Γκρίζα μαλλιά: Μια απρόσμενη σύνδεση με την άμυνα του οργανισμού
Μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο προχώρησε σε μια απροσδόκητη ανακάλυψη σχετικά με την προέλευση των γκρίζων μαλλιών, η οποία υποδεικνύει μια σύνδεση με έναν φυσικό μηχανισμό άμυνας του οργανισμού ενάντια στον καρκίνο.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό Nature Cell Biology, υποστηρίζει ότι η απώλεια της χρωστικής ουσίας στα μαλλιά θα μπορούσε να λειτουργεί ως μια μορφή κυτταρικής προστασίας απέναντι σε γενετικές βλάβες.
Η έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε πειραματικά μοντέλα ποντικών, εξέτασε διεξοδικά τη συμπεριφορά των βλαστοκυττάρων των τριχοθυλακίων όταν αυτά εκτίθενται σε διάφορους τύπους βλαβών του DNA. Οι ειδικοί παρατήρησαν ότι όταν αυτά τα κύτταρα υφίστανται ρήξεις στις αλυσίδες του DNA, σταματούν να αναγεννώνται και μετατρέπονται σε διαφοροποιημένα κύτταρα – μια διαδικασία που έχει ως αποτέλεσμα το γκριζάρισμα των μαλλιών.
Αυτή η αντίδραση, η οποία είναι γνωστή ως «διαφοροποίηση που συνδέεται με τη γήρανση» (differentiation coupled with senescence), έχει σκοπό να εμποδίσει τα κατεστραμμένα κύτταρα να συνεχίσουν να διαιρούνται και, κατά συνέπεια, να αποτρέψει την πιθανή δημιουργία όγκων.
Η καθηγήτρια Έμι Νισιμούρα, η οποία είναι συν-συγγραφέας της μελέτης, τόνισε τη διττή φύση αυτής της κυτταρικής διαδικασίας σε δελτίο Τύπου, λέγοντας ότι «ο ίδιος πληθυσμός βλαστοκυττάρων μπορεί να ακολουθήσει αντίθετες πορείες (εξάντληση ή πολλαπλασιασμό), ανάλογα με τον τύπο του στρες και τα σήματα του μικροπεριβάλλοντος».
Έτσι, τα γκρίζα μαλλιά και το μελάνωμα θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως διαφορετικές εκφάνσεις της ίδιας κυτταρικής απόκρισης απέναντι στη γενετική επιβάρυνση.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι όταν τα κύτταρα εκτίθενται σε ορισμένους καρκινογόνους παράγοντες, έχουν τη δυνατότητα να παρακάμψουν αυτή τη διαδικασία και να διατηρήσουν την ικανότητά τους να ανανεώνονται. Ωστόσο, αυτή η «επιλογή» αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανεξέλεγκτου πολλαπλασιασμού, καταδεικνύοντας την εύθραυστη ισορροπία που υπάρχει ανάμεσα στη γήρανση των μαλλιών και την αποτελεσματική πρόληψη του καρκίνου.
Κατά συνέπεια, η εμφάνιση των γκρίζων μαλλιών μπορεί να ερμηνευθεί ως ένα ενδεικτικό σημάδι ότι οι φυσικοί αμυντικοί μηχανισμοί του οργανισμού λειτουργούν εύρυθμα και αποτελεσματικά.
Η ερευνητική ομάδα τονίζει με έμφαση ότι τα αποτελέσματα της μελέτης τους δεν υποδηλώνουν ότι τα γκρίζα μαλλιά προλαμβάνουν την εμφάνιση καρκίνου, αλλά αντικατοπτρίζουν μια προσαρμοστική αντίδραση του οργανισμού στην περίπτωση βλάβης του DNA.
Η όλη διαδικασία δείχνει με σαφήνεια πώς το σώμα δίνει απόλυτη προτεραιότητα στη διατήρηση της γενετικής σταθερότητας έναντι της αναγέννησης της χρωστικής των μαλλιών. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει επαρκώς γιατί τα γκρίζα μαλλιά εμφανίζονται συνήθως σε φάσεις αυξημένης έκθεσης σε κυτταρικό και περιβαλλοντικό στρες.
Αν και η μελέτη πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά σε ζώα, οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που συνδέουν τη γήρανση, την κυτταρική γήρανση, καθώς και τον καρκίνο στους ανθρώπους.
Ηprofess κατανόηση αυτών των συνδέσεων θα μπορούσε να ανοίξει νέους και ελπιδοφόρους δρόμους έρευνας τόσο στην αναγεννητική ιατρική όσο και στην πρόληψη του καρκίνου, προσφέροντας μια πιο σύνθετη και βαθιά οπτική για τη βιολογική διαδικασία που οδηγεί στην εμφάνιση των γκρίζων μαλλιών.