Η ΑΑΔΕ εξέδωσε νέα εγκύκλιο, επιχειρώντας να αποσαφηνίσει τις περιπτώσεις και τον τρόπο επιβολής των υψηλών προστίμων που επισύρουν παραβάσεις στα συστήματα εισροών – εκροών των πρατηρίων καυσίμων.

Η εγκύκλιος φιλοδοξεί να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα των αρμόδιων υπηρεσιών σχετικά με τον ορισμό της παραβίασης και το ύψος του προστίμου που αντιστοιχεί σε κάθε περίπτωση. Παράλληλα, σηματοδοτεί προς την αγορά καυσίμων ότι κάθε απόπειρα επέμβασης στα ψηφιακά συστήματα παρακολούθησης θα αποκαλύπτεται και θα τιμωρείται με αυστηρότητα.

Το σύστημα εισροών – εκροών αποτελεί τον ψηφιακό «άγρυπνο φρουρό» του κράτους στη διακίνηση καυσίμων. Ελέγχει την ποσότητα καυσίμου που εισέρχεται στις δεξαμενές και εξέρχεται από τις αντλίες, ενώ παράλληλα αποστέλλει ηλεκτρονικά τα δεδομένα στην ΑΑΔΕ. Για την εύρυθμη λειτουργία του, απαιτείται η αρμονική συνύπαρξη όλων των επιμέρους στοιχείων: των μηχανημάτων καταγραφής ποσοτήτων, του υπολογιστή αποστολής δεδομένων και των Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (ΦΗΜ) ή του λογισμικού των παρόχων ηλεκτρονικής έκδοσης παραστατικών. Η αλληλεξάρτηση αυτών των στοιχείων καθιστά κάθε παρέμβαση σε ένα τμήμα του συστήματος ως επέμβαση στο σύνολο.

Για παράδειγμα, η τροποποίηση του λογισμικού επικοινωνίας με τον ΦΗΜ με σκοπό την αποφυγή αποστολής δεδομένων στην ΑΑΔΕ, расценивается ως αλλοίωση του συστήματος εισροών – εκροών και όχι απλώς ως τεχνικό πρόβλημα. Ομοίως, η παρέμβαση στο hardware του ΦΗΜ, με στόχο την ανακριβή καταγραφή ή την παράκαμψη εκδόσεων αποδείξεων, αντιμετωπίζεται ως επέμβαση στο σύνολο του συστήματος, λόγω της άμεσης επίπτωσης στην αξιοπιστία των μετρήσεων καυσίμων.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, σε περιπτώσεις μη εξουσιοδοτημένης αλλοίωσης ή τροποποίησης του συστήματος, το προβλεπόμενο πρόστιμο είναι εξαιρετικά υψηλό, αγγίζοντας τις 150.000 ευρώ. Η επιβολή του προστίμου αφορά τόσο τον πρατηριούχο όσο και οποιονδήποτε συνέβαλε στην παράβαση. Επομένως, ένας τεχνικός που προβαίνει σε παράνομη τροποποίηση ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπος με το ίδιο χρηματικό πρόστιμο.

Στο ίδιο πλαίσιο, η εγκύκλιος συμπεριλαμβάνει περιπτώσεις έκδοσης παραποιημένων ή εικονικών αποδείξεων και τιμολογίων, είτε λόγω μη αποστολής τους είτε λόγω αλλοίωσης των δεδομένων πριν από την αποστολή τους στην ΑΑΔΕ. Ενδεικτικά, η έκδοση απόδειξης από την αντλία για 20 λίτρα καυσίμου, ενώ στο σύστημα αποστέλλεται αρχείο που εμφανίζει 10 λίτρα, συνιστά παράβαση του συστήματος εισροών – εκροών.

Ένα κρίσιμο σημείο που διευκρινίζεται στην εγκύκλιο αφορά τη σχέση των προστίμων του νέου Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 5104/2024) με αυτά του συστήματος εισροών – εκροών. Ο ΚΦΔ προβλέπει πρόστιμα για παραβιάσεις των ΦΗΜ. Ωστόσο, η εγκύκλιος τονίζει ότι για τα πρατήρια ή τις εγκαταστάσεις που υποχρεούνται να διαθέτουν σύστημα εισροών – εκροών, δεν επιβάλλονται τα πρόστιμα του ΚΦΔ, εφόσον εφαρμόζονται τα πρόστιμα του άρθρου 31 του ν. 3784/2009.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι το ειδικό πλαίσιο για τα καύσιμα υπερισχύει του γενικού φορολογικού. Συνεπώς, μια επιχείρηση δεν θα τιμωρείται διπλά για την ίδια παράβαση. Για παράδειγμα, εάν διαπιστωθεί σε ένα πρατήριο παραποίηση αρχείων του ΦΗΜ με σκοπό την απόκρυψη πωλήσεων καυσίμων, δεν θα επιβληθεί πρόστιμο τόσο από τον ΚΦΔ όσο και από το σύστημα εισροών – εκροών, αλλά μόνο το υψηλότερο πρόστιμο που προβλέπεται από την ειδική νομοθεσία για τα καύσιμα, όπως αποσαφηνίζει η εγκύκλιος.