Η 25χρονη Ζομπέιντα λυγίζει ακούγοντας το όνομα του πεντάχρονου γιου της, Μουαβίγια, θύμα των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) στην Ελ Τζενέινα τον Ιούνιο του 2023. «Τα μεγαλύτερα του αδέλφια γλίτωσαν, αλλά ο μικρός έμεινε με τη μητέρα του», εξομολογήθηκε ο πατέρας, Αρμπάμπ, στην «Κ» από τον καταυλισμό Φαρσανα στο Τσαντ. «Δεν δίστασαν να βάλουν το όπλο στον λαιμό του και να τον πυροβολήσουν».

Ο Αμπντουλματζίντ περιγράφει την τραγωδία ως απόρροια της βαθιάς διαμάχης μεταξύ Αφρικανών γεωργών και Αράβων κτηνοτρόφων, μια σύγκρουση που υποδαυλίζεται από τη δίψα για εξουσία δύο στρατηγών.

Ο πόλεμος έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση παγκοσμίως, εκτοπίζοντας 4,2 εκατομμύρια ανθρώπους, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Οι ΗΠΑ έχουν αναγνωρίσει τις ενέργειες των RSF στο Νταρφούρ ως γενοκτονία. Η πόλη Αντρέ, στα σύνορα Τσαντ-Σουδάν, κατακλύζεται από έναν απέραντο καταυλισμό 236.000 προσφύγων, στοιβαγμένων σε αυτοσχέδιες καλύβες.

Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις παλεύουν να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες. «Κάθε ημέρα είναι μια άνιση μάχη με τον χρόνο και την ανεπάρκεια της βοήθειας», δηλώνει στην «Κ» ο Πέτρος Μάστακας, συντονιστής Προστασίας Προσφύγων της Υ.Α. του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, από την πόλη Μπιράκ.

Σύμφωνα με μαρτυρίες προσφύγων, η απομόνωση των καταυλισμών οδηγεί σε έλλειψη εργασίας, τροφής, νερού και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, προκαλώντας έξαρση ασθενειών. Αρκετοί αναζητούν διέξοδο στα ορυχεία του Βορρά ή στη Λιβύη.

Υπολογίζεται ότι 311.000 Σουδανοί έχουν καταφύγει στη Λιβύη, με ένα 11% να περνάει μέσω Τσαντ, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετανάστευσης. Όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα προσπαθούν να φτάσουν στην Ελλάδα ή την Ιταλία μέσω διακινητών. Συνολικά 6.177 Σουδανοί έφτασαν στην Ελλάδα τους τελευταίους εννέα μήνες, μια αύξηση της τάξης του 549% σε σχέση με πέρυσι. Οι 4.850 από αυτούς έφτασαν στην Κρήτη, αντιπροσωπεύοντας το 37% των αφίξεων στο νησί.

Η κατάληψη της Ελ Φάσερ, της τελευταίας μεγάλης πόλης υπό κυβερνητικό έλεγχο στο νότιο Νταρφούρ, από τους RSF, έχει φέρει στο φως φρικιαστικά βίντεο βασανισμών και εκτελέσεων αμάχων. Ο κ. Μάστακας προειδοποιεί για ένα νέο κύμα προσφύγων προς το ανατολικό Τσαντ, καθώς χιλιάδες εγκαταλείπουν το Ελ Φάσερ και τα γύρω χωριά. «Με μετριοπαθείς εκτιμήσεις, αναμένονται δεκάδες χιλιάδες νέοι πρόσφυγες», τονίζει.

Το Γραφείο της Υ.Α. του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Αθήνα επισημαίνει ότι η νέα αναζωπύρωση της βίας μπορεί να οδηγήσει σε νέες ροές προς την Ελλάδα. Όσο οι συνθήκες διαβίωσης στις γειτονικές χώρες παραμένουν δυσχερείς και η ανθρωπιστική βοήθεια περικόπτεται, τόσο αυξάνεται η πίεση για αναζήτηση σωτηρίας στην Ευρώπη.

Πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης ανέφεραν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε επαφή με τις ευρωπαϊκές αρχές για ενδεχόμενη έκτακτη χρηματοδότηση. Οι Σουδανοί είχαν εξαιρεθεί από το «πάγωμα» των αιτήσεων ασύλου, με το ποσοστό αποδοχής να αγγίζει το 99%.