Ο Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, Καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, σε ομιλία του με τίτλο: «50 χρόνια αναμνήσεις από τη Σχολή Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ και όχι μόνον», τόνισε ότι τα οικοσυστήματα δέχονται μεγάλη πίεση από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η ομιλία πραγματοποιήθηκε σε εκδήλωση βράβευσής του, που διοργάνωσε η Κοσμητεία της Σχολής Θετικών Επιστημών, στην Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ.

Ο κ. Ζερεφός επισήμανε την ανάγκη για ακόμη πιο έντονες παρεμβάσεις για την αναστροφή των βλαβερών συνεπειών της ανθρωπογενούς δραστηριότητας στο κλίμα, καθώς ο ρυθμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής είναι ταχύτερος από τις προβλέψεις των επιστημονικών μοντέλων.

Η εκδήλωση εντάχθηκε στον εορτασμό για τα 100 χρόνια από την ίδρυση και λειτουργία του ΑΠΘ. Ο Χρήστος Ζερεφός βραβεύτηκε ως Επίτιμος Καθηγητής της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ, για τη συνολική προσφορά του στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο.

Κατά τη διάρκεια της τελετής χαιρέτησαν ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Κυριάκος Αναστασιάδης, ο Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ, Καθηγητής Νικόλαος Καντηράνης, και ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης και πρώην υπουργός, Σωτήρης Κούβελας. Ακολούθησε η βράβευση του κ. Ζερεφού από την Κοσμητεία της Σχολής Θετικών Επιστημών.

«Τα τελευταία χρόνια, δηλαδή την τελευταία πενταετία, έχουμε τη θερμότερη περίοδο που υπήρξε ποτέ στον πλανήτη μας», δήλωσε ο κ. Ζερεφός στο ΑΠΕ – ΜΠΕ. «Η συχνότητα εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων – δηλαδή θερμές περιόδους του έτους, ξηρασίες και ακραίες βροχές – έχει σχεδόν τριπλασιαστεί παγκοσμίως».

Σύμφωνα με τον κ. Ζερεφό, οι αποζημιώσεις των ασφαλιστικών εταιρειών παγκοσμίως έχουν υπερβεί κάθε προηγούμενο, αυξημένες πάνω από 10 φορές τα τελευταία 50 χρόνια. Το κόστος της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής αναμένεται να ξεπεράσει τα 130 τρισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος του αιώνα. Συγκριτικά, ο Covid κόστισε παγκοσμίως περίπου 3 τρισεκατομμύρια. «Γι’ αυτό φωνάζουμε να πάρουμε μέτρα. Και ισχύει εδώ το Ιπποκρατικό ρηθέν: «Πρέπει εγκαίρως να προλαμβάνουμε, παρά να θεραπεύουμε». Ή, τουλάχιστον, να προσαρμοστούμε. Η προσαρμογή μειώνει το κόστος των 130 τρισεκατομμυρίων δολαρίων περίπου κατά 40%. Δηλαδή γίνεται γύρω στα 60-70 τρισεκατομμύρια δολάρια», τόνισε ο κ. Ζερεφός.

Ο κ. Ζερεφός σημείωσε ότι η Ελλάδα νιώθει ήδη τις συνέπειες της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής, πολύ πιο έντονα τα τελευταία χρόνια. «Οι ακτογραμμές παγκοσμίως δέχονται πίεση, λόγω της ανόδου της μέσης στάθμης των θαλασσών. Η χώρα μας διαθέτει μεγάλη ακτογραμμή. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε πίεση του θαλασσινού νερού και διείσδυση στον υδροφόρο ορίζοντα και προφανώς μπορεί να επηρεάσει σταδιακά και τις καλλιέργειες».

Ο κ. Ζερεφός πρόσθεσε ότι «Πρέπει, λοιπόν, σιγά-σιγά να αρχίσουμε νέα έργα. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος ξεκινά τροποποιήσεις, για παράδειγμα, στα έργα του Μόρνου για την Αττική και τις γύρω περιοχές. Θα υπάρξουν παραποτάμιες μεταφορές από μεγάλους ποταμούς και αντίστοιχα έργα στη Θεσσαλονίκη».

«Συνοψίζοντας, οι αλλαγές του κλίματος σχετίζονται με καύσωνες, με αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων και με τη λειψυδρία» συνέχισε ο κ. Ζερεφός. «Ο Daniel ήταν ένα καμπανάκι, γιατί το φαινόμενο προέκυψε από σπάνια σύμπτωση και αλληλεπίδραση αέριων μαζών και φοβόμαστε μήπως επαναληφθεί μέσα στα προσεχή χρόνια. Το κόστος ενός τέτοιου φαινομένου φτάνει τα 3 έως 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Είναι πιο φθηνό να προλαμβάνουμε και να προετοιμαζόμαστε, όπως έλεγε ο Ιπποκράτης».

Στην ομιλία του, ο κ. Ζερεφός αναφέρθηκε στην ίδρυση του ΑΠΘ και της Σχολής Θετικών Επιστημών το 1926, με δύο έδρες αρχικώς, Μετεωρολογίας και Αστρονομίας. Όπως είπε, «έχει πλέον απαντηθεί και αποδειχθεί η επιβάρυνση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στο κλίμα, κατά περίπου 30-40%». Θυμήθηκε ότι όταν ανέλαβε καθήκοντα στη Σχολή το 1979, ξεκίνησε να μελετά τη Φυσική της Ατμόσφαιρας και άλλα χημικά φαινόμενα, έχοντας στη διάθεσή του «μία οζοντοβολίδα, με την οποία γινόταν μετρήσεις του στρώματος του όζοντος στη Μίκρα Θεσσαλονίκης και μία πολύ μικρή χρηματοδότηση περί τις διακόσιες χιλιάδες δραχμές».

«Δημιουργήσαμε ερευνητικές ομάδες οι οποίες συμμετείχαν μαζί μας στα μεγαλύτερα παγκόσμια και ευρωπαϊκά προγράμματα, τόσο στο Βόρειο όσο και στο Νότιο Πόλο, αλλά και σε πολλές άλλες περιοχές του πλανήτη μας. Αυτά αποσκοπούσαν στη χαρτογράφηση της περιόδου της ηλιακής ακτινοβολίας, από την οποία μας προστατεύει το στρώμα του όζοντος», είπε ο κ. Ζερεφός, προσθέτοντας ότι το Εργαστήριο Φυσικής Ατμόσφαιρας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έγινε ένα φυτώριο νέων επιστημόνων. «Φτιάξαμε το πρώτο πρόγραμμα για κατακόρυφες μετρήσεις της ατμόσφαιρας με ελληνικά χέρια».

Ο κ. Ζερεφός αναφέρθηκε στο πρόγραμμα Copernicus, το οποίο σήμερα διαχειρίζεται ογδόντα δισ. ευρώ ανά τριετία. «Με σταθμό που είχαμε στην Αρκτική, με την ελληνική σημαία, στο Ρέικιαβικ, επισημάναμε τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει η τρύπα του όζοντος και στον Αρκτικό Κύκλο. Αποκαλύψαμε ότι η τρύπα του όζοντος δεν ήταν μόνο τρύπα στην Ανταρκτική, αλλά μπορούσε να δημιουργηθεί υπό κατάλληλες συνθήκες και στην Αρκτική».

Ο κ. Ζερεφός ευχαρίστησε για τη διάκριση και την υποστήριξη.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν, επίσης, ο βουλευτής της ΝΔ Δημήτρης Κούβελας, η αντιδήμαρχος Θεοδώρα Λειψηστινού, πανεπιστημιακοί και φοιτητές.

Ο πρύτανης του ΑΠΘ Κυριάκος Αναστασιάδης τόνισε τη συμβολή της Σχολής Θετικών Επιστημών ως θεμέλιο ακαδημαϊκής αριστείας και ερευνητικής πρωτοπορίας και την ακαδημαϊκή και κοινωνική συνεισφορά του καθηγητή Χρήστου Ζερεφού.

«Ο κ. Ζερεφός, ο οποίος ξεκίνησε από το Κάιρο της Αιγύπτου για να βρεθεί στη Θεσσαλονίκη και στο πανεπιστήμιό μας, έχει βαθιές ρίζες στη Σχολή Θετικών Επιστημών, τόσο ως διατελέσας όσο και ως επίτιμος καθηγητής. Γι’ αυτό και η παρουσία του μαζί μας απέκτησε ακόμη πιο προσωπικό και συμβολικό χαρακτήρα» είπε ο κ. Αναστασιάδης.

Ο Χρήστος Ζερεφός είναι Επόπτης του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών και Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, με λαμπρή ακαδημαϊκή και ερευνητική πορεία. Έχει διδάξει σε κορυφαία πανεπιστήμια, έχει συμμετάσχει σε διεθνείς ερευνητικές πρωτοβουλίες και είναι μέλος πολλών Ακαδημιών και επιστημονικών ιδρυμάτων. Διατελεί επίσης Συντονιστής της Επιτροπής Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής της Τράπεζας της Ελλάδος. Το έργο του έχει αναγνωριστεί διεθνώς με κορυφαίες διακρίσεις. Έχει ιδρύσει οκτώ ελληνικά και διεθνή επιστημονικά και εκπαιδευτικά κέντρα, έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 250 επιστημονικές εργασίες και έχει επιβλέψει μεγάλο αριθμό διδακτορικών και μεταπτυχιακών διατριβών.