Τι συμβαίνει με τις τιμές τροφίμων; Έξι χρόνια ασταμάτητης ανόδου!
Μπορεί ο πληθωρισμός, σύμφωνα με τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), να παρουσιάζει αποκλιμάκωση για τρίτο συνεχόμενο μήνα, όμως η συνεχής αύξηση στις τιμές των τροφίμων τα τελευταία έξι χρόνια δεν επιτρέπει εφησυχασμό.
Η επιβράδυνση του πληθωρισμού δεν συνεπάγεται μείωση των τιμών, αλλά επιβράδυνση του ρυθμού αύξησής τους. Η μείωση των τιμών θα σήμαινε αρνητικό πληθωρισμό, κάτι που συνέβη στην Ελλάδα την περίοδο 2013-2015 και 2020-2021.
Οι τομείς που συνέβαλαν στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στην Ελλάδα, από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο του 2025, ήταν κυρίως τα ξενοδοχεία, τα καφέ, τα εστιατόρια και η στέγαση, καθώς και το νερό, ο ηλεκτρισμός, το αέριο και άλλα καύσιμα.
Στο εβδομαδιαίο δελτίο της Eurobank, «7 Ημέρες Οικονομία», παρουσιάζεται μια λεπτομερής μελέτη για τον πληθωρισμό, με σημαντικά συμπεράσματα. Σύμφωνα με την μελέτη, η σωρευτική μεταβολή των τιμών τα τελευταία έξι χρόνια, περίοδος που περιλαμβάνει την πανδημία, την ενεργειακή κρίση και τις γεωπολιτικές εντάσεις, δείχνει σημαντική αύξηση των τιμών στην κατηγορία της διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών κατά 35,3% (33,9% στην Ευρωζώνη).
Ακολουθούν οι αυξήσεις σε: ξενοδοχεία-καφέ-εστιατόρια (27,2% στην Ελλάδα, 28,5% στην Ευρωζώνη), στέγαση, νερό, ηλεκτρικό, αέριο και άλλα καύσιμα (23,2%, 28,2% στην Ευρωζώνη), ένδυση και υπόδηση (21,2%, 8,8% στην Ευρωζώνη), μεταφορές (14,3%, 20,5% στην Ευρωζώνη), υγεία (12,2%, 11,5% στην Ευρωζώνη), διαρκή αγαθά-είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες (11,9%, 16,1% στην Ευρωζώνη), εκπαίδευση (10,7%, 13,1% στην Ευρωζώνη), αναψυχή-πολιτιστικές δραστηριότητες (8,6%, 15,8% στην Ευρωζώνη), άλλα αγαθά και υπηρεσίες (6,7%, 21,2% στην Ευρωζώνη), αλκοολούχα ποτά και καπνός (5,1%, 28,3% στην Ευρωζώνη) και επικοινωνίες (-7,3%, -7,2% στην Ευρωζώνη).
Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι «ο πληθωρισμός των τροφίμων πλήττει αναλογικά περισσότερο τα νοικοκυριά που βρίσκονται στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, καθότι για αυτά τα νοικοκυριά το βάρος των τροφίμων στο καλάθι τους είναι αναλογικά μεγαλύτερο σε σχέση με τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια».
Στο μέλλον, «η κλιματική κρίση αλλά και οι γεωπολιτικές εντάσεις δύνανται να προκαλούν συχνές διακυμάνσεις στο κόστος παραγωγής των τροφίμων οπότε και στις τιμές τους».
Οι προσπάθειες της κυβέρνησης να περιορίσει την ακρίβεια δεν έχουν αποδώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν πως οι πολίτες δεν πείθονται.
Οι υψηλές τιμές βασικών προϊόντων μειώνουν το εισόδημα των πολιτών, αποδεικνύοντας ότι η κατάσταση δεν είναι καλή. Βασικά προϊόντα όπως το κρέας έχουν αυξηθεί πάνω από 30%, το γάλα 40% και το βούτυρο 50% σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν την πανδημία.
Η ακρίβεια στα τρόφιμα και τα είδη πρώτης ανάγκης έχει μετατραπεί σε πρόβλημα επιβίωσης. Ο μισθός και η σύνταξη δεν επαρκούν για όλο το μήνα.
Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη, καθώς οι αυξήσεις υπερβαίνουν την αύξηση των μισθών και των εισοδημάτων, με αποτέλεσμα η αγοραστική δύναμη να μειώνεται. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ όσον αφορά τον μέσο μισθό και στις πρώτες θέσεις όσον αφορά τις τιμές των βασικών προϊόντων. Η Ελλάδα καταγράφει τη δεύτερη χαμηλότερη μέση ετήσια αμοιβή πλήρους απασχόλησης στην ΕΕ, με περίπου 18.000 ευρώ, πάνω μόνο από τη Βουλγαρία με 15.400 ευρώ. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 39.800 ευρώ, ενώ χώρες με παρόμοιο προφίλ βρίσκονται σε υψηλότερες θέσεις.