Τραμπ, Γάζα, Ουκρανία: Οι 10 στιγμές που σημάδεψαν το 2025
Το 2025 σημαδεύτηκε από μια σειρά γεγονότων που διαμόρφωσαν το διεθνές σκηνικό, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).
Με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ξεκίνησε μια περίοδος επιθετικού προστατευτισμού και αυστηρής μεταναστευτικής πολιτικής. Εφάρμοσε το δόγμα "πρώτα η Αμερική" με εκτεταμένη χρήση διαταγμάτων, στοχοποιώντας αντιπάλους και πολεμώντας προγράμματα διαφορετικότητας. Παρά τις δικαστικές προσπάθειες να μπλοκαριστούν ορισμένες αποφάσεις του, η διπλωματική του δραστηριότητα ήταν έντονη, αν και με αμφίβολα αποτελέσματα.
Οι δημοσκοπήσεις κατέδειξαν αυξανόμενη δυσαρέσκεια των Αμερικανών για την οικονομία, ιδίως για το αυξανόμενο κόστος ζωής. Οι ήττες σε τοπικές ψηφοφορίες αποδυνάμωσαν το κόμμα του ενόψει των εκλογών του 2026.
Μετά από έντονες αμερικανικές πιέσεις, επιτεύχθηκε κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, δύο χρόνια μετά τον καταστροφικό πόλεμο στη Γάζα, ο οποίος ξεκίνησε μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Η εκεχειρία επέτρεψε την ανταλλαγή ομήρων και την αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας, η οποία όμως παρέμενε ανεπαρκής σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Το Ισραήλ ανέμενε την επιστροφή της σορού ενός τελευταίου ομήρου πριν ξεκινήσει διαβουλεύσεις για τη δεύτερη φάση της εκεχειρίας, η οποία θα οδηγούσε στην αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας. Παρά τις ελπίδες για έναρξη της δεύτερης φάσης, η βία συνέχισε να κλιμακώνεται, με αμοιβαίες κατηγορίες για παραβιάσεις.
Οι περιφερειακές εντάσεις παρέμειναν υψηλές με τις ισραηλινές επιθέσεις στα προπύργια της Χεζμπολάχ στο Λίβανο. Επιπλέον, το Ιράν έγινε στόχος ισραηλινών και αμερικανικών επιδρομών στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις κατά τη διάρκεια ενός πολέμου δώδεκα ημερών τον Ιούνιο. Τον Σεπτέμβριο, το Ισραήλ στόχευσε αξιωματούχους της Χαμάς στο Κατάρ.
Η επιστροφή Τραμπ σηματοδότησε προσπάθειες για τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η οποία είχε ξεκινήσει τον Φεβρουάριο του 2022. Ο Τραμπ επέκρινε τον ουκρανό πρόεδρο για έλλειψη ευγνωμοσύνης προς τις ΗΠΑ. Οι συνομιλίες μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών στην Κωνσταντινούπολη και η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα δεν οδήγησαν σε πρόοδο. Τον Οκτώβριο, η Ουάσινγκτον επέβαλε κυρώσεις στον ρωσικό πετρελαϊκό τομέα.
Διεθνείς διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν τον Νοέμβριο, βασισμένες σε αμερικανικό προσχέδιο, το οποίο αρχικά θεωρήθηκε υπερβολικά ευνοϊκό για τη Μόσχα. Μετά από συνομιλίες με απεσταλμένους του Τραμπ τον Δεκέμβριο, η Ουκρανία ανέφερε "πρόοδο", αλλά το ζήτημα των εδαφών που ελέγχονται από τη Ρωσία παρέμεινε άλυτο. Στο μέτωπο, ο ρωσικός στρατός συνέχισε την προέλασή του στα ανατολικά, ενώ η Μόσχα πολλαπλασίασε τα πλήγματα στις ουκρανικές ενεργειακές υποδομές και το Κίεβο στόχευε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Ρωσία.
Ο Τραμπ επέβαλε επιπλέον δασμούς στα προϊόντα που εισάγονταν στις ΗΠΑ, προκαλώντας εμπορικά αντίποινα και σκληρές διαπραγματεύσεις με χώρες όπως η ΕΕ και η Κίνα. Οι διαπραγματεύσεις ανεστάλησαν με τον Καναδά λόγω μιας διαφήμισης που ο Τραμπ θεώρησε προσβλητική. Για να μειώσει το κόστος ζωής για τους Αμερικανούς, ο Τραμπ ακύρωσε τους δασμούς σε ορισμένα τρόφιμα.
Στις 8 Μαΐου, ο Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ έγινε ο πρώτος αμερικανός πάπας, με το όνομα Λέων ΙΔ΄, μετά τον θάνατο του Φραγκίσκου. Συνέχισε το κοινωνικό έργο του προκατόχου του, δίνοντας παράλληλα διαβεβαιώσεις στους συντηρητικούς.
Στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική, οι νέοι της γενιάς Ζ κινητοποιήθηκαν για καλύτερες συνθήκες ζωής και κατά της διαφθοράς. Οι διαδηλώσεις εξελίχθηκαν σε αμφισβήτηση της εξουσίας σε χώρες όπως το Νεπάλ και η Μαδαγασκάρη. Στην Τανζανία, οι διαδηλώσεις πνίγηκαν στο αίμα, με τη σημαία του One Piece να γίνεται σύμβολο της αντίστασης.
Οι δαπάνες για την τεχνητή νοημοσύνη αυξήθηκαν κατακόρυφα, φθάνοντας το 1,5 τρισεκατομμύριο δολάρια το 2025. Οι αστρονομικές αποτιμήσεις προκάλεσαν φόβους για κερδοσκοπική φούσκα. Οι ανησυχίες σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη ενισχύθηκαν από παραδείγματα παραπληροφόρησης και απολύσεις.
Στις 19 Οκτωβρίου, έγινε μια θεαματική κλοπή στο μουσείο του Λούβρου, όπου κλάπηκαν κοσμήματα του στέμματος αξίας 88 εκατομμυρίων ευρώ. Η διάρρηξη ανέδειξε ελλείψεις ασφαλείας στο μουσείο.
Οι ΗΠΑ ανέπτυξαν στρατιωτική δύναμη στα ανοικτά της Βενεζουέλας για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών. Το Καράκας θεώρησε την κίνηση αυτή ως προσπάθεια ανατροπής του Μαδούρο. Η Ουάσινγκτον επέβαλε αποκλεισμό στα πετρελαιοφόρα που κατευθύνονταν προς τη Βενεζουέλα και κατηγόρησε τον Μαδούρο ότι ηγείται καρτέλ.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα αυξήθηκαν σε συχνότητα και ένταση λόγω της κλιματικής αλλαγής. Ο κυκλώνας Μελίσα κατέστρεψε περιοχές της Καραϊβικής. Στη Νοτιοανατολική Ασία, οι Φιλιππίνες επλήγησαν από πολλούς τυφώνες. Στην Ευρώπη, οι δασικές πυρκαγιές εντάθηκαν και στις ΗΠΑ, πυρκαγιές προκάλεσαν το κλείσιμο του Γκραν Κάνυον.