Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναμένεται να χαρακτηρίσει αύριο Δευτέρα «ξένη τρομοκρατική οργάνωση» (FTO) αυτό που αποκαλεί «Καρτέλ των Ηλιων», μια εγκληματική οργάνωση με επικεφαλής, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, τον πρόεδρο της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο. Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια νέα κλιμάκωση στην ήδη τεταμένη σχέση μεταξύ των δύο χωρών.

Ο όρος «ήλιοι» αναφέρεται στα διακριτικά ανώτερων και ανώτατων αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων της Βενεζουέλας. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με επικεφαλής τον Μάρκο Ρούμπιο, διαχειρίζεται τη μαύρη λίστα των FTO, στην οποία πλέον συμπεριλαμβάνονται και λατινοαμερικάνικες συμμορίες.

Ο κ. Ρούμπιο έχει ανακοινώσει την προσθήκη του «Cártel de los Soles» στον κατάλογο, παρόλο που πολλοί ειδικοί αμφισβητούν την ύπαρξή του ως μιας ενιαίας οντότητας, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται μάλλον για ένα δίκτυο διαφθοράς και παράνομων δραστηριοτήτων.

Σύμφωνα με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, το «Cártel de los Soles», μαζί με άλλες οργανώσεις όπως η «Tren de Aragua» και το καρτέλ «Σιναλόα», ευθύνονται για τρομοκρατική βία και διακίνηση ναρκωτικών προς τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Η κίνηση αυτή έρχεται σε μια περίοδο αυξημένης στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Καραϊβική, με την ανάπτυξη αεροπλανοφόρου, πολεμικών πλοίων και μαχητικών αεροσκαφών, επίσημα για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας βλέπει στην ανάπτυξη αυτή μια «απειλή» ανατροπής της και επιβολής «αλλαγής καθεστώτος».

«Αυτό δίνει φάσμα δυνατοτήτων, τόσο στρατιωτικών όσο και από την άποψη των κυρώσεων», δήλωσε ο Χουάν Μανουέλ Τρακ, πανεπιστημιακός στο Μεξικό, στο Γαλλικό Πρακτορείο, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να συνεχίσει να ασκεί πίεση.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει πως οι μέρες του Μαδούρο είναι «μετρημένες» και αποκάλυψε πως έχει δώσει εντολή για μυστικές επιχειρήσεις της CIA στη Βενεζουέλα, ενώ παράλληλα δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο διαπραγμάτευσης. Η αμερικανική πολεμική αεροπορία έχει ανακοινώσει γυμνάσια με σενάριο βομβαρδισμών B-52 στην Καραϊβική, ενώ η υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας κάλεσε τους χειριστές εμπορικών αεροσκαφών να επιδεικνύουν μεγάλη προσοχή λόγω της αυξανόμενης στρατιωτικής δραστηριότητας.

Το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας σημείωσε πως ο χαρακτηρισμός αυτός δίνει «πλειάδα νέων επιλογών», αν και δεν συνεπάγεται κατ' ανάγκη στρατιωτική δράση. Οι επιχειρήσεις στην Καραϊβική και στον Ειρηνικό έχουν στοιχίσει τη ζωή σε 83 ανθρώπους κατά τα αεροπορικά πλήγματα εναντίον ταχύπλοων που χρησιμοποιούν διακινητές ναρκωτικών, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον.

«Η αύξηση της πίεσης δημιουργεί την αίσθηση ότι είναι σχεδόν άμεσα επικείμενη επίθεση κάποιου είδους», δήλωσε ο κ. Τρακ. Ο πολιτικός επιστήμονας Αλέξις Αλσούρου εκτιμά ότι ενδέχεται να γίνουν βομβαρδισμοί εναντίον «ορισμένων διαδρόμων αποπροσγειώσεων συνδεόμενων με τη διακίνηση ναρκωτικών», μακριά από αστικά κέντρα.

Η Βενεζουέλα υφίσταται αμερικανικές κυρώσεις από το 2019, ιδίως εμπάργκο στο πετρέλαιο, κάτι που αναγκάζει το Καράκας να πουλάει το πετρέλαιό του στη μαύρη αγορά ή με μεγάλες εκπτώσεις. Οι ΗΠΑ απαγορεύουν οποιαδήποτε «υλική υποστήριξη» και οποιουσδήποτε «πόρους» σε κάθε οργάνωση που χαρακτηρίζουν τρομοκρατική.

Κάποιοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η κίνηση αυτή ίσως προκαλέσει περαιτέρω οικονομική ασφυξία στη Βενεζουέλα, ενώ τομείς που δεν είχαν πληγεί από τις κυρώσεις ενδέχεται να υποφέρουν λόγω του φόβου των διεθνών συνεργατών για κυρώσεις.

Προς το παρόν, η Ουάσιγκτον αφήνει το Καράκας να εξάγει αργό στη μαύρη αγορά και δεν ακουμπά την άδεια της Chevron να δραστηριοποιείται στη χώρα. Ο ειδικός στα ζητήματα της πετρελαϊκής αγοράς, Φρανσίσκο Μονάλντι, εκτιμά ότι η προσθήκη του υποτιθέμενου καρτέλ στις «τρομοκρατικές» οργανώσεις θα μπορούσε νομικά να ανοίξει τον δρόμο για κατάσχεση πλοίων με πετρέλαιο.

Ο Νικολάς Μαδούρο, παρά τις πιέσεις, χόρευε με κέφι μπροστά στις κάμερες, επιδιώκοντας να προβάλει εικόνα ηρεμίας στη χώρα. Η κυβέρνησή του οργανώνει συχνά στρατιωτικά γυμνάσια και αξιωματούχοι εκφράζουν συχνά την υποστήριξή τους.

Ο κ. Αλσούρου εκτιμά ότι αν δεν υπάρξει «διάσπαση» των δυνάμεων που υποστηρίζουν τον Μαδούρο, «η πιθανότητα διαπραγμάτευσης με τις ΗΠΑ είναι πρακτικά μηδενική». Ο Νικολάς Μαδούρο δηλώνει έτοιμος να συζητήσει «πρόσωπο με πρόσωπο» με τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά προς το παρόν δεν προβλέπεται τίποτα.

Ο πρόεδρος Τραμπ μπορεί «να απαιτήσει πρόσβαση στους πόρους της Βενεζουέλας», για να προχωρήσει σε μείωση της πίεσης και κατόπιν να προωθήσει «κάποιος είδος μετάβασης» στη χώρα, σημείωσε ο ίδιος. Ο πανεπιστημιακός Χουάν Μανουέλ Τρακ δεν βλέπει παρά ελάχιστες πιθανότητες πτώσης του προέδρου Μαδούρο και ανάδειξης στην εξουσία της αντιπολίτευσης υπό τη Μαρία Κορίνα Ματσάδο.