Στις 19 Δεκεμβρίου, ο διαστρικός κομήτης 3Ι/ATLAS θα πραγματοποιήσει την κοντινότερη προσέγγισή του στη Γη, προκαλώντας το ενδιαφέρον της NASA και της επιστημονικής κοινότητας.

Ο 3Ι/ATLAS είναι ο τρίτος διαστημικός βράχος που εισέρχεται στο ηλιακό μας σύστημα από άλλο αστρικό σύστημα, και η NASA μαζί με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) καταγράφουν κάθε στιγμή, προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσουν τη μοναδική του σύνθεση και να αξιολογήσουν αν αποτελεί απειλή για τη ζωή στον πλανήτη μας.

Ένας αστρονόμος, επιθυμώντας να διατηρήσει την ανωνυμία του, απάντησε σε βασικά ερωτήματα σχετικά με τον 3Ι/ATLAS. Όπως εξήγησε, «το αντικείμενο 3Ι/ATLAS είναι ένας διαστρικός κομήτης, ένα ουράνιο σώμα που δεν ανήκει στο Ηλιακό Σύστημα, αλλά έρχεται από το διαστρικό διάστημα και περνάει προσωρινά μέσα από αυτό».

Είναι το τρίτο διαστρικό αντικείμενο που έχει παρατηρηθεί, με τα άλλα δύο να είναι τα 1Ι/Oumuamua (2017) και 2Ι/Borisov (2019). Ο 3Ι/ATLAS εντοπίστηκε για πρώτη φορά την 1η Ιουλίου 2025 από το δίκτυο τηλεσκοπίων ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) στο Ρίο Χουρτάδο της Χιλής.

Το ATLAS είναι το Σύστημα Τελευταίας Ειδοποίησης για την Επίγεια Επίπτωση Αστεροειδών, μέρος ενός συμπλέγματος τεσσάρων αστεροσκοπείων που σαρώνουν τον ουρανό για διαστρικά αντικείμενα τα οποία θα μπορούσαν να είναι σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη.

Εκπρόσωπος της NASA ανέφερε ότι αρχικά εντοπίστηκε ως μια μικρή κουκκίδα φωτός που κινείται σε σχέση με τα αστέρια του φόντου. Έχουν συγκεντρωθεί αρκετές πληροφορίες από περισσότερες από 100 παρατηρήσεις, οι οποίες καθορίζουν αρκετά καλά την τροχιά του.

Ο κομήτης μπήκε στην τροχιά του Δία και κατευθύνθηκε προς τον ήλιο, φτάνοντας στην κοντινότερη απόσταση στις 29 Οκτωβρίου, σε απόσταση περίπου 1.36 Αστρονομικές Μονάδες (AU) από τον Ήλιο, ανάμεσα στις τροχιές της Γης και του Άρη. Στη συνέχεια, θα συνεχίσει την πορεία του εκτός του ηλιακού συστήματος.

Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι, επειδή είναι διαπλανητικό αντικείμενο, παρέχει τη δυνατότητα να παρατηρηθούν υλικά που σχηματίστηκαν σε άλλο αστρικό σύστημα, πιθανότατα πριν από δισεκατομμύρια χρόνια και κάτω από διαφορετικές συνθήκες από αυτές που επικρατούν στο Ηλιακό Σύστημα.

Η διάμετρος του πυρήνα του δεν είναι απολύτως βέβαιη, με εκτιμήσεις να την υπολογίζουν από 0.3 μέχρι 5.6 χιλιόμετρα. Η πόλωσή του έδειξε ασυνήθιστη συμπεριφορά, τόσο σε σχέση με τους κομήτες του Ηλιακού Συστήματος, όσο και με τα άλλα δύο διαστρικά αντικείμενα (1Ι/Oumuamua, 2Ι/Borisov).

Ενώ ο Οumuamua δεν παρουσίασε ανιχνεύσιμη κόμη, η χημική σύσταση του Borisov ήταν παρόμοια με τους κομήτες του Ηλιακού Συστήματος. Ο ATLAS πιθανότατα ανήκει σε μια διαφορετική κατηγορία.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο 3Ι/ATLAS είναι το πρώτο διαστρικό αντικείμενο που εμφανίζεται ως κομήτης, αλλά ταυτόχρονα είναι θεμελιωδώς χημικά και φυσικά διαφορετικό από οποιονδήποτε γνωστό κομήτη στο Ηλιακό μας Σύστημα.

Παρόλο που η διάμετρός του είναι μεγάλη (μεγαλύτερη από το νησί του Μανχάταν), εξακολουθεί να είναι μικρή συγκριτικά με τον αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, ο οποίος πιστεύεται ότι είχε διάμετρο έως και 14 χιλιόμετρα.

Ο 3Ι/ATLAS ακολουθεί υπερβολική τροχιά, που σημαίνει ότι δεν είναι βαρυτικά δεσμευμένος από τον Ήλιο και θα φύγει από το Ηλιακό Σύστημα μετά από ένα πέρασμα. Η κοντινότερη απόστασή του από τον Ήλιο ήταν στις 29 Οκτωβρίου, σε απόσταση περίπου 1.36 Αστρονομικές Μονάδες.

Μία Αστρονομική Μονάδα ορίζεται ως η μέση απόσταση Γης-Ηλίου, περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

Ο αστρονόμος καθησύχασε, τονίζοντας ότι δεν θα πλησιάσει αρκετά τη Γη. Το κοντινότερο πέρασμα από τη Γη προβλέπεται στις 19 Δεκεμβρίου, σε απόσταση περίπου 1.8 Αστρονομικές Μονάδες, δηλαδή περίπου 270 εκατομμύρια χιλιόμετρα, πάρα πολύ μακριά για να αποτελέσει απειλή.

Εάν ένα τέτοιο αντικείμενο έπεφτε στη Γη, η συνέπεια θα ήταν ανάλογη με τη διάμετρο και το βάρος του. Στην περίπτωση ενός αντικειμένου με διάμετρο 300 μέτρων, το φαινόμενο θα ήταν τοπικό, με καταστροφικές συνέπειες σε ακτίνα δεκάδων χιλιομέτρων από το συμβάν, όπως η έκρηξη μετεωροειδούς πάνω από την Tunguska το 1908.

Αντίθετα, στην περίπτωση ενός μεγαλύτερου αντικειμένου, τα πράγματα θα ήταν καταστροφικά, με αντίκτυπο σε όλη τη Γη, όπως ο κρατήρας Chicxulub που δημιουργήθηκε μετά την πτώση του αστεροειδούς που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους.

Το περιοδικό TIME αναφέρθηκε επίσης στη φήμη που θέλει τον 3Ι/ATLAS να μην είναι διαστημικός βράχος, αλλά εξωγήινο διαστημόπλοιο. Το 2021, ο αστροφυσικός του Χάρβαρντ, Άβι Λόεμπ, δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο «Εξωγήινος: Το πρώτο σημάδι ευφυούς ζωής πέρα ​​από τη Γη».

Η εργασία αυτή βασίστηκε στην ανακάλυψη το 2017 του κομήτη Oumuamua σε σχήμα πούρου. Ο Λόεμπ υποστήριξε ότι αυτός ο κομήτης είναι ένα εξωγήινο σκάφος, λόγω του ασυνήθιστου σχήματός του, της υψηλής ανακλαστικότητάς του και της φαινομενικής του επιτάχυνσης.

Ωστόσο, άλλοι επιστήμονες έχουν απορρίψει αυτούς τους ισχυρισμούς, αποδίδοντας την ανακλαστικότητα του κομήτη στην πιθανότητα η επιφάνειά του να κάηκε και να ανανεώθηκε από το κοντινό του πέρασμα από τον ήλιο, το επίμηκες σχήμα του στην πιθανότητα να είναι θραύσμα ενός σπασμένου πλανήτη και την επιτάχυνσή του στην έκλυση υδρογόνου.

Συνεπώς, δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις που να στηρίζουν τον ισχυρισμό περί εξωγήινου διαστημόπλοιου.