Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έδειξε νέα προθυμία να κάνει παραχωρήσεις σε διάφορα βασικά σημεία των διαπραγματεύσεων, που απειλούσαν να σταματήσουν την αναδυόμενη ειρηνευτική διαδικασία με τη Μόσχα, μεταφέροντας ουσιαστικά την ευθύνη στη Ρωσία.

Σε μια ασυνήθιστα ειλικρινή και ευρεία συνάντηση με δημοσιογράφους την Τρίτη, ο Ζελένσκι έδωσε νέες λεπτομέρειες σχετικά με ένα σχέδιο 20 σημείων που περιέγραψε ως «ένα θεμελιώδες έγγραφο για τον τερματισμό του πολέμου, ένα πολιτικό έγγραφο μεταξύ μας, της Αμερικής, της Ευρώπης και των Ρώσων».

Ο Ουκρανός πρόεδρος συζήτησε επίσης τις λεπτομέρειες των εγγυήσεων ασφάλειας μεταξύ της Ουκρανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και των ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες θα αποτελέσουν κρίσιμο μέρος οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας με τη Ρωσία.

Ο Ζελένσκι είπε ότι αναμένει να λάβει απάντηση από τη Μόσχα την Τετάρτη, μετά τη συνάντηση της αμερικανικής πλευράς με το Κρεμλίνο.

Το σχέδιο 20-σημείων της συμφωνίας αποτελεί μια συντομευμένη έκδοση του αρχικού 28-σημείων σχεδίου που οι ΗΠΑ είχαν συζητήσει προηγουμένως με τη ρωσική πλευρά. Στις δηλώσεις του, ο Ζελένσκι περιέγραψε αυτό που η ουκρανική πλευρά θεωρεί αποδεκτό συμβιβασμό για την απόσυρση των στρατευμάτων της από τμήματα της περιοχής του Ντόνετσκ στην ανατολική Ουκρανία, τα οποία δεν ελέγχονται επί του παρόντος από τις ρωσικές δυνάμεις.

Η περιοχή αυτή περιλαμβάνει τη «ζώνη οχυρών» των οχυρωμένων ουκρανικών πόλεων, όπως το Κραματόρσκ και το Σλοβιάνσκ στην περιοχή του Ντόνετσκ, που επί του παρόντος εμποδίζουν οποιαδήποτε πιθανή ρωσική προέλαση προς το εσωτερικό της Ουκρανίας. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ότι η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει ουσιαστικά ολόκληρο το Ντόνετσκ για να λειτουργήσει ένα σχέδιο ειρήνης.

Αναλύοντας τη θέση της χώρας του, ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι η Ρωσία θα πρέπει να αποσύρει τις δυνάμεις της σε έκταση ισοδύναμη με την έκταση που παραχώρησαν οι ουκρανικές δυνάμεις, δημιουργώντας έτσι μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη γύρω από ορισμένες από τις σημερινές γραμμές του μετώπου.

Σχετικά με το βασικό ζήτημα της ανατολικής Ουκρανίας, ο Ζελένσκι είπε ότι μια «ελεύθερη οικονομική ζώνη» είναι μια πιθανή επιλογή.

Μεταξύ των άλλων κύριων σημείων του σχεδίου που παρουσίασε ο Ζελένσκι, συμπεριλαμβάνονται οι προτεινόμενες αναθεωρήσεις από το Κίεβο:

Ο έλεγχος του εδάφους είναι το πιο περίπλοκο σημείο οποιασδήποτε συμφωνίας, μαζί με την πιθανή αλληλουχία των γεγονότων. Ο Ζελένσκι μίλησε επίσης εκτενώς για ένα πιθανό εθνικό δημοψήφισμα στην Ουκρανία που θα επισημοποιούσε το τέλος του πολέμου.

«Οι άνθρωποι θα μπορούσαν τότε να επιλέξουν: μας ταιριάζει αυτό το τέλος ή όχι;» είπε. «Αυτό θα ήταν το δημοψήφισμα. Ένα δημοψήφισμα απαιτεί τουλάχιστον 60 ημέρες. Και χρειαζόμαστε μια πραγματική κατάπαυση του πυρός για 60 ημέρες, διαφορετικά δεν μπορούμε να το πραγματοποιήσουμε. Με άλλα λόγια, το δημοψήφισμα δεν θα ήταν νόμιμο.

Οι άνθρωποι που ζουν σε εδάφη που ελέγχονται από τη Ρωσία, είπε ο Ζελένσκι, δεν μπορούν να αναμένεται ότι θα ψηφίσουν δίκαια.

«Αλλά στο έδαφος που ελέγχουμε, όπου μπορεί να διεξαχθεί ένα νόμιμο και δίκαιο δημοψήφισμα, η διαδικασία ψηφοφορίας και προετοιμασίας – όπως, παρεμπιπτόντως, και με τις πιθανές εκλογές για τις οποίες μιλούν οι εταίροι μας – πρέπει να πραγματοποιηθεί υπό ασφαλείς συνθήκες», είπε. «Χωρίς ασφάλεια, τίθεται υπό αμφισβήτηση και η νομιμότητα. Εξηγούμε όλα αυτά στους εταίρους μας».

Η Ουκρανία βρίσκεται υπό πίεση να διεξαγάγει εκλογές το συντομότερο δυνατόν μετά την υπογραφή της συμφωνίας. Ο Πούτιν υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι η κυβέρνηση στο Κίεβο δεν είναι νόμιμη και ότι η Ουκρανία πρέπει να διεξαγάγει εκλογές για να λειτουργήσει η ειρηνευτική συμφωνία. Η προεδρική θητεία του Ζελένσκι λήγει το 2024, αλλά δεν μπορούν να διεξαχθούν εκλογές υπό το στρατιωτικό νόμο που επιβλήθηκε μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αυτά τα μέτρα πολέμου έχουν επικυρωθεί από το ουκρανικό κοινοβούλιο.

Οι ειρηνευτικές προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ – με επικεφαλής τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ και τον γαμπρό του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ – προχωρούν αργά τις τελευταίες εβδομάδες. Το Σαββατοκύριακο, μια ουκρανική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον υπουργό Εθνικής Ασφάλειας της Ουκρανίας Ρουστέμ Ουμέροφ και τον απεσταλμένο του Κρεμλίνου Κιρίλ Ντμίτριεφ συναντήθηκε ξεχωριστά με τους Αμερικανούς ομολόγους τους σε συνομιλίες που ο Γουίτκοφ χαρακτήρισε «εποικοδομητικές και παραγωγικές».

Μιλώντας στους δημοσιογράφους την Τετάρτη σε τηλεδιάσκεψη, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε ότι ο Ντμίτριεφ έδωσε στον Πούτιν «λεπτομερή ενημέρωση για τα αποτελέσματα του ταξιδιού του στο Μαϊάμι. Με βάση αυτές τις πληροφορίες, η Μόσχα θα διαμορφώσει τα επόμενα βήματά της και θα συνεχίσει τις επαφές στο άμεσο μέλλον μέσω των υφιστάμενων καναλιών».

Ο Πεσκόφ αρνήθηκε να συζητήσει λεπτομέρειες, λέγοντας ότι η Μόσχα θεωρεί «αντεπαγωγικό» να συζητά τις διαπραγματεύσεις στον Τύπο.