Κανείς δεν φαντάζεται μια μεγάλη πόλη χωρίς μετρό. Οι υπόγειοι σιδηρόδρομοι είναι εμβληματικοί για τους κατοίκους, αλλά αντιμετωπίζουν το σοβαρότερο πρόβλημα της εποχής: την κλιματική αλλαγή.

Πόλεις όπως το Λονδίνο, το Τόκιο και η Νέα Υόρκη αντιμετωπίζουν συχνά πλημμύρες στους υπόγειους σιδηροδρόμους. Ακόμη και η Αθήνα, με ένα νεότευκτο μετρό, έχει δει σταθμούς να πλημμυρίζουν μετά από ακραία καιρικά φαινόμενα, ενισχυμένα από την κλιματική αλλαγή.

Στην πόλη Τσενγκζού της Κίνας, τουλάχιστον 14 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους το 2021, όταν τα νερά πλημμύρισαν τη σήραγγα του μετρό.

Η εφημερίδα Washington Post πραγματοποίησε ρεπορτάζ για το μετρό της Νέας Υόρκης. Η αμερικανική μητρόπολη είναι ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή και το μετρό της, που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1904, κινδυνεύει.

Έχει χτιστεί κοντά στην επιφάνεια και διαθέτει πάνω από 40.000 ανοίγματα, μέσω των οποίων το νερό μπορεί να εισχωρήσει στις γραμμές. Οι αυξανόμενες βροχοπτώσεις και η υγρασία επιδεινώνουν τις ευπάθειες του μετρό.

Τα έντονα φαινόμενα βροχόπτωσης (τουλάχιστον 3 εκατοστά βροχής την ημέρα) έχουν αυξηθεί περίπου 60% από τότε που κατασκευάστηκε το μετρό. Οι αρχές αναζητούν τρόπους προστασίας, διαφορετικά οι 1,2 δισεκατομμύρια ετήσιοι επιβάτες θα πρέπει να χρησιμοποιούν αυτοκίνητα.

Πριν υπάρξει η πόλη και το μετρό, το νερό όριζε τη Νέα Υόρκη. Το Μανχάταν ήταν διάσπαρτο από λίμνες και ρυάκια, ενώ υγρότοποι περιέβαλλαν το Μπρούκλιν και το Κουίνς. Λιβάδια απορροφούσαν την άνοδο και την πτώση της παλίρροιας.

Καθώς η πόλη μεγάλωνε, το τοπίο άλλαξε. Κτίρια και δρόμοι κάλυψαν τις υδάτινες οδούς. Σήμερα, η ανάλυση των σύγχρονων πλημμυρών δείχνει ότι τα πιο ευάλωτα σημεία είναι οι τοποθεσίες πρώην υδάτινων οδών.

Η Αρχή Μεταφορών της Νέας Υόρκης (ΜΤΑ) αναγνωρίζει ότι μεγάλο μέρος του συστήματος του μετρό είναι ξεπερασμένο και σε κακή κατάσταση. Ο αντιπρόεδρός της, Έρικ Γουίλσον, θεωρεί τις παλαιωμένες αντλίες ως την "αχίλλειο πτέρνα" του συστήματος.

Ο Χουάν Ουρένα, επιθεωρητής στο τμήμα υδραυλικής του Τμήματος Μετρό, δηλώνει: «Βασικά, βλέπεις ένα λείψανο». Και προσθέτει: «Ήρθε η ώρα για αναβάθμιση».

Το μετρό στη Νέα Υόρκη έγινε υπόγειο, διότι το 1888, ένας τυφώνας προκάλεσε τον θάνατο περίπου 200 ανθρώπων και καθήλωσε τα υπέργεια τρένα.

Με την κλιματική αλλαγή, το νερό είναι ένα επιδεινούμενο πρόβλημα. Η MTA αντλεί τουλάχιστον 10 εκατομμύρια γαλόνια από το σύστημα κάθε μέρα. Τα ψηλά κτίρια και οι πλακόστρωτες επιφάνειες εμποδίζουν το νερό να διαρρεύσει στο έδαφος, με αποτέλεσμα να ρέει στις σήραγγες του μετρό.

Το αποχετευτικό σύστημα δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Έχει σχεδιαστεί για να διαχειρίζεται έως και 1,75 ίντσες βροχής σε μία ώρα. Οι βροχοπτώσεις υπερβαίνουν αυτό το όριο πέντε φορές τα τελευταία πέντε χρόνια.

Η επιστήμονας του Περιβάλλοντος, Μπερνίς Ρόζενβαϊγκ, δηλώνει ότι η κλιματική αλλαγή "αίναι μια απίστευτη πρόκληση για κάθε πόλη. Οι κακές αποφάσεις ελήφθησαν πριν από γενιές και τώρα προσπαθούν να βρουν πώς να τις αντιμετωπίσουν σε μια πλήρως δομημένη και λειτουργική πόλη"...

Επισημαίνει ότι οι πλημμύρες στο μετρό της Ζενγκτζού "ήταν ένα σημαντικό γεγονός για τους διευθυντές της Νέας Υόρκης πόλης και τους διαχειριστές έκτακτης ανάγκης. Διότι έδειξαν ότι δεν είναι απλώς το εφιαλτικό σενάριο κάποιου που μελετά τους φυσικούς κινδύνους για να ζήσει".

"Είναι κάτι που μπορεί να συμβεί και έχει συμβεί, και δεν είναι μη ρεαλιστικό να σχεδιάζουμε για αυτά τα χειρότερα σενάρια".

Όταν τα απομεινάρια του τυφώνα Ida έπληξαν την περιοχή της Νέας Υόρκης, μετά τις πλημμύρες στη Ζανγκτζού, δεν καταγράφηκαν τραυματισμοί ή θάνατοι στο μετρό. Όλες οι γραμμές του μετρό της Νέας Υόρκης εκτός από μία έκλεισαν. Περίπου 1.250 επιβάτες έπρεπε να εκκενωθούν. Οι ζημιές στις υποδομές της MTA ανήλθαν σε 128 εκατομμύρια δολάρια.

Η υπηρεσία του μετρό διακόπηκε λόγω πλημμυρών τουλάχιστον 75 φορές μεταξύ Ιανουαρίου 2020 και Σεπτεμβρίου 2025, σύμφωνα με ανάλυση της Washington Post.

Η MTA έχει υιοθετήσει μέτρα για να προστατεύσει το σύστημα, όπως επενδύσεις στο σύστημα ομβρίων υδάτων και στα αντλιοστάσια.

Ωστόσο, δέχεται κριτική ότι δεν κάνει αρκετά, καθώς η χρηματοδότηση είναι ανεπαρκής. O πρόεδρός της Τζέιμι Τόρες-Σπρίνγκερ, επισημαίνει ότι η MTA δεν μπορεί να συγκρατήσει μόνη της τα ορμητικά νερά των πλημμυρών και χρειάζονται έργα και σε άλλα συστήματα, όπως το αποχετευτικό.

Οι δημοτικές αρχές προσπαθούν να αποκαλύψουν κρυμμένα ρυάκια και υγροτόπους. Δημιουργούν "μπλε ζώνες" που μπορούν να απορροφήσουν την περίσσεια βροχόπτωσης, μειώνοντας την πίεση στο αποχετευτικό σύστημα.

Συνεργάζονται με τον Έρικ Σάντερσον, οικολόγο και αντιπρόεδρο συντήρησης του Βοτανικού Κήπου της Νέας Υόρκης, για να αντιστρέψουν την τάση ασφαλτόστρωσης των υδάτινων οδών. Ο Σάντερσον δηλώνει: «Μια πόλη που συνεργάζεται με τη φύση της, θα είναι μια πόλη που θα αντέξει περισσότερο για τους κατοίκους της».