Συνάντηση Τραμπ – Πούτιν: Αναγνωριστικές βολές σε ναρκοπέδιο

Τραμπ-Πούτιν: Τι κρύβεται πίσω από τη συνάντηση στην Αλάσκα;

Κόσμος
Δημοσιεύθηκε  · 5 λεπτά ανάγνωση

Το τοπίο γίνεται πιο ξεκάθαρο: Πούτιν και Τραμπ θα συναντηθούν την Παρασκευή στη στρατιωτική βάση Έλμεντορφ-Ρίτσαρντσον στο Άνκορατζ της Αλάσκας. Αυτή είναι η πρώτη τους συνάντηση μετά από χρόνια, με την τελευταία διά ζώσης συνάντηση να λαμβάνει χώρα τον Νοέμβριο του 2018 στο Μπουένος Άιρες, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ. Για τον Πούτιν, αυτή θα είναι η πρώτη επίσκεψη στις ΗΠΑ μετά το 2015 και η πρώτη εκτός πλαισίου ΟΗΕ μετά το 2007 (το 2015 είχε επισκεφθεί τη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών).

Αν λάβουμε υπόψη τις προηγούμενες συναντήσεις των δύο ηγετών (Ιούλιος 2017 στο Αμβούργο, Νοέμβριος 2017 στο Βιετνάμ, Ιούλιος 2018 στο Ελσίνκι και Νοέμβριος 2018 στο Μπουένος Άιρες), ο Ρώσος πρόεδρος, αν και παίζει εκτός έδρας, φαίνεται να είναι το "φαβορί".

Σε όλες τις προηγούμενες συναντήσεις, ο Τραμπ είχε ακολουθήσει τη ρωσική γραμμή, υιοθετώντας το αφήγημα του Πούτιν, ειδικά όσον αφορά την καταγγελλόμενη ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές του 2016. Οι αμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας το διαπιστώνουν, αλλά η Μόσχα το αρνείται. Το ρωσικό αφήγημα, ωστόσο, "βολεύει" και τον Τραμπ, ο οποίος ήταν οριακός νικητής των εκλογών. Εάν αποδεχόταν δημόσια τη ρωσική ανάμειξη, θα ήταν σαν να παραδεχόταν σκιές στη νίκη του, η οποία είχε εξασφαλιστεί δύσκολα (υπενθυμίζεται ότι κέρδισε τις εκλογές λόγω εκλεκτόρων, αν και είχε λάβει λιγότερες ψήφους από τη Χίλαρι Κλίντον).

Στο 2025, 42 μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και επτά μήνες μετά την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, το σκηνικό είναι πολύ διαφορετικό, τόσο διεθνώς όσο και εντός των ΗΠΑ.

Θεωρητικά, Πούτιν και Τραμπ θα μπορούσαν να δρομολογήσουν σημαντικές εξελίξεις προς μια εκεχειρία στην Ουκρανία, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια μακροπρόθεσμη συνθήκη ειρήνευσης.

Οι Ουκρανοί πιέζουν για εκεχειρία και προσπαθούν να πάρουν με το μέρος τους τον Τραμπ, ώστε να πιέσει κι εκείνος τη Μόσχα. Οι Ευρωπαίοι διεκδικούν θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και καλούν τον Αμερικανό πρόεδρο να εντείνει την πίεση στον Πούτιν. Ο Πούτιν, όμως, δεν βιάζεται να κατεβάσει τα όπλα και οι ρωσικές δυνάμεις ανεβάζουν ρυθμούς.

Η μεγάλη διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι ότι ο Τραμπ δεν φαίνεται να ταυτίζεται πλήρως με το αφήγημα του Πούτιν. Ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ κυνηγά το Νόμπελ Ειρήνης και φέρεται να θεωρεί ότι σημειώνει πρόοδο προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου στις 8 Αυγούστου, ο Ντόναλντ Τραμπ «έχει ήδη φέρει την ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, Ινδίας και Πακιστάν, Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, Αιγύπτου και Αιθιοπίας, Σερβίας και Κοσόβου, Ρουάντας και Κονγκό, Καμπότζης και Ταϊλάνδης, καθώς και μέσα από τις Συμφωνίες του Αβραάμ». Ωστόσο, λείπει το Ουκρανικό, στο οποίο ο Τραμπ είχε επενδύσει επικοινωνιακό κεφάλαιο (λέγοντας ότι αν εκλεγεί θα τελειώσει τον πόλεμο μέσα σε λίγες ώρες). Αυτήν τη φορά ο Τραμπ όντως θέλει κάτι από τον Πούτιν, ο οποίος όμως φαίνεται να "παίζει καθυστερήσεις".

Στο πλαίσιο συνέντευξης στο Bloomberg, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ προειδοποίησε για νέες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, εάν οι συνομιλίες Τραμπ – Πούτιν δεν πάνε καλά, επαναφέροντας μια απειλή στην οποία είχε αναφερθεί και ο ίδιος ο Τραμπ τον περασμένο Ιούλιο και τον Μάρτιο.

Τι θα γίνει στην πράξη την Παρασκευή στην Αλάσκα; Ο Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος είχε συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν στο παρελθόν, εκτιμά ότι ο Ρώσος πρόεδρος θα μιλάει με τις ώρες κάνοντας ιστορικές αναδρομές, προτού δώσει στην αμερικανική πλευρά ένα τυράκι προόδου υπό μορφή νέων μελλοντικών διαπραγματεύσεων. Ο Ολάντ θεωρεί ότι ο Πούτιν θα επιχειρήσει και πάλι να κερδίσει χρόνο. Ο Ρώσος ηγέτης έχει ήδη κερδίσει πολύ χρόνο και συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο. Ο Τραμπ υποτίθεται ότι του είχε δώσει διορία έως τις 8 Αυγούστου προκειμένου να συμφωνήσει εκεχειρία. Εκείνος όμως συμφώνησε να συναντήσει τον Τραμπ στην Αλάσκα και εν τω μεταξύ οι μάχες συνεχίζονται.

Το ενδεχόμενο να τελειώσουν όλα αυτήν την Παρασκευή προφανώς αποκλείεται, εκτός κι αν οι συνομιλίες λάβουν καταστροφική τροπή.

Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, υποστήριξε ότι Τραμπ και Πούτιν μεταβαίνουν στην Αλάσκα με σκοπό απλώς να «ακούσουν» και να «καταλάβουν καλύτερα» ο ένας τον άλλον. «Στόχος είναι να φύγουμε από αυτήν τη συνάντηση έχοντας κατανοήσει καλύτερα πώς μπορούμε να τερματίσουμε αυτόν τον πόλεμο», δήλωσε η Λέβιτ, παρομοιάζοντας το επικείμενο τετ α τετ με «listening exercise» («άσκηση ακρόασης»). Ο ίδιος ο Τραμπ την περασμένη Δευτέρα υπογράμμισε την επερχόμενη συνάντηση ως «αναγνωριστική». «Θα δούμε ποιες είναι οι παράμετροι και μετά θα τηλεφωνήσω στον πρόεδρο Ζελένσκι και στους Ευρωπαίους ηγέτες […] Δεν πρόκειται εγώ να κάνω συμφωνία. Δεν εξαρτάται από εμένα να κάνω συμφωνία […] Νομίζω ότι θα πάει καλά, αλλά μπορεί και όχι», δήλωσε ο Τραμπ, υπογραμμίζοντας ότι αναμένει οι συνομιλίες με τον Πούτιν να είναι «εποικοδομητικές». Στη «διπλωματική αργκό» ο όρος «εποικοδομητικές» συνήθως δεν σημαίνει τίποτα ή απλώς χρησιμοποιείται ως «προκάλυμμα» συνομιλιών που δεν οδήγησαν πουθενά.

Τραμπ και Πούτιν είχαν ήδη την ευκαιρία να ακούσουν ο ένας τον άλλον, κατά τις συνολικά πολύωρες τηλεφωνικές συνομιλίες που προηγήθηκαν τους περασμένους μήνες, ενώ ο Στιβ Γουίτκοφ έχει ήδη πραγματοποιήσει πέντε ταξίδια στη Μόσχα για επαφές το τελευταίο διάστημα. Η διαφορά είναι ότι τώρα θα συναντηθούν πρόσωπο με πρόσωπο, γεγονός που γεννά προσδοκίες και αναβαθμίζει το επικοινωνιακό διακύβευμα.

Η επικείμενη συνάντηση Τραμπ – Πούτιν αποτελεί μεν είδηση από μόνη της, πλην όμως όλοι περιμένουν να δώσει κι άλλες ειδήσεις.

Ουκρανοί και Ευρωπαίοι φοβούνται ότι ο Πούτιν θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει την ευκαιρία με στόχο να σύρει τον Τραμπ πιο κοντά στις ρωσικές θέσεις και να «πουλήσει» στον Αμερικανό πρόεδρο ένα «μοντέλο επίλυσης» κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της Μόσχας. Για αυτό και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, υπογραμμίζοντας την απειλή της «εξαπάτησης» πίσω από τις κλειστές πόρτες της συνάντησης, στην οποία ο Αμερικανός πρόεδρος πρόκειται να προσέλθει μόνος, χωρίς συμβούλους παρά μόνον με διερμηνείς.

«Ο Τραμπ μόνος του σε ένα δωμάτιο με τον Πούτιν: πρόκειται για συνταγή καταστροφής», γράφει ο Αντριου Ροθ στον Guardian, ενώ οι FT «βλέπουν» τον Αμερικανό πρόεδρο να προσέρχεται στο τετ α τετ του Ανκορατζ «ανεπαρκώς προετοιμασμένος». Τι θα μπορούσε να πάει στραβά;