Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται πως δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στον στόχο του ΟΗΕ για τη μείωση των εκπομπών ρύπων που επιτείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου έως το 2040. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, σε αυτή την εξέλιξη συνέβαλε και ο Εμανουέλ Μακρόν, παρά το γεγονός ότι η ΕΕ ήδη υστερεί στην προσπάθεια επίτευξης των κλιματικών της στόχων.

Ο Γάλλος πρόεδρος εμφανίζεται να «συμμαχεί» με χώρες όπως η Ιταλία και η Πολωνία, οι οποίες επιδιώκουν την καθυστέρηση των σχετικών μέτρων. Ο Μακρόν, που κάποτε ήταν υπέρμαχος της μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής, φαίνεται να αλλάζει ρότα, κυρίως για λόγους εσωτερικής πολιτικής.

Την περασμένη Τρίτη, η Δανία, η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ, επιβεβαίωσε την αποτυχία επίτευξης συμφωνίας μεταξύ των 27 κρατών-μελών σχετικά με το σχέδιο για τη μείωση των εκπομπών που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη έως το 2035.

Ως αποτέλεσμα, στην επερχόμενη σύνοδο κορυφής των παγκόσμιων ηγετών για την κλιματική κρίση, γνωστή ως COP30, που θα διεξαχθεί στη Βραζιλία, η ΕΕ θα υποβάλει στον ΟΗΕ μια απλή «δήλωση προθέσεων» αντί για το απαιτούμενο επίσημο σχέδιο. Επομένως, η ΕΕ θα χάσει την προθεσμία για την υποβολή ενός επίσημου στόχου για το 2035, η οποία λήγει στο τέλος του μήνα.

Η δήλωση αυτή θα περιλαμβάνει έναν προσωρινό στόχο μείωσης των εκπομπών μεταξύ 66,3% και 72,5% κάτω από τα επίπεδα του 1990 έως το 2035. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να συμφωνήσουν σε έναν οριστικό στόχο σε μεταγενέστερο χρόνο.

Το πότε ακριβώς η ΕΕ θα υποβάλει το τελικό της σχέδιο στον ΟΗΕ παραμένει ασαφές. Η δήλωση της Δανίας υποστηρίζει ότι το μπλοκ θα το κάνει πριν από την έναρξη της Παγκόσμιας Συνόδου για το Κλίμα (COP30) στις αρχές Νοεμβρίου στη Βραζιλία. Παρόλα αυτά, υπάρχουν πολλές αντιδράσεις εντός της ΕΕ.

Σύμφωνα με το Politico, η «πιο δυνατή φωνή» είναι αυτή του Εμανουέλ Μακρόν.

Ο Γάλλος πρόεδρος έχει ταχθεί στο πλευρό της Πολωνίας, της Ιταλίας και της Ουγγαρίας στις προσπάθειες καθυστέρησης των συζητήσεων εντός της ΕΕ. Ενώ στο παρελθόν είχε δημιουργήσει τη φήμη του σταυροφόρου του κλίματος, χρησιμοποιώντας μάλιστα φράσεις όπως «ας κάνουμε τον πλανήτη μας ξανά σπουδαίο», τώρα κάνει πίσω.

Το βασικό του επιχείρημα είναι ότι υποστηρίζει τους αυστηρούς κλιματικούς στόχους και απλώς επιθυμεί περισσότερο χρόνο για να διασφαλίσει ότι η ΕΕ θα λάβει τη σωστή απόφαση.

Η Λοράνς Τουμπιανά, πρώην διπλωμάτης της Γαλλίας και ένας από τους αρχιτέκτονες της συμφωνίας του Παρισιού του 2015, θεωρεί ότι ο Εμανουέλ Μακρόν παίζει ένα «επικίνδυνο στοίχημα», που τελικά θα δώσει τη νίκη σε αυτούς που αντιτίθενται στα μέτρα για την κλιματική αλλαγή. «Αν φανεί ότι όσοι βρίσκονται πιο κοντά στον Ντόναλντ Τραμπ κερδίζουν το επιχείρημα για το κλίμα στην ΕΕ, δεν θα είναι καλό», προειδοποιεί.

Μαζί με τον Πολωνό Ντόναλντ Τουσκ και την Ιταλίδα Τζόρτζια Μελόνι, ο Γάλλος πρόεδρος απαίτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καθυστερήσει την πρόταση για τον στόχο του 2040. Διπλωμάτες που μίλησαν στο Politico ανέφεραν ότι η φωνή του Μακρόν «ήταν η πιο δυνατή φωνή στην αίθουσα».

Και δεν σταμάτησε εκεί. Αφότου η Κομισιόν δημοσίευσε την πρότασή της για μείωση των εκπομπών της ΕΕ για το 2040 έως και 90% σε σχέση με το 1990, προχώρησε ακόμη περισσότερο. Σε μια σειρά συναντήσεων μεταξύ διπλωματών από τις 27 χώρες της ΕΕ στις αρχές Σεπτεμβρίου, η Γαλλία ενέτεινε την εκστρατεία της για την αναβολή μιας απόφασης.

Η ψηφοφορία για τον στόχο του 2040 –που θα υποβληθεί στον ΟΗΕ– ακυρώθηκε αφού η Γαλλία και η Γερμανία ενώθηκαν με εννέα άλλες χώρες ζητώντας αναβολή. Ωστόσο, το Βερολίνο δεν αγωνίστηκε ενεργά για την αναβολή.

Η στάση του Εμανουέλ Μακρόν άλλαξε σταδιακά μετά την πανδημία. Το 2023 ζήτησε μια «ρυθμιστική παύση» στην πράσινη νομοθεσία. Φέτος, απαίτησε «μαζική κανονιστική διακοπή», συμπεριλαμβανομένης της ανατροπής των υφιστάμενων νόμων.

Πολλοί θεωρούν ότι πίσω από αυτή την αλλαγή στάσης κρύβονται τα εσωτερικά μέτωπα στη Γαλλία και επισημαίνουν ότι ο Μακρόν δεν έκανε καμία δήλωση όταν ο Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού.

Για τον Φουκ-Βιν Νγκουγιέν, επικεφαλής του ενεργειακού κέντρου του Ινστιτούτου Ζακ Ντελόρ, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η άνοδος της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές, που τον ανάγκασε να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Πιθανόν το ερμήνευσε ως «αποκήρυξη των κλιματικών ζητημάτων» από τους πολίτες.

Ερωτηθείς να σχολιάσει την αλλαγή στάσης του Εμανουέλ Μακρόν, εκπρόσωπός του δήλωσε ότι η Γαλλία διατηρεί «προθυμία να είναι φιλόδοξη όχι μόνο ως προς τους στόχους αλλά και ως προς τα μέσα που απαιτούνται για την επίτευξη αυτού του στόχου». Και επικαλέστηκε μια σειρά από αιτήματα που έχει η Γαλλία. Όπως, η πυρηνική ενέργεια να μην αντιμετωπίζεται διαφορετικά από τις ανανεώσιμες πηγές, να αναθεωρηθεί ο νέος πράσινος δασμός, αλλά και η προστασία των Ευρωπαίων παραγωγών χάλυβα από τον ξένο ανταγωνισμό. Ένα ακόμη στοιχείο, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Ελιζέ, είναι η «ισότιμη κατανομή» των προσπαθειών για το κλίμα μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ.

Σύμφωνα με τον Νιλ Μακάροφ, διευθυντή της δεξαμενής σκέψης Strategic Perspectives, σχεδόν όλες αυτές οι απαιτήσεις ικανοποιούνται. Και οι ελιγμοί του Γάλλου προέδρου είναι «λίγο ακατανόητοι».

Προειδοποιεί ότι τοποθετούν τη Γαλλία «σε επικίνδυνη θέση», και η ΕΕ θα χάσει την ευκαιρία να καταλήξει σε μια φιλόδοξη συμφωνία για το κλίμα, πλήττοντας το κύρος της.

Ωστόσο, οι αναλυτές βλέπουν πίσω από τις κινήσεις του Εμανουέλ Μακρόν ακόμη και ψηφοθηρία, εν μέσω πολιτικής και οικονομικής κρίσης στη Γαλλία. Σύμφωνα με τον Νγκουγιέν, την ώρα που ακόμη μία κυβέρνηση κινδυνεύει να καταρρεύσει, ο Γάλλος πρόεδρος βάζει ένα στοίχημα «υψηλού κινδύνου και υψηλής ανταμοιβής».

Θέτοντας βέτο και βάζοντας προσκόμματα στην πολιτική της ΕΕ για το κλίμα, όπως η Μελόνι, ο Όρμπαν και άλλοι, ελπίζουν σε θετική αντίδραση των πολιτών τους.