Η είδηση για τον εναρμονισμένο πληθωρισμό στην Ελλάδα στο 1,8% τον Σεπτέμβριο, χαμηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (2,2%), δεν αρκεί για να καθησυχάσει τα νοικοκυριά που παλεύουν καθημερινά με την ακρίβεια.

Οι χαμηλοσυνταξιούχοι και οι ενοικιαστές, που βλέπουν τον μισθό τους να εξανεμίζεται, δύσκολα θα πανηγυρίσουν με τα στοιχεία της Eurostat. Η επιβράδυνση του «ευρω-πληθωρισμού» (από 3,1% τον Αύγουστο) δεν σβήνει τις σωρευτικές ανατιμήσεις που έχουν βιώσει οι Έλληνες, οι οποίες ξεπερνούν μεσοσταθμικά το 21% σε βάθος πενταετίας.

Η αύξηση των νοικοκυριών που «μόλις τα βγάζουν πέρα», στο 65% τον Σεπτέμβριο από 59% τον Αύγουστο, πιθανόν οφείλεται στην παρατεταμένη πίεση λόγω ακρίβειας.

Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός, με βάση τους ενιαίους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, παρέχει μια κοινή βάση σύγκρισης για τις χώρες της Ευρωζώνης, στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.

Σύμφωνα με την Eurostat, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός δεν αποτελεί δείκτη του κόστους ζωής. Ο Εθνικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, με διαφορετική στόχευση και μεθοδολογία, καλύπτει τις καταναλωτικές δαπάνες των μόνιμων κατοίκων, ανεξάρτητα από το πού γίνονται, ενώ ο εναρμονισμένος πληθωρισμός περιλαμβάνει και τις δαπάνες των τουριστών στην Ελλάδα.

Ως εκ τούτου, τόσο ο εναρμονισμένος πληθωρισμός όσο και ο Εθνικός ΔΤΚ, αποτελούν χρήσιμα εργαλεία για την παρακολούθηση των τιμών, αν και δεν ταυτίζονται πλήρως με την ακρίβεια.

Το «φρενάρισμα» του εναρμονισμένου πληθωρισμού είναι θετικό, αλλά δεν δικαιολογεί εφησυχασμό.

Η επιβράδυνση οφείλεται κυρίως στην αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας. Τα ενεργειακά αγαθά παρουσίασαν αρνητικό πληθωρισμό, με εκτιμώμενη υποχώρηση -3,7% σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2024. Η μείωση αυτή αποδίδεται κυρίως στην υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου, ενώ οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος παραμένουν ασταθείς.

Στα τρόφιμα, οι ανατιμήσεις συνεχίζονται με εκτιμώμενη ετήσια αύξηση 1,4% (συμπεριλαμβανομένων του καπνού και του αλκοόλ). Παρά την επιβράδυνση σε σχέση με τον Ιούλιο και τον Αύγουστο (3,3% και 2,4% αντίστοιχα), δεν υπάρχει σταθεροποίηση. Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός στα τρόφιμα ήταν μηδενικός στις αρχές του χρόνου και έκτοτε έχει αυξηθεί, ιδίως στα νωπά προϊόντα.

Στις υπηρεσίες, οι ανατιμήσεις είναι ακόμα πιο υψηλές, στο 3,4%, αν και χαμηλότερες από τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Ωστόσο, η σύγκριση γίνεται με τις ήδη υψηλές τιμές του περασμένου Σεπτεμβρίου, επομένως η επιβράδυνση δεν συνεπάγεται υποχώρηση. Αναμένονται τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη συνεισφορά των ενοικίων στις τιμές των υπηρεσιών.

Μικρή είναι η άνοδος στα βιομηχανικά, μη ενεργειακά, αγαθά, στο 0,5% τον Σεπτέμβριο, έναντι 1% τον Αύγουστο και 1,3% τον Ιούλιο.

Ο δομικός πληθωρισμός, χωρίς την ενέργεια και τα τρόφιμα, κινείται στο 2,6%, υψηλότερα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης (2,3%). Παρά το φρενάρισμα σε σχέση με τον Αύγουστο (3,9%), οι πιέσεις στον πυρήνα του πληθωρισμού παραμένουν ανησυχητικές. Η Τράπεζα της Ελλάδας έχει επίσης προειδοποιήσει για τις σημαντικές διαφορές με την Ευρωζώνη.

Επιπλέον, η αύξηση του πληθωρισμού σε μηνιαία βάση, κατά 0,6% σε σύγκριση με τον Αύγουστο, έναντι οριακής σταθεροποίησης στην Ευρωζώνη (0,1%), προκαλεί ανησυχία. Οι μηνιαίες αυξήσεις στην Ελλάδα είναι οι τρίτες υψηλότερες στην Ευρωζώνη, μετά την Ιταλία (1,3%) και την Πορτογαλία (1%).

Τέλος, πρέπει να συνυπολογιστεί το «φαινόμενο βάσης» – base effect. Όταν η σύγκριση γίνεται με ένα μήνα με πολύ υψηλές τιμές, όπως τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, μια ίση αύξηση των τιμών μπορεί να φανεί στατιστικά χαμηλή σε ετήσια βάση, δημιουργώντας παραπλανητικές εντυπώσεις.

Η Τράπεζα της Ελλάδας έχει αναθεωρήσει προς τα πάνω τις εκτιμήσεις της για τον εναρμονισμένο πληθωρισμό του 2025, στο 3,1%, από 2,5%. Εάν οι τιμές της ενέργειας συνεχίσουν να μειώνονται τους επόμενους μήνες, η πρόβλεψη ενδέχεται να μην επαληθευτεί. Επιπλέον, αναμένεται να φανεί η επίδραση της εθελοντικής μείωσης τιμών στα σούπερ μάρκετ – σε 1000 κωδικούς – που θα εφαρμοστεί εντός του πρώτου 15νθήμερου του Οκτωβρίου, στη συγκράτηση του πληθωρισμού των τροφίμων.