2025: Επιστημονικές ανακαλύψεις που αλλάζουν τον κόσμο – Μια ελπιδοφόρα χρονιά!
Το επιστημονικό περιοδικό Nature παρουσιάζει μια σειρά θετικών εξελίξεων στην επιστήμη κατά το 2025, οι οποίες προσφέρουν ελπίδα για το μέλλον. Από τις επιτυχημένες προσπάθειες γονιδιακής επεξεργασίας και τον περιορισμό ασθενειών, μέχρι τη μείωση της τρύπας του όζοντος, το 2025 ήταν μια χρονιά ορόσημο. Παράλληλα, το περιοδικό αναφέρθηκε και στην πολιτική αναταραχή στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τις περικοπές στη χρηματοδότηση και τις απολύσεις ακαδημαϊκών να δημιουργούν προβληματισμό.
Η τρύπα στο στρώμα του όζοντος της Ανταρκτικής συρρικνώθηκε στο μικρότερο μέγεθος από το 2019, υποδηλώνοντας την ανάκαμψη της ατμόσφαιρας της Γης. Η τρύπα, που ανακαλύφθηκε το 1985, είναι αποτέλεσμα των εκπομπών χημικών ενώσεων CFC. Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ του 1987 κατάργησε σταδιακά την παραγωγή και χρήση των CFC, οδηγώντας σε μείωση των εκπομπών. Εκτιμάται ότι η τρύπα του όζοντος θα έχει εξαλειφθεί πλήρως στα τέλη της δεκαετίας του 2060, εφόσον συνεχιστούν οι προσπάθειες.
Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ξεπέρασαν για πρώτη φορά τον άνθρακα ως η μεγαλύτερη πηγή ενέργειας παγκοσμίως. Η Κίνα και πολλές αναπτυσσόμενες χώρες παράγουν ηλιακή και αιολική ενέργεια, καθώς και ηλεκτρικά οχήματα, με εντυπωσιακό ρυθμό. Στην Ευρώπη σημαντικό μέρος της ηλεκτρικής κατανάλωσης καλύφθηκε από αιολικά και φωτοβολταϊκά συστήματα. Παρόλα αυτά, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ορυκτά καύσιμα έφτασαν σε νέο υψηλό επίπεδο.
Το 2025, οι πληθυσμοί ορισμένων απειλούμενων ειδών ανέκαμψαν χάρη στις προσπάθειες διατήρησής τους. Η πράσινη θαλάσσια χελώνα (Chelonia mydas), που απειλούνταν με εξαφάνιση από τη δεκαετία του 1980, έχει πλέον μετακινηθεί στην κατηγορία «ελάχιστης ανησυχίας» στον κατάλογο της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN). Επίσης, τον Σεπτέμβριο επικυρώθηκε η Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για την Ανοιχτή Θάλασσα από περισσότερες από 60 χώρες, με στόχο τη νομική προστασία της βιοποικιλότητας στα διεθνή ύδατα.
Η χρονιά αυτή αποτέλεσε ορόσημο για τη γονιδιακή επεξεργασία, με την έναρξη πολλών κλινικών δοκιμών. Η πρώτη γονιδιακή θεραπεία για τη νόσο του Χάντινγκτον επιβράδυνε τον ρυθμό της γνωστικής έκπτωσης κατά 75%. Άλλη δοκιμή γονιδιακής θεραπείας για την οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία των Τ κυττάρων έδειξε υποσχόμενα αποτελέσματα με την πλειονότητα των συμμετεχόντων να εισέρχονται σε ύφεση.
Επιπλέον, εφαρμόστηκε η πρώτη εξατομικευμένη θεραπεία στο βρέφος KJ Muldoon για τη σπάνια ασθένεια από την οποία πάσχει, με το μωρό να συμπεριλαμβάνεται στη λίστα του Nature με τα άτομα που διαμόρφωσαν την επιστήμη το 2025. Αναφέρονται και άλλες κλινικές δοκιμές για σπάνιες κληρονομικές ανοσοανεπάρκειες.
Τον Σεπτέμβριο του 2025, οι προσπάθειες των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και των κυβερνήσεων στην Αφρική περιόρισαν την επιδημία του ιού Έμπολα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό σε μόλις 42 ημέρες. Η άμεση διάθεση του εμβολίου και η θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα συνέβαλαν στην πρόληψη της σοβαρής νόσησης.
Τον Νοέμβριο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ενέκρινε την πρώτη θεραπεία για την ελονοσία σε βρέφη (Coartem). Δεδομένου ότι τα παιδιά κάτω των πέντε ετών αντιπροσωπεύουν περίπου το 75% των θανάτων από ελονοσία παγκοσμίως, το συγκεκριμένο φάρμακο θα μπορούσε να φέρει τον κόσμο ένα βήμα πιο κοντά στην εξάλειψη της νόσου. Ένα δεύτερο φάρμακο κατά της ελονοσίας (GanLum) πέτυχε σε κλινική δοκιμή φάσης ΙΙΙ να θεραπεύσει με επιτυχία την ελονοσία στο 97,4% των συμμετεχόντων.
Τέλος, μελέτη στις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνει σημαντική πτώση (κατά 43%) στη συχνότητα αλλεργιών σε ξηρούς καρπούς μεταξύ παιδιών κάτω των τριών ετών το 2025 σε σχέση με το 2012, χάρη στην ευρύτερη εφαρμογή προληπτικών οδηγιών για πρώιμη έκθεση σε πιθανά αλλεργιογόνα. Η ίδια οδηγία συνετέλεσε επίσης σε μείωση κατά 36% σε άλλες τροφικές αλλεργίες.