Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων αναμένεται να σπάσουν κάθε προηγούμενο ρεκόρ το 2025, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη αναφοράς που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη. Η μελέτη καταλήγει στο ζοφερό συμπέρασμα ότι είναι ουσιαστικά «αδύνατο» να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη σε επίπεδο κάτω του 1,5° Κελσίου.

Η έκθεση Global Carbon Project, μια ετήσια προσπάθεια 130 επιστημόνων που δημοσιεύεται κάθε χρόνο παράλληλα με τις συνόδους του ΟΗΕ για το κλίμα – όπως η COP30 – αποκαλύπτει ότι οι εκπομπές CO2 από την καύση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου προβλέπεται να αυξηθούν κατά 1,1% το 2025, φτάνοντας το εκπληκτικό ποσό των 38,1 δισεκατομμυρίων τόνων.

Η αύξηση αυτή ξεπερνά τον μέσο ετήσιο ρυθμό της τελευταίας δεκαετίας, ο οποίος ήταν 0,8%. Η μελέτη τονίζει με έμφαση ότι οι εκπομπές είναι πλέον 10% υψηλότερες από ό,τι το 2015, τη χρονιά της συμφωνίας του Παρισιού, η οποία είχε ως στόχο τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στους 2° Κελσίου, ιδανικά δε στον 1,5° Κελσίου, σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή.

Παρόλο που οι εκπομπές έχουν μειωθεί σε διάφορες χώρες, κυρίως χάρη στην αυξανόμενη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την αντικατάσταση των αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης με ηλεκτρικά και τη μείωση της αποψίλωσης των δασών, «συλλογικά, ο κόσμος δεν ανταποκρίνεται στις περιστάσεις», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Γκλεν Πίτερς του Κέντρου Διεθνούς Ερευνας για το Κλίμα.

«Καθένας πρέπει να κάνει αυτό που του αναλογεί και όλοι πρέπει να κάνουν περισσότερα», πρόσθεσε χαρακτηριστικά.

Η μελέτη, η οποία αναμενόταν για να αποτιμηθεί η πορεία προς τους στόχους για το κλίμα σε διεθνές επίπεδο, εκτιμά ότι η ποσότητα του CO2 που απομένει για να επιτευχθεί το όριο του 1,5° Κελσίου είναι μόλις 170 δισεκατομμύρια τόνοι.

«Αυτό ισοδυναμεί με τέσσερα χρόνια εκπομπών με τον τρέχοντα ρυθμό προτού εξαντληθεί ο προϋπολογισμός που θα επέτρεπε τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5° Κελσίου. Κατά συνέπεια, αυτό είναι πρακτικά αδύνατο», τόνισε ο καθηγητής Πιερ Φρίντλινγκσταϊν, του πανεπιστημίου του Εξετερ, επικεφαλής της μελέτης.

Η παραδοχή της αποτυχίας έγινε επιτακτική το 2025 και πλέον αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ, τους κλιματολόγους, τον πρόεδρο της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (GIEC) και τα κράτη που συμμετέχουν στην COP30. Ο στόχος πλέον είναι να εξασφαλιστεί ότι η υπέρβαση αυτή θα είναι προσωρινή — αλλά γι’ αυτό μπορεί να απαιτηθούν δεκαετίες.

Αν συνεχιστεί η σημερινή πορεία, η θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί από 2,3 ως 2,5° Κελσίου ως το τέλος του αιώνα, ακόμη κι αν οι χώρες τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους, εκτίμησε ο ΟΗΕ λίγο πριν από τη σύνοδο στην Μπελέμ.

Η τάξη μεγέθους είναι παρόμοια (+2,6° Κελσίου ως το 2100) με υπολογισμούς που δημοσιεύονται επίσης από το Climate Action Tracker.

Οι πιο πρόσφατες ανακοινώσεις των κυβερνήσεων «δεν αλλάζουν τίποτα», σύμφωνα με την ομάδα των επιστημόνων.

Το 2025, οι εκπομπές που οφείλονται συγκεκριμένα στην καύση άνθρακα θα φτάσουν σε νέο ρεκόρ, αυξανόμενες κατά 0,8% σε παγκόσμια κλίμακα, εξαιτίας των αυξήσεων στις ΗΠΑ και στην Ινδία.

Οι εκλύσεις εξαιτίας της καύσης πετρελαίου και αερίου αυξάνονται επίσης, αντίστοιχα κατά 1 και 1,3%. Οσον αφορά το αέριο, οι εκπομπές «μοιάζουν να επιστρέφουν στην καταγραφόμενη εμμένουσα αυξητική τάση πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία», σύμφωνα με τη μελέτη.

Γεωγραφικά, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση ανέτρεψαν την πτωτική τάση που καταγραφόταν τα τελευταία χρόνια, σημειώνοντας αύξηση των εκπομπών τους – αντίστοιχα κατά 1,9% και 0,4% –, εν μέρει εξαιτίας των πιο ψυχρών χειμώνων, που αύξησαν τη ζήτηση για θέρμανση.

Οι εκπομπές της Κίνας, της χώρας που ρυπαίνει περισσότερο, φαίνεται να σταθεροποιούνται (+0,4%), όμως, σύμφωνα με τον κ. Πίτερς, η αβεβαιότητα για τις πολιτικές της χώρας καθιστούν πρόωρη οποιαδήποτε εκτίμηση για το εάν έφτασαν στην κορύφωσή τους ή όχι.

Πηγή: ΑΠΕ