Η ιδέα φάνταζε εξωφρενική, ικανή μόνο για να αποσπάσει βραβείο Ig Nobel, την παρωδία των Νόμπελ που τιμά τις πιο ευφάνταστες και παράδοξες επιστημονικές έρευνες. Κι όμως, η τεχνική της αναπνοής από τον πρωκτό κατάφερε να περάσει με επιτυχία την πρώτη κλινική μελέτη.

Η μέθοδος, επισήμως γνωστή ως «εντερικός αερισμός», περιλαμβάνει μια διαδικασία παρόμοια με κλύσμα, κατά την οποία διοχετεύεται στον πρωκτό ένα υγρό, εμπλουτισμένο με υψηλές συγκεντρώσεις οξυγόνου. Το αέριο αυτό διαπερνά το έντερο, εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος και οξυγονώνει αποτελεσματικά ολόκληρο το σώμα.

Οι ερευνητές που υπογράφουν τη σχετική μελέτη στην επιθεώρηση Med υποστηρίζουν ότι η καινοτόμος αυτή προσέγγιση θα μπορούσε να αποδειχθεί σωτήρια για ασθενείς που αντιμετωπίζουν απόφραξη της αναπνευστικής οδού ή σοβαρές αναπνευστικές λοιμώξεις.

Ο Τακανόρι Τακέμπε του Πανεπιστημίου της Οσάκα στην Ιαπωνία, οραματιστής της μεθόδου, διευκρίνισε ότι τα αποτελέσματα της πρώτης δοκιμής «περιορίζονται στο να αποδείξουν την ασφάλεια της διαδικασίας, όχι την αποτελεσματικότητάς της».

Όπως δήλωσε, «επόμενο βήμα είναι να αξιολογήσουμε πόσο αποτελεσματική είναι η διαδικασία για την οξυγόνωση του αίματος».

Ο Τακέμπε και η ομάδα του είχαν παρουσιάσει για πρώτη φορά την ιδέα αυτή σε μελέτη τους με αντικείμενο χοίρους, η οποία είχε μάλιστα κοσμήσει το εξώφυλλο του Med το 2021.

Το 2024, η μελέτη αυτή χάρισε στους ερευνητές το βραβείο Φυσιολογίας Ig Nobel, επισφραγίζοντας την πρωτοτυπία της έρευνάς τους.

Η έμπνευση για την ιδέα του αερισμού από τον πρωκτό προήλθε από την παρατήρηση του φιδόψαρου, το οποίο εξέχει το κεφάλι του από την επιφάνεια του νερού για να καταπιεί αέρα και να απορροφήσει το οξυγόνο μέσω του εντέρου.

Στα πρώτα πειράματα που πραγματοποιήθηκαν σε γουρούνια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν υγρό υπερφθοράνθρακα με την ονομασία Oxycyte, ο οποίος είχε αρχικά αναπτυχθεί ως τεχνητό αίμα για τη μεταφορά οξυγόνου.

Παρότι το υγρό δεν κυκλοφόρησε ποτέ στην αγορά, έκανε μια εμφάνιση σε σκηνή της ταινίας Άβυσσος, όπου ένας βυθισμένος αρουραίος φαινόταν να «αναπνέει» το διάλυμα.

Η νέα μελέτη εξέτασε 27 υγιείς άνδρες στην Ιαπωνία, οι οποίοι δέχτηκαν να διατηρήσουν διάφορες ποσότητες Oxycyte στο έντερό τους για μία ώρα.

Μόνο 12 από αυτούς κατάφεραν να αντέξουν για 60 λεπτά, έχοντας στο έντερό τους έως και ενάμισι λίτρο υγρού. Στις μεγαλύτερες δόσεις, οι εθελοντές ανέφεραν αίσθημα φουσκώματος, χωρίς όμως να παρατηρηθούν σοβαρές παρενέργειες.

Ο Τακέμπε δήλωσε ότι, εφόσον βρεθούν χρηματοδότες, ο επόμενος κύκλος κλινικών δοκιμών θα χρησιμοποιήσει οξυγονωμένο υγρό για να εκτιμήσει την απαιτούμενη δόση και διάρκεια της θεραπείας. Εάν τα αποτελέσματα είναι θετικά, η μέθοδος θα μπορούσε να εφαρμοστεί ακόμη και στη φροντίδα νεογνών.

Ο Τακέμπε έχει ήδη ιδρύσει την εταιρεία EVA Therapeutics, με στόχο την εμπορική αξιοποίηση της καινοτόμου ιδέας του.