Ήταν Ιούνιος του 2024 όταν, στις ακτές της Baja California, οι επιστήμονες του ερευνητικού πλοίου Pacific Storm ετοιμάζονταν για μια ημέρα αναζήτησης σπάνιων πλασμάτων. Μια φωνή από τη γέφυρα ανακοίνωσε: «Φάλαινες στα δεξιά!».

Δύο νεαρά κήτη, όμοια με φάλαινες με ράμφος, εμφανίζονταν και εξαφανίζονταν. Ο Robert Pitman, συνταξιούχος ερευνητής του Πανεπιστημίου του Όρεγκον, εκτόξευσε ένα μικρό βέλος στο ένα από αυτά.

Το βέλος αφαίρεσε ένα μικρό κομμάτι δέρματος, που αργότερα αποδείχθηκε ότι ανήκε σε ένα είδος που δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ στην άγρια φύση: την φάλαινα Μεσοπλόδοντας Γκινγκόδοντος (Ginkgo-toothed beaked whale).

«Δεν μπορώ να περιγράψω το συναίσθημα», δήλωσε η Ελίζαμπεθ Χέντερσον, ερευνήτρια στο Naval Information Warfare Center. «Όλοι πανηγύριζαν!».

Η ανακάλυψη ήταν αποτέλεσμα πενταετούς προσπάθειας. Από το 2020, η Χέντερσον και οι συνεργάτες της παρακολουθούσαν μια ομάδα φαλαινών που εξέπεμπε έναν χαρακτηριστικό ήχο, τον BW43. Αρχικά, πίστευαν ότι ήταν η φάλαινα τύπου Perrin, ένα άλλο είδος που δεν είχε εντοπιστεί ποτέ.

Η ομάδα επέστρεψε στο ίδιο σημείο για τρία χρόνια, χωρίς αποτέλεσμα. Το 2024, συνεργάστηκαν με το Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, χρησιμοποιώντας το ερευνητικό του πλοίο, εξοπλισμένο με υδρόφωνα και ισχυρά κιάλια.

Όταν πρόκειται για τις φάλαινες τύπου beaked, η τεχνολογία είναι απαραίτητη. Υπάρχουν 24 γνωστά είδη, αλλά λίγα είναι γνωστά για αυτά. Είναι τα θηλαστικά που βουτούν πιο βαθιά και περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στους ωκεανούς, όπως αναφέρει ο Guardian.

Είναι ντροπαλά και τρομάζουν εύκολα. Πολλά είδη έχουν περιγραφθεί μόνο από νεκρά ζώα που ξεβράστηκαν στην ακτή. Νέα είδη ανακαλύπτονται συνεχώς, το τελευταίο το 2021.

«Η Society for Marine Mammalogy έχει μια λίστα με 94 είδη κητών», είπε ο Πίτμαν. «Ένα τέταρτο αυτών είναι φάλαινες τύπου beaked, αλλά οι περισσότεροι δεν τις γνωρίζουν. Είναι τα μεγαλύτερα και πιο άγνωστα ζώα στον πλανήτη».

Η κατανόησή τους είναι κρίσιμη. Αυτές οι φάλαινες είναι ευαίσθητες στα στρατιωτικά σόναρ, τα οποία επηρεάζουν το κυνήγι τους. Η γνώση των περιοχών όπου ζουν μπορεί να μειώσει τους κινδύνους από τα σόναρ.

Η ανακάλυψη παραλίγο να αποτύχει. Ένα άλμπατρος προσπάθησε να αρπάξει το βέλος. Οι επιστήμονες και το πλήρωμα άρχισαν να φωνάζουν και να πετούν ψωμάκια για να το διώξουν.

«Εκ των υστέρων είναι αστείο, αλλά εκείνη τη στιγμή ήταν αγχωτικό», είπε η Χέντερσον.

Η ανακάλυψη αυτών των φαλαινών κοντά στο Μεξικό ήταν έκπληξη. Οι ερευνητές ανέλυσαν βάσεις δεδομένων και διαπίστωσαν ότι αυτά τα ζώα ζουν στα ανοικτά των ακτών της Καλιφόρνια και της Baja California.

«Υπήρχαν δύο ξεβρασμένες φάλαινες στη δυτική ακτή της Βόρειας Αμερικής, αλλά θεωρούνταν μεμονωμένα περιστατικά», δήλωσε η Χέντερσον. «Τώρα ξέρουμε ότι ζουν εκεί όλο τον χρόνο».

Υπάρχουν πολλά καλέσματα φαλαινών χωρίς γνωστή πηγή. Η αντιστοίχιση των καλεσμάτων με τα είδη θα επιτρέψει τη δημιουργία χαρτών κατανομής των ζώων από ακουστικά δεδομένα.

Ο Πίτμαν, που έχει δει 90 από τα 94 είδη φαλαινών, πιστεύει ότι η φάλαινα τύπου Perrin είναι η πιο δύσκολη στην ανεύρεση. Έχουν καταγραφεί μόνο έξι ξεβρασμένες, σε αποσυντεθειμένη κατάσταση.

«Πιστεύω ότι είναι περιπλανώμενα ζώα. Βρίσκονται κάπου αλλού, και δεν ξέρουμε πού να τα ψάξουμε», ανέφερε.