Θα ήταν ίσως κατανοητό να συγχωρήσει κανείς το Κατάρ αν πίστευε ότι ήταν άτρωτο από ισραηλινή επίθεση. Μόλις πριν από τέσσερις μήνες, το μικρό κράτος του Κόλπου, βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ, υποδέχθηκε με τιμές τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, συνάπτοντας συμφωνίες δισεκατομμυρίων δολαρίων και χαρίζοντάς του ένα προεδρικό αεροσκάφος αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων.

Όπως επισημαίνει η Πόλα Χάνκοξ, βραβευμένη ανταποκρίτρια του CNN με έδρα το Άμπου Ντάμπι, ο ρόλος του πρωθυπουργού του Κατάρ, Σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν μπιν Τζασίμ Αλ Θάνι, ως μεσολαβητή για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα είναι κοινώς αποδεκτός. Τη Δευτέρα, ο Αλ Θάνι συναντήθηκε αυτοπροσώπως με τον επικεφαλής διαπραγματευτή της Χαμάς, Χαλίλ Αλ-Χάγια, με στόχο την προώθηση μιας νέας εκεχειρίας και μιας συμφωνίας για τους ομήρους υπό αμερικανική ηγεσία. Η απάντηση της Χαμάς αναμενόταν σε συνάντηση το βράδυ της Τρίτης. Όμως, λίγες ώρες πριν από αυτή την απάντηση, ισραηλινά αεροσκάφη έπληξαν ένα κτίριο κατοικιών στην Ντόχα, σκοτώνοντας πέντε μέλη της Χαμάς και έναν αξιωματούχο ασφαλείας του Κατάρ.

Το αίσθημα σοκ και προδοσίας είναι διάχυτο στην πρωτεύουσα του Κατάρ. Ο συνήθως ψύχραιμος Καταριανός πρωθυπουργός, σε συνέντευξή του στο CNN την Τετάρτη, χαρακτήρισε την ισραηλινή επίθεση ως «κρατική τρομοκρατία» και προειδοποίησε ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου «σκότωσε κάθε ελπίδα» για τους ομήρους, υπονομεύοντας «κάθε πιθανότητα ειρήνης». Επιπλέον, δήλωσε ότι ο Ισραηλινός ηγέτης πρέπει να «παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη», κατηγορώντας τον για παραβίαση «κάθε διεθνούς δικαίου».

Το μήνυμα που εκπέμπει αυτή η επίθεση ξεπερνά τα σύνορα του Κατάρ. Οι χώρες του Κόλπου, που για δεκαετίες είχαν στραφεί ενεργά προς τις ΗΠΑ, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά, ίσως τώρα αμφισβητούν τα υποτιθέμενα οφέλη αυτής της επιλογής.

Η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είχαν δεσμευτεί για συμφωνίες ύψους 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Τραμπ τον Μάιο, τηρώντας τη δική τους πλευρά της συμφωνίας.

Όπως δήλωσε ο HA Hellyer, ερευνητής στο Carnegie Endowment for International Peace, «Νομίζω ότι αυτές οι χώρες θα αναρωτιούνται τι μπορούν να κάνουν για να αποτρέψουν μελλοντικές επιθέσεις, αλλά και σε τι είδους αρχιτεκτονική ασφάλειας πρέπει να επενδύσουν τώρα, αντί να βασίζονται σε έναν εταίρο που δεν μπόρεσε να τις προστατεύσει ούτε από έναν από τους δικούς του συμμάχους».

Η ζημιά στην εμπιστοσύνη μεταξύ των ΗΠΑ και των εταίρων τους στον Κόλπο έχει ήδη γίνει, αν και το μέγεθός της δεν είναι ακόμη σαφές και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις διαβεβαιώσεις του Προέδρου Τραμπ προς τους συμμάχους του και τα δημόσια μηνύματα προς το Ισραήλ. Ένα ευρύτερο ερώτημα είναι ποιο αποθαρρυντικό αποτέλεσμα θα έχει αυτό στις μελλοντικές προσπάθειες διαμεσολάβησης.

Αν και το Κατάρ δεν έχει κλείσει την πόρτα στη διαμεσολάβηση για την ειρήνη στη Γάζα, οι συνομιλίες βρίσκονται στην καλύτερη περίπτωση σε αδιέξοδο και στη χειρότερη περίπτωση έχουν καταστραφεί από την πρόσφατη απόπειρα δολοφονίας του Ισραήλ στην Ντόχα.

Ο Χασάν Αλχασάν, ανώτερος ερευνητής για θέματα Μέσης Ανατολής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, δήλωσε: «Αυτό είναι το είδος του κινδύνου που δεν θα είναι διατεθειμένες να αναλάβουν πολλές χώρες της περιοχής σε αντάλλαγμα για έναν διαμεσολαβητικό ρόλο».

Το Κατάρ και η Αίγυπτος διαμεσολαβούν εδώ και καιρό μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς. Το Ομάν έχει διευκολύνει τις συνομιλίες μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ, και με μεγαλύτερη επιτυχία, μεταξύ των ΗΠΑ και των Χούθι. Τα ΗΑΕ έχουν διευκολύνει την ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Η Σαουδική Αραβία επιδιώκει να αποτελέσει τόπο διεξαγωγής ειρηνευτικών συνομιλιών για διάφορες συγκρούσεις.

Οι ηγέτες όλων αυτών των χωρών θα παρακολουθήσουν στενά την αντίδραση του Προέδρου Τραμπ απέναντι σε αυτό που φαίνεται να είναι η αδυναμία των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. Επιπλέον, η πεποίθηση που εκφράζεται εδώ και καιρό από πολλούς στην περιοχή ότι το Ισραήλ έχει την πρόθεση να σαμποτάρει τις ειρηνευτικές συνομιλίες, ενισχύθηκε από τις επιθέσεις της Τρίτης.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι είναι «πολύ δυσαρεστημένος με κάθε πτυχή» της ισραηλινής επιχείρησης. Ωστόσο, σύμφωνα με άλλη ανάλυση του πρακτορείου Reuters, οι επιθέσεις δεν είναι πιθανό να αλλάξουν τη βασική στάση του Τραμπ απέναντι στο Ισραήλ, σύμφωνα με αναλυτές και αξιωματούχους των ΗΠΑ. Αν μη τι άλλο, οι βομβαρδισμοί υπογράμμισαν τον ψυχρό υπολογισμό που κρύβεται πίσω από τη σχέση Τραμπ-Νετανιάχου.

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει υποστηρίξει σθεναρά την εκστρατεία του Ισραήλ για την αποδυνάμωση της Χαμάς και του έχει επιτρέψει να αναλάβει σε μεγάλο βαθμό την ηγεσία σε βασικά ζητήματα, όπως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

«Σε αυτό το θέμα, νομίζω ότι ο Τραμπ είναι ενοχλημένος από τις τακτικές του Νετανιάχου», δήλωσε ο Άαρον Ντέιβιντ Μίλερ, ανώτερος ερευνητής στο Carnegie Endowment for International Peace και βετεράνος διαπραγματευτής ειρήνης των ΗΠΑ. Παρ’όλα αυτά, πρόσθεσε ο Μίλερ: «Το ένστικτο (του Τραμπ) είναι ότι συμφωνεί με την άποψη του Νετανιάχου ότι η Χαμάς δεν μπορεί απλώς να αποδυναμωθεί ως στρατιωτική οργάνωση. Πρέπει να αποδυναμωθεί ριζικά».

Όταν ζητήθηκε να σχολιάσει το θέμα, ο Λευκός Οίκος παρέπεμψε το Reuters σε δηλώσεις του Τραμπ στο Truth Social την Τρίτη το βράδυ, κατά τις οποίες είπε ότι οι βομβαρδισμοί δεν προωθούσαν τα συμφέροντα των ΗΠΑ ή του Ισραήλ.

«Ωστόσο», έγραψε ο Τραμπ, «η εξάλειψη της Χαμάς, που έχει επωφεληθεί από τη δυστυχία των κατοίκων της Γάζας, είναι ένας αξιόλογος στόχος».

Ορισμένοι αναλυτές δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο ο Νετανιάχου να εξαντλήσει την υπομονή του Τραμπ, αν προκαλέσει περισσότερες εκπλήξεις στην Ουάσινγκτον. Στην πράξη, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει την απόσυρση της πολιτικής κάλυψης για τη συνεχιζόμενη εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα, η οποία έχει προκαλέσει την οργή των ευρωπαϊκών και αραβικών χωρών καθώς εξαπλώνεται η πείνα.

«Καθώς οι Άραβες φίλοι του διαμαρτύρονται για τις ενέργειες του Ισραήλ – και το κάνουν τώρα – μπορεί να τους πει να του παρουσιάσουν ένα αξιόπιστο σχέδιο για το μέλλον της Γάζας, με μια εναλλακτική λύση στη διακυβέρνηση της Χαμάς, και τότε θα πει στον Μπένιαμιν Νετανιάχου ότι έχει κάνει αρκετά», δήλωσε ο Ντένις Ρος, πρώην διαπραγματευτής για τη Μέση Ανατολή για τις κυβερνήσεις των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων.

Η επίθεση του Ισραήλ στη Ντόχα πιθανότατα θα μειώσει τις ελπίδες του Τραμπ για την προσχώρηση περισσότερων κρατών του Κόλπου στη Συμφωνία του Αβραάμ, μια ιστορική συμφωνία που μεσολάβησε η πρώτη του κυβέρνηση και με την οποία αρκετές αραβικές χώρες ανέπτυξαν διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ.

Ωστόσο, μια ρήξη μεταξύ των δύο ανδρών φαίνεται απίθανη, υποστήριξε ο Μάικλ Όρεν, πρώην πρεσβευτής του Ισραήλ στις Ηνωμένες Πολιτείες, λέγοντας ότι ο Τραμπ εκτιμά τη δύναμη και τις συναλλαγές που τερματίζουν τους πολέμους.

«Αν ο Νετανιάχου μπορεί να συνεχίσει να απευθύνεται σε αυτές τις δύο πλευρές του προέδρου, τότε θα είναι εντάξει. Δεν ανησυχώ για τη σχέση», δήλωσε ο Όρεν.