Γεννημένος το 1963, γιος δασκάλων από αγροτικές οικογένειες, ο Δημήτριος Κοντογιάννης μεγάλωσε σε χωριά της Ελλάδας. Οι γονείς του, δίνοντας τεράστια σημασία στην εκπαίδευση, μετακόμισαν από τις Λιβανάτες Φθιώτιδας στο Χαλάνδρι, ώστε να προσφέρουν στα παιδιά τους περισσότερες ευκαιρίες. «Εκεί τελείωσα το δημοτικό και έχω πολύ γλυκές αναμνήσεις από τα ανέμελα παιδικά χρόνια μου» θυμάται.

Σήμερα, ο Δημήτριος Κοντογιάννης είναι καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Τέξας και αναπληρωτής επικεφαλής στο MD Anderson Cancer Center, κορυφαίος στον τομέα των μυκητιασικών λοιμώξεων.

Δεν είχε πάντα όνειρο να γίνει γιατρός. «Δεν επέλεξα την Ιατρική απολύτως συνειδητά… ήταν μάλλον μονόδρομος για τους καλούς μαθητές». Όμως σήμερα ευγνωμονεί γι' αυτόν τον δρόμο. «Η Ιατρική έχει μια ευγένεια, σου δίνει την ευκαιρία να γιατρεύεις όχι μόνο ασθενείς αλλά και την ψυχή σου. Ιδίως αν εργάζεσαι σε ένα αντικαρκινικό νοσοκομείο… συνειδητοποιείς τι πραγματικά έχει σημασία στη ζωή».

Το ταξίδι του στις ΗΠΑ φαινόταν απίθανο για την οικογένειά του. Όμως, η συνάντηση με τον Γιώργο Σαμώνη, καθηγητή Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, άλλαξε τα πάντα. Ο Σαμώνης πίστεψε στο ταλέντο του και τον βοήθησε να περάσει τον Ατλαντικό. Έτσι, το 1989 ξεκίνησε να εργάζεται ως ερευνητής στο MD Anderson Cancer Center, μελετώντας τις μυκητιασικές λοιμώξεις. «Το πρώτο πράγμα που έμαθα στην Αμερική ήταν το “Failure is not an option”» τονίζει.

Οι μύκητες, συχνά παρεξηγημένοι, είναι θεμελιώδεις για την ισορροπία των οικοσυστημάτων. Διασπούν νεκρά φυτά και ζώα, ενώ χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων και φαρμάκων, όπως η πενικιλίνη και οι στατίνες. «Οι μύκητες δεν είναι απλώς μικροοργανισμοί του “περιθωρίου”, αλλά βασικός πυλώνας της ζωής στον πλανήτη» εξηγεί.

Ενώ συνήθως συμβιώνουν ειρηνικά με τον άνθρωπο, η κλιματική κρίση δημιουργεί νέες προκλήσεις. Μύκητες όπως ο Candida auris αναπτύσσουν θερμοανθεκτικές ιδιότητες, καθιστώντας τους επικίνδυνους για τους ανθρώπους. Ο Δρ. Κοντογιάννης αντιμετωπίζει αυτές τις λοιμώξεις σε ασθενείς με λευχαιμία, λεμφώματα και ανοσοκατεσταλμένους.

Η αντοχή των μυκήτων στα αντιμυκητιασικά φάρμακα αποτελεί επίσης πρόβλημα, λόγω της παρατεταμένης ή ακατάλληλης χρήσης τους. «Οι μύκητες είναι πολύ… σοφιστικέ οργανισμοί, αναπτύσσουν μηχανισμούς για να ξεφεύγουν από τη δράση των φαρμάκων» σημειώνει.

Στην ογκολογία, οι εξελίξεις είναι ενθαρρυντικές. «Οταν ήμουν φοιτητής, ο καρκίνος σχεδόν ισοδυναμούσε με θανατική καταδίκη. Σήμερα, πολλοί τύποι του έχουν μετατραπεί σε χρόνιες νόσους». Δυστυχώς, ο ίδιος έχασε τον δίδυμο αδελφό του από καρκίνο του παγκρέατος, μια ιδιαίτερα επιθετική μορφή της νόσου.

Παρά την επιτυχημένη καριέρα του στις ΗΠΑ, ο Δρ. Κοντογιάννης προσπάθησε να επιστρέψει στην Ελλάδα τη δεκαετία του 2000, αλλά δεν τα κατάφερε. «Δεν έχω καμία πικρία πάντως. Ολα γίνονται για κάποιο λόγο…» λέει.

Επιστρέφοντας συχνά στην Ελλάδα, βλέπει μια χώρα που έχει αλλάξει, αλλά και παραμένει στάσιμη σε πολλά. «Οι Ελληνες γιατροί έχουν πρόσβαση σε έναν απέραντο θησαυρό πληροφοριών… Και όμως, το σύστημα παραμένει πίσω. Είναι δυνατόν η χώρα μας να μη διαθέτει ακόμη ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής ασθενών;» αναρωτιέται.

Στο Λαϊκό Νοσοκομείο, είδε «νέους ειδικευόμενους γιατρούς, σωστά διαμάντια, που αναγκάζονται να κάνουν δουλειά χαμάλη· και από την άλλη, καρκινοπαθείς στοιβαγμένους σε ράντσα στους διαδρόμους, στερούμενους αυτά που κάθε ασθενής δικαιούται: ιδιωτικότητα και αξιοπρέπεια».

Περήφανος για τους γιους του, ο ένας γιατρός και ο άλλος οικονομολόγ, μίλησε με αγάπη για το Χιούστον, την πόλη του, που προσφέρει υψηλή ποιότητα ζωής και μια κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα.