ΕΚΤ: Σταθερά επιτόκια, αβεβαιότητα και αδιευκρίνιστη πορεία για το 2025
Η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα «συνεχίζει να βρίσκεται σε καλή θέση, αλλά αυτή δεν είναι στατική, συνεπώς όλες οι επιλογές για τα επιτόκια παραμένουν ανοιχτές», λίγο πριν από το τέλος του 2025, μετά την τελευταία συνεδρίαση της χρονιάς. Όπως αναμενόταν, το διοικητικό συμβούλιο διατήρησε τα επιτόκια σταθερά για τέταρτη συνεχή φορά, ενώ υιοθέτησε μια πιο αισιόδοξη στάση για την οικονομία της Ευρωζώνης, η οποία επέδειξε ανθεκτικότητα. Η Λαγκάρντ τόνισε ότι «κάτι αλλάζει στην οικονομία», με την αύξηση των επενδύσεων, ιδίως από τον ιδιωτικό και εταιρικό τομέα, να αποτελεί θετική έκπληξη για την ΕΚΤ, γεγονός που αποδίδεται στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Πιο συγκεκριμένα, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε ομόφωνα να διατηρήσει σταθερά τα επιτόκια: το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο 2%, των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης στο 2,15% και της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης στο 2,40%. Η ΕΚΤ έχει μειώσει τα επιτόκια κατά 200 μονάδες βάσης από τον Ιούνιο του 2024 έως τον Ιούνιο του 2024, αλλά έκτοτε διατηρεί στάση αναμονής.
Τα πρόσφατα στοιχεία για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης ήταν καλύτερα από τις προβλέψεις, καθώς η περιοχή αντιμετώπισε τους αμερικανικούς δασμούς πιο αποτελεσματικά από ό,τι αναμενόταν, ενώ ο πληθωρισμός κινείται κοντά στον στόχο του 2% της ΕΚΤ, ενισχυμένος από τις αυξήσεις τιμών στις υπηρεσίες.
Αυτά τα στοιχεία οδήγησαν την ΕΚΤ να αυξήσει τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη τα έτη 2025-2027, κυρίως λόγω της ώθησης από την εγχώρια ζήτηση, καθώς και για τον πληθωρισμό για τα έτη 2026-2027.
Ο γενικός πληθωρισμός προβλέπεται να διαμορφωθεί κατά μέσον όρο σε 2,1% το 2025, σε 1,9% το 2026 (από 1,7% προηγουμένως) και σε 1,8% το 2027 (από 1,9% προηγουμένως), ενώ η πρόβλεψη για το 2028 τοποθετείται στο 2%.
Ειδικότερα, ο ρυθμός ανάπτυξης αναθεωρήθηκε σε 1,4% για το 2025 (από 1,2% που προβλεπόταν τον Σεπτέμβριο), σε 1,2% για το 2026 (από 1% προηγουμένως) και σε 1,4% για το 2027 (από 1,3% προηγουμένως), ενώ η νέα πρόβλεψη για το 2028 τοποθετείται επίσης στο 1,4%.
Σύμφωνα με τις νέες προβολές των εμπειρογνωμόνων, ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσον όρο σε 2,1% το 2025 (αμετάβλητος σε σχέση με την εκτίμηση του Σεπτεμβρίου), σε 1,9% το 2026 από 1,7% πριν και σε 1,8% το 2027 από 1,9% πριν, ενώ η πρόβλεψη για το 2028 τοποθετείται στο 2%. Όσον αφορά τον δομικό πληθωρισμό, προβλέπουν μέσο ρυθμό 2,4% το 2025 (αμετάβλητος), 2,2% το 2026 από 1,9% πριν, 1,9% το 2027 από 1,8% πριν και 2% το 2028.
Παρά το γεγονός ότι οι αναλυτές θεωρούν ότι οι αναθεωρήσεις αυτές θέτουν ένα όριο στον κύκλο μείωσης των επιτοκίων, η ΕΚΤ διατήρησε τις επιλογές της ανοιχτές, επαναλαμβάνοντας ότι θα καθορίζει το κόστος δανεισμού «σε κάθε συνάντηση» ανάλογα με τα δεδομένα και ότι «δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία επιτοκίων».
Απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με το ενδεχόμενο μείωσης ή αύξησης των επιτοκίων στο μέλλον, η Λαγκάρντ τόνισε ότι «όλες οι επιλογές παραμένουν στο "τραπέζι"» και ότι αυτή είναι η ομόφωνη άποψη του Δ.Σ. «Αν και αναβαθμίσαμε τις προβλέψεις μας για την ανάπτυξη, υπάρχει ένα πράγμα που δεν έχει αλλάξει και αυτό είναι η αβεβαιότητα», τόνισε. «Υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με τη γεωπολιτική, το εμπόριο, τι θα γίνει στα σύνορα της Ευρώπης. Στην παρούσα κατάσταση και με τον βαθμό αβεβαιότητας που υπάρχει, δεν μπορούμε να παρέχουμε ενδείξεις σχετικά με τη μελλοντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής», κατέληξε.
Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι αποφάσεις της ΕΚΤ το επόμενο έτος δεν θα είναι εύκολες. «Η παύση της πολιτικής της ΕΚΤ αντιμετωπίζει ένα σημαντικό τεστ τη νέα χρονιά», τονίζει ο Μαρκ Γουόλ, επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank. «Ο πληθωρισμός προβλέπεται να είναι κάτω από 2% τόσο το 2026 όσο και το 2027, αλλά ο δομικός πληθωρισμός είναι πιο ασταθής. Τι θα γίνει εάν ο πληθωρισμός κινηθεί ακόμη χαμηλότερα από τις προβλέψεις της ΕΚΤ; Τι θα γίνει εάν οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό αποσταθεροποιηθούν από το 2%; Θα μπορούσε αυτό να ανοίξει την πόρτα για περαιτέρω χαλάρωση της πολιτικής; Ή μήπως η βελτίωση των προοπτικών ανάπτυξης και οι ισχυρότερες προοπτικές για τον πληθωρισμό στον τομέα των υπηρεσιών σημαίνουν μια ολοένα και πιο οριστική παύση στις μειώσεις επιτοκίων;», σημειώνει χαρακτηριστικά. Κατά την άποψή του, πάντως, οι αυξήσεις δεν βρίσκονται στην ατζέντα, τουλάχιστον όχι ακόμη.