Ένα πολιτικό θρίλερ εξελίσσεται στη Βρετανία με φόντο μια υπόθεση κατασκοπείας που θυμίζει μυθιστόρημα του Ψυχρού Πολέμου.

Στο επίκεντρο βρίσκεται η αιφνιδιαστική κατάρρευση της δίκης δύο Βρετανών, του Κρίστοφερ Κας, πρώην κοινοβουλευτικού ερευνητή, και του ακαδημαϊκού Κρίστοφερ Μπέρι, οι οποίοι κατηγορούνταν για παροχή απόρρητων πληροφοριών στην Κίνα. Η υπόθεση πήρε απρόσμενες διαστάσεις όταν η κυβέρνηση του Κιρ Στάρμερ αναγκάστηκε να δημοσιοποιήσει μαρτυρικές καταθέσεις ανώτατου αξιωματούχου ασφαλείας, οι οποίες αμφισβητούν τον επίσημο λόγο για την αρχειοθέτηση της υπόθεσης.

Η Εισαγγελική Υπηρεσία του Στέμματος (CPS) απέσυρε τις κατηγορίες εναντίον των Κας και Μπέρι λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη της δίκης. Ο επίσημος λόγος ήταν η αδυναμία της εισαγγελίας να εξασφαλίσει τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία από την κυβέρνηση, που θα χαρακτήριζαν την Κίνα ως «απειλή για την εθνική ασφάλεια» κατά την περίοδο των φερόμενων αδικημάτων (2021-2023). Αυτός ο νομικός χαρακτηρισμός ήταν απαραίτητος για τη στοιχειοθέτηση των κατηγοριών.

Η απόφαση προκάλεσε άμεσο πολιτικό σάλο, με την κυβέρνηση των Εργατικών και την αντιπολίτευση των Συντηρητικών να ανταλλάσσουν κατηγορίες.

Υπό την έντονη πίεση, η κυβέρνηση Στάρμερ δημοσιοποίησε τρεις μαρτυρικές καταθέσεις του αναπληρωτή συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας, Ματ Κόλινς. Το περιεχόμενο των καταθέσεων ήταν αποκαλυπτικό.

Ο Κόλινς περιέγραψε ότι οι κινεζικές υπηρεσίες πληροφοριών είναι «εξαιρετικά ικανές και διεξάγουν επιχειρήσεις κατασκοπείας μεγάλης κλίμακας» εναντίον του Ηνωμένου Βασιλείου.

Αυτές οι επιχειρήσεις «βλάπτουν τα συμφέροντα και την ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου» και «απειλούν την οικονομική ευημερία και την ακεραιότητα των δημοκρατικών θεσμών».

Σε κατάθεσή του τον Φεβρουάριο, είχε χαρακτηρίσει την Κίνα ως τη «μεγαλύτερη κρατική απειλή για την οικονομική ασφάλεια» της χώρας.

Επιπλέον, ανέφερε ότι ο Μπέρι αντάλλασσε μηνύματα με έναν φερόμενο Κινέζο πράκτορα με το όνομα «Άλεξ» και συναντήθηκε με ανώτερο στέλεχος του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Ο Κας φέρεται να είπε στον Μπέρι: «Βρίσκεσαι σε έδαφος κατασκόπων τώρα». Ο Κόλινς εκτίμησε ότι η συνάντηση αυτή δεν θα πραγματοποιούνταν «εκτός αν το κινεζικό κράτος τον θεωρούσε κάποιον που θα μπορούσε να αποκτήσει πολύτιμες πληροφορίες».

Οι πληροφορίες που φέρεται να δόθηκαν αφορούσαν υπουργούς που πιθανόν να προάγονταν στο υπουργικό συμβούλιο, καθώς και τις θέσεις της κυβέρνησης σε διάφορα ζητήματα. «Κατά την άποψή μου, η παροχή ευαίσθητων πληροφοριών στο κινεζικό κράτος ήταν επιζήμια για την ασφάλεια ή τα συμφέροντα του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς έδινε στην Κίνα ένα τακτικό ή στρατηγικό πλεονέκτημα», κατέληξε ο Κόλινς.

Παρά τη σκληρή γλώσσα, οι καταθέσεις περιείχαν και μια πιο διπλωματική διατύπωση, αναφέροντας ότι η κυβέρνηση «είναι αφοσιωμένη στην επιδίωξη μιας θετικής σχέσης με την Κίνα». Αυτή η φαινομενική αντίφαση έγινε το επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης.

Η κυβέρνηση του Κιρ Στάρμερ υποστηρίζει ότι η υπόθεση κατέρρευσε εξαιτίας της πολιτικής της προηγούμενης κυβέρνησης των Συντηρητικών. Το επιχείρημά τους είναι ότι, την περίοδο των αδικημάτων, οι Τόρις απέφευγαν να χαρακτηρίσουν επίσημα την Κίνα «απειλή», προτιμώντας τον όρο «εποχική πρόκληση», και συνεπώς η σημερινή κυβέρνηση δεν μπορούσε αναδρομικά να παράσχει στην εισαγγελία μια διαφορετική εκτίμηση. «Η υπόθεση κατέρρευσε υπό τη δική τους διακυβέρνηση, οι κατηγορίες ασκήθηκαν υπό τη δική μας», τόνισε η κυβέρνηση, επιρρίπτοντας την ευθύνη στους Συντηρητικούς.

Από την άλλη πλευρά, οι Συντηρητικοί κατηγορούν την κυβέρνηση Στάρμερ για αδράνεια και πιθανή συγκάλυψη. Υποστηρίζουν ότι ο πρωθυπουργός γνώριζε για την επικείμενη κατάρρευση της δίκης και δεν έκανε τίποτα για να την αποτρέψει, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση ίσως δεν ήθελε να διαταράξει τις οικονομικές σχέσεις με το Πεκίνο. «Το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός δεν έκανε τίποτα είναι σοκαριστικό», δήλωσε εκπρόσωπος του κόμματος.

Ο ίδιος ο κατηγορούμενος, Κρίστοφερ Κας, δήλωσε ότι είναι «εντελώς αθώος» και ότι οι δημοσιευμένες καταθέσεις δεν θα άντεχαν στον έλεγχο μιας δημόσιας δίκης, όπου θα εξεταζόταν το πλήρες πλαίσιο. Η κινεζική πρεσβεία στο Λονδίνο χαρακτήρισε τις κατηγορίες «εξ ολοκλήρου κατασκευασμένες» και μια «πολιτική φάρσα».