Στον Λευκό Οίκο ο Μπιν Σαλμάν: Το παζάρι για τα F-35 και οι Συμφωνίες του Αβραάμ

Σαουδική Αραβία-Ισραήλ: Τι ζητούν οι Σαουδάραβες από τον Τραμπ για να γίνει η συμφωνία;

Κόσμος
Δημοσιεύθηκε  · 4 λεπτά ανάγνωση

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έκρυψε ποτέ την επιθυμία του να δει τη Σαουδική Αραβία να εντάσσεται στις Συμφωνίες του Αβραάμ, εξομαλύνοντας τις σχέσεις της με το Ισραήλ, ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων αραβικών χωρών όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν – μια εξέλιξη που έλαβε χώρα πριν από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023.

Ο Τραμπ θεωρεί ότι το τέλος του πολέμου στη Γάζα δημιουργεί μια νέα ευκαιρία για εξομάλυνση των σχέσεων, αφαιρώντας ένα σημαντικό εμπόδιο. Αυτό φέρεται να το ανέφερε και στον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν τον περασμένο Οκτώβριο.

Πηγές υποστηρίζουν ότι ο Τραμπ θα ήθελε ιδανικά η ένταξη της Σαουδικής Αραβίας στις Συμφωνίες του Αβραάμ να έχει πραγματοποιηθεί ή τουλάχιστον να έχει ανακοινωθεί επίσημα πριν από τις επόμενες ισραηλινές βουλευτικές εκλογές, που αναμένονται τον Οκτώβριο του 2026.

Η ισραηλινή ηγεσία επιθυμεί επίσης την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ριάντ, μια εξέλιξη που θα τη «νομιμοποιούσε» στα μάτια του αραβικού κόσμου, «υποβαθμίζοντας» τις αρνητικές εντυπώσεις των τελευταίων ετών λόγω της κατάστασης στη Γάζα και του Παλαιστινιακού ζητήματος.

Ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (MBS) μεταβαίνει στην Ουάσιγκτον για να συναντήσει τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, όπου το θέμα των σαουδαραβικών σχέσεων με το Ισραήλ αναμένεται να συζητηθεί εκ νέου. Ο Τραμπ προωθεί αυτό το ζήτημα από την πρώτη του προεδρική θητεία, με τις πρώτες Συμφωνίες του Αβραάμ να υπογράφονται στην Ουάσιγκτον τον Σεπτέμβριο του 2020. Αυτό είναι το πρώτο ταξίδι του MBS στις ΗΠΑ μετά το 2018 και τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι.

Σύμφωνα με τον Ισραηλινό αναλυτή Μπεν Κάσπιτ, το Ριάντ έχει θέσει τρία «ανταλλάγματα» στον Τραμπ για την ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ: αμυντική συμφωνία με την Ουάσιγκτον που θα περιλαμβάνει την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 στη Σαουδική Αραβία, μεταφορά αμερικανικής πυρηνικής τεχνολογίας (ειρηνικής/ενεργειακής) από τις ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία υπό αμερικανική επίβλεψη, και δέσμευση από τους Ισραηλινούς για μια πολιτική πορεία προς τη δημιουργία ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους.

Οι Σαουδάραβες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την αγορά έως και 48 μαχητικών αεροσκαφών F-35 από τις ΗΠΑ, με σκοπό την αντιμετώπιση απειλών από το Ιράν και τους Χούθι, ανακαλώντας τις επιθέσεις κατά σαουδαραβικών ενεργειακών εγκαταστάσεων το 2019 και το 2022. Μετά το ισραηλινό χτύπημα στην Ντόχα στις 9 Σεπτεμβρίου, οι αραβικές ανησυχίες έχουν αυξηθεί σημαντικά.

Ο Ισραηλινός αναλυτής Μπάρακ Ραβίντ αναφέρει στο Axios, επικαλούμενος Ισραηλινούς αξιωματούχους, ότι «Το Ισραήλ δεν αντιτίθεται στην πώληση F-35 από τις ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία, αλλά θέλει να τεθεί ως όρος η ομαλοποίηση των σχέσεων της Σαουδικής Αραβίας με το εβραϊκό κράτος».

Υπενθυμίζεται ότι και στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ το 2020, το Ισραήλ είχε δώσει το «πράσινο φως» για την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μια συμφωνία που δεν υλοποιήθηκε ποτέ.

Εν έτει 2025, το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα στη Μέση Ανατολή που διαθέτει μαχητικά F-35.

Οι Ισραηλινοί φαίνεται να ανησυχούν για το ενδεχόμενο η πώληση αυτών των αεροσκαφών στη Σαουδική Αραβία να αλλάξει τις ισορροπίες δυνάμεων, δεδομένης της γεωγραφικής εγγύτητας της Σαουδικής Αραβίας στο Ισραήλ. Σύμφωνα με τον Μπάρακ Ραβίντ, οι Ισραηλινοί θα μπορούσαν να θέσουν ως όρο τη μη στάθμευση των F-35 στις αεροπορικές βάσεις στα δυτικά της Σαουδικής Αραβίας.

Το ζήτημα των F-35 θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει την Τουρκία του Ρ.Τ. Ερντογάν, εάν η Άγκυρα επιστρέψει στο πρόγραμμα αυτών των μαχητικών αεροσκαφών από το οποίο αποχώρησε το 2019. Οι Ισραηλινοί δηλώνουν ότι «θα προτιμούσαν η Τουρκία να μη λάβει F-35 από τις ΗΠΑ».

Ωστόσο, η προσέγγιση με τη Σαουδική Αραβία φαίνεται να είναι διαφορετική, αφήνοντας ανοιχτά περιθώρια προόδου. Σύμφωνα με αναφορές, Ισραήλ και Σαουδική Αραβία είχαν έρθει πολύ κοντά σε συμφωνία εξομάλυνσης των σχέσεων πριν από τον Οκτώβριο του 2023, αλλά έκτοτε πολλά έχουν αλλάξει.