Κάθε χρόνο, καθώς ο Αύγουστος επαναφέρει τις εφιαλτικές ημερομηνίες της 6ης και 9ης, η ανθρωπότητα βυθίζεται σε μια σκληρή ανάμνηση: τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Δύο πόλεις που έγιναν σύμβολα μιας ανείπωτης φρίκης, της καταστροφής που μπορεί να επισωρεύσει η χρήση πυρηνικών όπλων, μια διαρκής απειλή που αιωρείται πάνω από τον πλανήτη.

Κλείστε τα μάτια σας για πέντε δευτερόλεπτα. Αυτός ήταν ο χρόνος που χρειάστηκε για να σβήσουν πάνω από 140.000 ζωές, ένα πρωινό του Αυγούστου του 1945. Θυμηθείτε τα ψέματα που διαδόθηκαν για να δικαιολογήσουν την απώλεια τόσων αθώων ζωών. Ανοίξτε τα μάτια σας και δείτε: η ίδια προπαγάνδα συνεχίζεται ακόμη και σήμερα. Περισσότερες από 15.000 πυρηνικές κεφαλές παραμένουν ενεργές, με 1.800 από αυτές σε διαρκή ετοιμότητα να εξαπολύσουν τον όλεθρο.

Η κολοσσιαία οικονομική επένδυση στο πυρηνικό οπλοστάσιο – που ξεπερνά τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως – φανερώνει τις πραγματικές προτεραιότητες. Προτεραιότητες που θυσιάζουν την ανθρώπινη ζωή στο βωμό της στρατιωτικής ισχύος και γεωπολιτικών παιχνιδιών. Οι κυβερνήσεις, υποστηριζόμενες από βιομηχανικά και γεωπολιτικά συμφέροντα, συντηρούν τον φόβο και τον τρόμο ως εργαλείο ελέγχου, διαιωνίζοντας έτσι την πυρηνική εποχή.

Ταυτόχρονα, η πυρηνική τεχνολογία παραμένει μια διαρκής απειλή για την ειρήνη και το περιβάλλον. Από το Τσερνομπίλ μέχρι τη Φουκουσίμα, οι συνέπειες είναι ανεξίτηλες και παγκόσμιες, με τη ραδιενέργεια να διαρρέει, να μολύνει και να καταστρέφει. Οι υποσχέσεις για «ειρηνική χρήση» της πυρηνικής ενέργειας αποδεικνύονται κενές περιεχομένου μπροστά στην σκληρή πραγματικότητα των διαρροών, της ρύπανσης, του κινδύνου εξάπλωσης και της πιθανότητας νέων καταστροφών.

Ωστόσο, υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ. Η Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων (TPNW), που υιοθετήθηκε το 2017, αποτελεί ένα ορόσημο για το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και για τη συλλογική ανθρώπινη συνείδηση. Δεν είναι απλώς μια νομική πράξη, αλλά μια ηχηρή διακήρυξη ότι η ανθρωπότητα μπορεί – και πρέπει – να απορρίψει την μαζική εξόντωση ως μέσο επιβολής. Μια ελπίδα αναγέννησης μέσα από τις στάχτες του παρελθόντος.

Όμως, ο πυρηνικός αφοπλισμός δεν αρκεί από μόνος του. Η προστασία των αμάχων, η απαγόρευση της αδιάκριτης βίας και η λογοδοσία για τα εγκλήματα πολέμου πρέπει να αποτελούν θεμελιώδεις αρχές, είτε αναφερόμαστε στη Χιροσίμα, είτε στη Γάζα, είτε σε οποιαδήποτε άλλη γωνιά του πλανήτη. Δεν μπορούμε να τιμούμε τη μνήμη των θυμάτων των πυρηνικών όπλων, παραμένοντας σιωπηλοί μπροστά στα εγκλήματα που διαπράττονται σήμερα με συμβατικά όπλα. Αυτή η σιωπή είναι συνενοχή.

Από τις στάχτες της Χιροσίμα μέχρι τις φλόγες της Γάζας, ο θρήνος είναι κοινός, ο πόνος οικουμενικός, η αδικία κραυγαλέα. Μια μητέρα που έχασε το παιδί της στην Ιαπωνία το 1945 βιώνει τον ίδιο ακριβώς σπαραγμό με μια μητέρα στην Παλαιστίνη το 2024.

Σήμερα, στην 80ή επέτειο από τις πυρηνικές επιθέσεις, δεν στεκόμαστε απλώς για να θυμηθούμε. Στεκόμαστε για να απαιτήσουμε. Απαιτούμε αλήθεια, δικαιοσύνη, αποπυρηνικοποίηση, ειρήνη. Απαιτούμε έναν κόσμο απαλλαγμένο από τον τρόμο του πυρηνικού ολέθρου.

Αυτή η ημέρα δεν είναι μια ανάμνηση του παρελθόντος. Είναι μια προειδοποίηση για το παρόν και ένας οδηγός για το μέλλον. Ας μην κλείνουμε τα μάτια στην αλήθεια. Ας τα ανοίξουμε και ας δράσουμε συλλογικά.

Στην Ελλάδα, 93 δήμοι, από τον μικρότερο (Γαύδος) έως τον μεγαλύτερο (Αθηναίων), καθώς και η ΚΕΔΕ, στηρίζουν την εκστρατεία #σώσετηνπόλη (#icansave), υιοθετώντας το ψήφισμα της ICAN και καλώντας την Ελληνική Κυβέρνηση να υπογράψει και να κυρώσει τη Συνθήκη Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων. Η εκστρατεία έχει συγκεντρώσει την υποστήριξη περισσότερων από 1.000 δήμων και 12 πρωτευουσών κρατών που ακόμη δεν έχουν προσχωρήσει στη Συνθήκη.

Λέμε ΟΧΙ στα πυρηνικά όπλα, λέμε ΝΑΙ στην Ειρήνη και τη Μη Βία!

*Οι διεθνείς οργανισμοί «Κόσμος Χωρίς Πολέμους και Βία»(UN ECOSOC Consultative Status NGO), «Διεθνείς Ιατροί για την Πρόληψη του Πυρηνικού Πολέμου» (IPPNW – Νόμπελ Ειρήνης 1985) και «Φίλοι της Φύσης», είναι εταίροι και εκπρόσωποι στην Ελλάδα της «Διεθνούς Εκστρατείας για την Εξάλειψη των Πυρηνικών Όπλων» (ICAN – Νόμπελ Ειρήνης 2017).