύφωμα" άλλων συναντήσεων σε επίπεδο ειδικών και διπλωματών, ενισχύοντας την υποψία ότι η Ρωσία επιθυμεί να κερδίσει χρόνο κρίνοντας ότι οι εξελίξεις στο πεδίο της μάχης την ευνοούν.
Τις ελπίδες του Κρεμλίνου ενίσχυσε η προέλαση, προ δεκαημέρου, μικρών μονάδων του ρωσικού στρατού που κατάφεραν να διαρρήξουν τις ουκρανικές οχυρώσεις και να δημιουργήσουν δύο προγεφυρώματα σε περιοχή του Ντονέτσκ, στην ανατολική Ουκρανία. Σύμφωνα με τη γαλλική Le Monde, όμως, ο ουκρανικός στρατός οργάνωσε αποτελεσματικές αντεπιθέσεις και κατάφερε τα τελευταία εικοσιτετράωρα να ανακαταλάβει θέσεις που είχε χάσει, αν και η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά ρευστή.
Χθες, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι δυνάμεις του κατέλαβαν τρεις οικισμούς στην περιφέρεια του Ντονέτσκ. Εξάλλου, τη νύχτα της Τρίτης προς Τετάρτη, οι Ρώσοι βομβάρδισαν δεξαμενές καυσίμων και ενεργειακές υποδομές στο Σούμι και την Οδησσό, τραυματίζοντας 15 άτομα. Σε δήλωσή του, ο Ζελένσκι ανέφερε ότι οι ρωσικές επιθέσεις "απλά επιβεβαιώνουν την ανάγκη να αυξηθεί η πίεση στη Μόσχα, να της επιβληθούν νέες κυρώσεις και δασμοί μέχρις ότου λειτουργήσει αποτελεσματικά η διπλωματία".