Δραματικές ώρες στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, καθώς η εξωτερική παροχή ρεύματος έχει διακοπεί για πάνω από τρεις ημέρες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, προκαλώντας έντονη ανησυχία για την ασφάλεια του σταθμού. Η τελευταία γραμμή τροφοδοσίας κόπηκε από τη ρωσική πλευρά την Τρίτη στις 4.56 μ.μ., αναγκάζοντας τη χρήση γεννητριών έκτακτης ανάγκης για τη λειτουργία των συστημάτων ψύξης και ασφάλειας.

Ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), χαρακτήρισε την κατάσταση "εξαιρετικά ανησυχητική" την Τετάρτη. Παρά τη συνάντησή του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν την Πέμπτη, η κατάσταση παραμένει αμετάβλητη. Δυτικοί εμπειρογνώμονες και Ουκρανοί αξιωματούχοι εκφράζουν φόβους ότι το Κρεμλίνο επιχειρεί να δημιουργήσει μια κρίση για να εδραιώσει τον έλεγχό του στον σταθμό.

Ένας αξιωματούχος της ουκρανικής κυβέρνησης δήλωσε χαρακτηριστικά ότι "Η Ρωσία χρησιμοποιεί τον πυρηνικό σταθμό ως διαπραγματευτικό χαρτί", ενώ ένας ειδικός της Greenpeace προειδοποίησε ότι η ρωσική κατοχή έχει εισέλθει σε "μια νέα κρίσιμη και ενδεχομένως καταστροφική φάση". Οι δοκιμές αντοχής που πραγματοποιήθηκαν από τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές μετά την καταστροφή στη Φουκουσίμα το 2011, κατέδειξαν ότι ένας πυρηνικός σταθμός πρέπει να μπορεί να λειτουργεί χωρίς εξωτερική τροφοδοσία για 72 ώρες. Ωστόσο, ουκρανικές πηγές αναφέρουν ότι η υπέρβαση αυτού του χρονικού ορίου δεν έχει δοκιμαστεί.

Η Ρωσία κατέλαβε τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια τον Μάρτιο του 2022. Οι αντιδραστήρες του, που κάποτε τροφοδοτούσαν 4 εκατομμύρια νοικοκυριά, έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας για λόγους ασφαλείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εξωτερική τροφοδοσία ρεύματος έχει διακοπεί εννέα φορές στο παρελθόν στη Ζαπορίζια. Στις προηγούμενες περιπτώσεις, οι ζημιές προκλήθηκαν σε ουκρανικό έδαφος από τις ρωσικές δυνάμεις που έπληξαν τις ενεργειακές υποδομές κατά μήκος του Δνείπερου.

Αυτή τη φορά, η ζημιά στην γραμμή προκλήθηκε στη ρωσική πλευρά, περίπου ενάμισι χιλιόμετρο μακριά από το εργοστάσιο την Τρίτη. Οι Ρώσοι χειριστές του εργοστασίου υποστηρίζουν ότι οι προσπάθειες επισκευής "περιπλέκονται από τους συνεχιζόμενους βομβαρδισμούς των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων". Η Ουκρανία, από την πλευρά της, διαψεύδει κάθε εμπλοκή, τονίζοντας ότι δεν θα έβαλλε ποτέ κατά του εργοστασίου ή της γύρω περιοχής, καθώς αυτό θα ήταν απαράδεκτα επικίνδυνο.

Ο ΔΟΑΕ ενημερώθηκε από τους Ρώσους χειριστές ότι υπάρχει επάρκεια ντίζελ για να τροφοδοτηθούν οι γεννήτριες για 20 ημέρες χωρίς ανεφοδιασμό. Ωστόσο, ο Γκρόσι προειδοποίησε ότι η απώλεια εξωτερικής τροφοδοσίας "αυξάνει την πιθανότητα ενός πυρηνικού ατυχήματος". Επτά από τις 18 διαθέσιμες γεννήτριες τροφοδοτούν την ψύξη του σταθμού. Ουκρανικές πηγές προειδοποιούν ότι εάν αυτές σταματήσουν να λειτουργούν, υπάρχει κίνδυνος το πυρηνικό καύσιμο στους έξι αντιδραστήρες να θερμανθεί ανεξέλεγκτα για εβδομάδες, οδηγώντας σε τήξη.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία προχωρά στην εγκατάσταση μιας νέας γραμμής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο εργοστάσιο, η οποία θα διέρχεται από κατεχόμενα εδάφη, σε μια προσπάθεια να επιλύσει την κρίση. "Θα παρουσιάσουν τους εαυτούς τους ως σωτήρες", δήλωσε χαρακτηριστικά ο αξιωματούχος της ουκρανικής κυβέρνησης.

Ανάλυση δορυφορικών εικόνων από την Greenpeace κατέγραψε 200 χιλιόμετρα εγκατάστασης από το ρωσικό δίκτυο στην κατεχόμενη πόλη Μαριούπολη, αν και δεν είναι σαφές εάν έχει πραγματοποιηθεί η τελική σύνδεση με το εργοστάσιο. Άλλες δορυφορικές εικόνες έδειξαν την κατασκευή ενός φράγματος σε ένα κανάλι εισόδου στο εργοστάσιο, δημιουργώντας μια μικρότερη, πιο ασφαλή πηγή νερού. Εμπειρογνώμονες της Greenpeace εκτιμούν ότι υπάρχει αρκετό νερό για να επανεκκινήσει η Ρωσία έναν από τους αντιδραστήρες, υποστηρίζοντας ότι μόνο αυτή μπορεί να λειτουργήσει το εργοστάσιο.

Πριν από μια εβδομάδα, ο διορισμένος από τη Ρωσία διευθυντής του σταθμού, Γιούρι Τσερνίτσουκ, δήλωσε ότι η ενσωμάτωση του σταθμού στο ρωσικό δίκτυο βρίσκεται "στο τελικό στάδιο", παρά το γεγονός ότι η επανεκκίνηση οποιουδήποτε πυρηνικού αντιδραστήρα κατά τη διάρκεια ενός πολέμου θα ήταν άνευ προηγουμένου.

Ο Σον Μπέρνι, ειδικός πυρηνικών θεμάτων στη Greenpeace Ουκρανίας, κάλεσε τον επικεφαλής της ΔΟΑΕ να παρέμβει, ζητώντας του να απαιτήσει από τη ρωσική κυβέρνηση να εγκαταλείψει τα σχέδια επανεκκίνησης του αντιδραστήρα και να καταστήσει σαφές ότι αυτή είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την κρίση.

Παρά τη συνάντησή τους την Πέμπτη, ούτε ο Γκρόσι, ούτε ο Πούτιν αναφέρθηκαν στη Ζαπορίζια στις δημόσιες δηλώσεις τους. Ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε στον Γκρόσι ότι "Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να υποστηρίξουμε το έργο σας", ενώ ο Γκρόσι χαρακτήρισε τη συνάντηση "έγκαιρη και σημαντική".