Η ΑΑΔΕ εξέδωσε μια πολυσέλιδη εγκύκλιο, προσπαθώντας να δώσει οδηγίες για τυπικές παραβάσεις, όπως η εκπρόθεσμη υποβολή φορολογικής δήλωσης ή η μη υποβολή της. Όπως επισημαίνεται, το ελληνικό φορολογικό σύστημα παραμένει περίπλοκο και εχθρικό προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Τι ισχύει για τη μη υποβολή ή εκπρόθεσμη υποβολή φορολογικών δηλώσεων και δηλώσεων πληροφοριακού χαρακτήρα, ή τη μη ανταπόκριση σε αίτημα παροχής πληροφοριών; Εάν δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής φόρου, επιβάλλεται πρόστιμο 100 ευρώ για κάθε παράβαση. Ειδικά για την εκπρόθεσμη υποβολή, το πρόστιμο μειώνεται εάν το ποσό φόρου ή το επιπλέον ποσό φόρου προς καταβολή υπερβαίνει τα 100 ευρώ.

Το ίδιο πρόστιμο των 100 ευρώ προβλέπεται για τη μη υποβολή ή εκπρόθεσμη υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής, μεταβίβασης ακινήτων, κερδών από τυχερά παίγνια, ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) και ειδικού φόρου επί των ακινήτων (ΕΦΑ). Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) για περισσότερα από ένα έτη, επιβάλλεται ένα μόνο πρόστιμο, εφόσον στις δηλώσεις των ετών αυτών επαναλαμβάνονται οι ίδιες μεταβολές.

Για φορολογούμενους υπόχρεους σε τήρηση λογιστικού συστήματος, το πρόστιμο είναι 250 ευρώ ανά παράβαση για όσους τηρούν απλογραφικό σύστημα και 500 ευρώ για όσους τηρούν διπλογραφικό. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι παραβάσεις να σχετίζονται με στοιχεία που αφορούν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα.

Για παράδειγμα, ένα φυσικό πρόσωπο με επιχειρηματική δραστηριότητα και απλογραφικό σύστημα εισπράττει μισθώματα από εκμίσθωση ακινήτου. Εάν δεν συμπεριλάβει το ποσό μισθωμάτων στην αρχική δήλωση και υποβάλει εκπρόθεσμη τροποποιητική, το πρόστιμο θα είναι 100 ευρώ και όχι 250, επειδή η τροποποίηση αφορά στοιχεία που δεν σχετίζονται με την επιχειρηματική του δραστηριότητα.

Ένας υπόχρεος σε δήλωση ΦΠΑ με απλογραφικό σύστημα υποβάλλει εκπρόθεσμα την αρχική δήλωση ΦΠΑ του πρώτου τριμήνου 2025, με ποσό φόρου για καταβολή πάνω από 30 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση, επιβάλλεται πρόστιμο 250 ευρώ. Αν το ποσό είναι προς έκπτωση, μηδενικό ή προς επιστροφή, το πρόστιμο παραμένει 250 ευρώ.

Αντίστοιχα, ένας υπόχρεος σε δήλωση ΦΠΑ με διπλογραφικό σύστημα υποβάλλει εκπρόθεσμα την αρχική δήλωση ΦΠΑ του 10ου μήνα 2024, με ποσό προς έκπτωση, μηδενικό ή προς επιστροφή. Το πρόστιμο σε αυτή την περίπτωση ανέρχεται σε 500 ευρώ.

Επιπλέον, ένα φυσικό πρόσωπο με επιχειρηματική δραστηριότητα και απλογραφικό σύστημα λαμβάνει δάνειο από ιδιώτη για αγορά κατοικίας. Εάν υποβάλει εκπρόθεσμη δήλωση ψηφιακού τέλους συναλλαγής, το πρόστιμο θα είναι 100 ευρώ, καθώς η συναλλαγή δεν σχετίζεται με την επιχειρηματική του δραστηριότητα.

Υπάρχουν και εξαιρέσεις. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης ΦΠΑ ή δήλωσης παρακρατούμενου φόρου, εφόσον η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί εμπρόθεσμα. Επίσης, δεν επιβάλλεται πρόστιμο σε εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικού ή νομικού προσώπου, από την οποία το επιπλέον ποσό φόρου προς καταβολή είναι έως 100 ευρώ σε σχέση με την αρχική δήλωση.

Για παράδειγμα, ένας φορολογούμενος υποβάλλει πρώτη εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση και προκύπτει επιπλέον φόρος 40 ευρώ. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο. Στη συνέχεια, υποβάλλει και δεύτερη εκπρόθεσμη τροποποιητική, από την οποία προκύπτει επιπλέον φόρος 50 ευρώ σε σχέση με την πρώτη. Και πάλι δεν επιβάλλεται πρόστιμο, καθώς αθροιστικά το ποσό των φόρων από τις δύο δηλώσεις (40+50=90) δεν υπερβαίνει τα 100 ευρώ.

Τέλος, δεν επιβάλλεται πρόστιμο σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης που αφορά διόρθωση στοιχείων πληροφοριακού χαρακτήρα, τα οποία δεν σχετίζονται με τον προσδιορισμό του φόρου. Παραδείγματα είναι η εισαγωγή ή διόρθωση του αριθμού παροχής της ΔΕΗ, του αριθμού δήλωσης μίσθωσης, του ΑΜΚΑ, του ΑΦΜ του αντισυμβαλλόμενου, η εισαγωγή κενού ή ημιτελούς ακινήτου ή των στοιχείων των συνιδιοκτητών ακινήτων στο έντυπο Ε2.