Με το Ταμείο Ανάκαμψης να εκπνέει στα τέλη του 2026, οι ρυθμοί ανάπτυξης αναμένεται να επηρεαστούν. Το ευρωπαϊκό πακέτο στήριξης αποτέλεσε σημαντική αναπτυξιακή «ένεση» για την ελληνική οικονομία τις τελευταίες δεκαετίες.

Μέχρι σήμερα, έχουν εισρεύσει στη χώρα πάνω από 23 δισ. ευρώ και αναμένεται να φτάσουν τα 25 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους, ανεβάζοντας το ποσοστό απορρόφησης κοντά στο 70%. Ωστόσο, παραμένει αβέβαιο αν θα επιτευχθεί ο στόχος των 36 δισ. ευρώ μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2026.

Η λήξη του προγράμματος θα επηρεάσει τη διατηρησιμότητα της ανάπτυξης. Δύο εκθέσεις και στοιχεία από τον Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό δείχνουν επιβράδυνση στο τέλος του πακέτου στήριξης και στην αρχή της επόμενης ημέρας.

Σύμφωνα με μελέτη του ΚΕΠΕ, η ελληνική οικονομία παραμένει σε σταθερή τροχιά, με ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ 2,0% το γ΄ τρίμηνο του 2025. Το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται στα 5,27 δισ. ευρώ για το 2025 και το δημόσιο χρέος θα μειωθεί από 145,9% του ΑΕΠ το 2025 σε 138,2% το 2026.

Οι κυριότεροι κίνδυνοι αφορούν τη γεωπολιτική αστάθεια, την κλιματική αλλαγή, το δημογραφικό πρόβλημα και τις παγκόσμιες ανισορροπίες χρέους.

Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) προβλέπει ότι ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ θα διαμορφωθεί σε 2,1% το 2025 και 2026, και θα μειωθεί οριακά σε 2% το 2028. Αυτά τα ποσοστά είναι ελαφρώς χαμηλότερα σε σχέση με την διετία 2023-2024, αλλά η Ελλάδα συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμούς υψηλότερους από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.

Στοιχεία από τον Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό για την περίοδο 2026-2029 δείχνουν ακόμα χαμηλότερη ανάπτυξη την τριετία 2027-2029, με επιβράδυνση στο 1,7% το 2027, στο 1,6% το 2028 και στο 1,3% το 2029. Αυτές οι εκτιμήσεις λαμβάνουν υπόψη την ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης και δεν περιλαμβάνουν πιθανές νέες παρεμβάσεις για τα έτη 2027-2029.

Η Κομισιόν προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με 2,1% το 2025 και 2,2% το 2026, χάρη στην κατανάλωση και τις επενδύσεις που υποστηρίζονται από κονδύλια της ΕΕ. Ωστόσο, αυτή η αύξηση αναμένεται να είναι καθοδική το 2027.

Το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) εντοπίζει σημάδια κόπωσης, με τον γενικό διευθυντή Νίκο Βέττα να προειδοποιεί για κίνδυνο ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ να κινηθεί σταδιακά προς το 1% την επόμενη 5ετία.

Η έκθεση του ΙΟΒΕ τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης των επενδύσεων, «ιδίως μετά τη λήξη της περιόδου του Ταμείου Ανάκαμψης».

Στα τέλη Οκτωβρίου, το Ελεγκτικό Συνέδριο προειδοποίησε ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης λόγω διοικητικών παραλείψεων. Η έκθεση ανέδειξε θεσμικά κενά και καθυστερήσεις που απειλούν την επίτευξη των στόχων απορρόφησης.

Οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι οι διαδικασίες παρακολούθησης των έργων δεν εξασφαλίζουν έγκαιρο εντοπισμό των καθυστερήσεων, ενώ λείπουν κρίσιμα εργαλεία και οι εσωτερικοί έλεγχοι είναι σχεδόν ανύπαρκτοι.

Η κυβέρνηση επιχειρεί να απαντήσει με αναθεώρηση του χαρτοφυλακίου έργων, μεταφέροντας πόρους σε έργα με υψηλότερη ωριμότητα, όπως η ψηφιακή μετάβαση, τα ενεργειακά δίκτυα και οι πράσινες επενδύσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων.