Κάθε πολιτική αντιπαράθεση έχει τις δικές της εκφράσεις. Στην περίπτωση των μη κρατικών ΑΕΙ, ακούμε συχνά την παλιά, καλή πασοκική επωδό: "Είναι κακό στην άμμο να χτίζεις παλάτια". Με αυτή τη φράση, ο Στέφανος Παραστατίδης, τομεάρχης παιδείας του ΠΑΣΟΚ και βουλευτής Κιλκίς, προσπάθησε να υποβαθμίσει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ).

Από τις 11 αιτήσεις για ίδρυση παραρτήματος ξένου πανεπιστημίου στην Ελλάδα, η ΕΘΑΑΕ απέρριψε τις 5. Ανάμεσα σε αυτές, ήταν και η πολύ συζητημένη αίτηση συνεργασίας ενός τοπικού εκπαιδευτηρίου με το "γαλλικό πανεπιστήμιο Paris 13 – Sorbonne Paris Nord" – ένα ίδρυμα με παρόμοιο όνομα, αλλά όχι η αυθεντική Σορβόννη. Το ΠΑΣΟΚ είχε έντονα ασκήσει κριτική στον τότε υπουργό Παιδείας, Κυριάκο Πιερρακάκη, για τη συγκεκριμένη "Σορβόννη-που-δεν-είναι-Σορβόννη", και πανηγύρισε για την απόρριψή της από την ΕΘΑΑΕ.

Όμως, τι σημαίνει αυτή η απόρριψη; Αποδεικνύει ότι τα κριτήρια είναι όντως αυστηρά; Ήταν αυτό που ήθελαν οι αυτοαποκαλούμενοι "σοσιαλδημοκράτες", που προσπαθούν να αποτινάξουν την οσμή του παλαιού κρατισμού; Δηλώνουν ότι δεν είναι αντίθετοι στα μη κρατικά πανεπιστήμια, αρκεί να υπάρχουν κανόνες. Μεγάλη κουβέντα.

Είναι τα νέα μη κρατικά ΑΕΙ μια αναβάθμιση των κολεγίων; Αυτή είναι η κρίσιμη ερώτηση που αιωρείται.

Η πρώτη προσπάθεια εφαρμογής των νέων κανόνων επέτρεψε σε έξι εγχειρήματα να προχωρήσουν στην επόμενη φάση, αυτή της κατάθεσης προγραμμάτων σπουδών. Από αυτά, τα πέντε είναι συνεργασίες βρετανικών πανεπιστημίων με κολέγια που ήδη λειτουργούν στην Ελλάδα. Μόνο το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας είναι εντελώς νέο στην ελληνική εκπαιδευτική αγορά. Η πολιτεία, έτσι, φαίνεται να αναβαθμίζει υπάρχοντες παίκτες, προσδίδοντάς τους την αίγλη του πανεπιστημίου. Πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν έχουμε πραγματικό άνοιγμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά απλώς μια ανωτατοποίηση των κολεγίων. Όμως τα πράγματα είναι αρκετά πιο σύνθετα.

Ο αντίλογος είναι ότι το πρώτο βήμα της μεταρρύθμισης είναι διστακτικό, λόγω του πολιτικού και νομικού περιβάλλοντος αβεβαιότητας. Ποιος θα μπορούσε να προγραμματίσει επένδυση για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, όταν εκκρεμούσε η απόφαση του ΣτΕ για τη συνταγματικότητα του νόμου; Ποιος μπορεί να είναι σίγουρος ότι όσα ψηφίστηκαν πέρυσι θα αντέξουν στις πιέσεις των υποστηρικτών της παλιάς πολιτικής κουλτούρας; Παρόλα αυτά, οι υποστηρικτές της μεταρρύθμισης επιμένουν ότι τα μέχρι πρότινος "κολέγια" αναγκάζονται να επενδύσουν σε προσωπικό και υποδομές, προκειμένου να πληρούν τις απαιτήσεις του νόμου. Η αναβάθμιση δεν γίνεται στα χαρτιά, αλλά απαιτεί πραγματική βελτίωση και προσήλωση στην ποιότητα.

Το ζήτημα είναι αν η Ελλάδα πρέπει να κάνει βήματα προς την εξωστρέφεια, προσπαθώντας να γίνει πόλος έλξης φοιτητών, κρατώντας και τους δικούς της νέους εδώ. Ή αν έχει την πολυτέλεια να παραμείνει κολλημένη σε μια εποχή όπου ο Στέφανος Παραστατίδης αναγκάστηκε να σπουδάσει Ιατρική στη Βάρνα της Βουλγαρίας. Ήρθε η ώρα να απαντήσουμε σε αυτά τα πιεστικά ερωτήματα.