Παπαϊωάννου στο Ηρώδειο: Ένα ταξίδι μνήμης και δημιουργίας που συγκλονίζει

Ψυγαγωγία
Δημοσιεύθηκε  · 3 λεπτά ανάγνωση

Κάθε νέα παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου είναι ένα ξεχωριστό γεγονός. Οι δημιουργίες του φέρουν την προσωπική του σφραγίδα: αναγνωρίσιμες αλλά και ανεξερεύνητες, συνδυάζουν σωματική ακρίβεια, κινητική αφαίρεση και δραματουργική πυκνότητα. Είναι ταυτόχρονα προσωπικές και συλλογικές, πλέκοντας μια γλώσσα σωματικής αφήγησης που διαταράσσει, προκαλεί και αναδομεί τον χώρο και τον χρόνο. Παρακολουθώντας τις παραστάσεις του, ο θεατής βυθίζεται σε έναν κόσμο παράλληλων διαστάσεων, όπου η σωματική εμπειρία αφυπνίζει την αντίληψη και τις αισθήσεις.

Παρά τις χαμηλές θερμοκρασίες της 3ης Οκτωβρίου, το Ηρώδειο ήταν ασφυκτικά γεμάτο για την παράσταση “THIS THAT KEEPS ON – a personal archaeology”, μια μεγάλη παραγωγή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, που δημιουργήθηκε για μία μόνο βραδιά.

Σηματοδοτώντας την έναρξη των εορτασμών για τα 40 χρόνια από την ίδρυσή του και ξεκινώντας το ταξίδι της «Μεταμόρφωσής» του, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης διοργάνωσε μια εκδήλωση fundraising, τα έσοδα της οποίας θα διατεθούν αποκλειστικά για τη δημιουργία του νέου Μουσείου. Παρά τα υψηλά κόστη των εισιτηρίων, προσφέρθηκαν 1.700 δωρεάν εισιτήρια σε φοιτητές καλών τεχνών, χορού, θεάτρου, μουσικής, design, κινηματογράφου, ιστορίας της τέχνης και σκηνογραφίας, κατόπιν απόφασης του καλλιτέχνη και του Μουσείου.

Στο “THIS THAT KEEPS ON – a personal archaeology” – ένας τίτλος με βαθύ συμβολισμό – ο Δημήτρης Παπαϊωάννου εξερευνά τη δημιουργία ως μια διαδικασία ανασκαφής του καλλιτεχνικού του σώματος και μνήμης. Θραύσματα από αγαπημένα του έργα συνδυάζονται με νέες ιδέες, δημιουργώντας μια πρωτότυπη δραματουργία, όπου το παρελθόν και το παρόν συναντιούνται σε μια διαρκή αναγέννηση.

Τα φώτα σβήνουν και η σκηνή, με φόντο λευκό, φωτίζεται από μια λάμπα στο κέντρο. Είναι η αρχή του κόσμου; Το φως της δημιουργίας; Ένας κοστουμαρισμένος νεαρός, με το χαρακτηριστικό ελληνικό μουστάκι, κρατά μια αξίνα και σκάβει με τελετουργικές κινήσεις. Ο αρχαιολόγος, όπως μας καλεί να τον δούμε, ανασύρει το παρελθόν. Η γη υποχωρεί, φέρνοντας στην επιφάνεια ένα γυμνό σώμα: μια σιωπηλή αποκάλυψη της μνήμης και της ιστορίας. Για τους Έλληνες, η ιστορία είναι θαμμένη κάτω από τη γη, όπως τα κυκλαδικά ειδώλια περιμένουν να ξαναφωτιστούν.

Η σκηνή γεμίζει ένταση και μνήμη. Σώμα, χώρος και ιστορία ενώνονται σε μια ποιητική σύνθεση. Η αντίθεση ντυμένου και γυμνού σώματος, χαρακτηριστική στην πορεία του Παπαϊωάννου, δημιουργεί ένα αίσθημα προσωπικής ανασκαφής, όπου ο αρχαιολόγος σκάβει μέσα στον ίδιο του τον εαυτό.

Το σώμα που αποκαλύπτεται μοιάζει με γλυπτό – εύθραυστο και σμιλεμένο από τη μνήμη. Οι πέτρες που προστίθενται πάνω του μεταμορφώνουν τον άνθρωπο σε Σίσυφο: ένα πλάσμα μισό πέτρα, μισό άνθρωπος, σύμβολο της συνεχούς προσπάθειας, της αναμέτρησης με τον χρόνο και τη φθορά. Κάθε κίνηση, κάθε πέτρα που σηκώνεται, γίνεται ποιητική πράξη, σιωπηλή συνάντηση με τη ζωή και τη μνήμη.

Η εμπειρία δεν περιορίζεται στις εικόνες, αλλά εξαπλώνεται στα συναισθήματα και τις σκέψεις που αυτές εγείρουν: για την περατότητα του σώματος, την ευθραυστότητα των ανθρώπων, τον χώρο που κατοικούμε και τα τοπία που μας καθορίζουν, από τα βράχια και τη γη, έως τα γυμνά σώματα και το υδάτινο στοιχείο που είναι εγγεγραμμένο στο DNA μας.

Ο χώρος του Ηρωδείου, με την ιστορία και την αρχιτεκτονική του, γίνεται αναπόσπαστο μέρος της αφήγησης: η πέτρα, το φως, η σκιά και η ατμόσφαιρα συνθέτουν μια κοινή εμπειρία που μας υπερβαίνει.

Το “THIS THAT KEEPS ON – a personal archaeology” δεν ήταν απλώς μια παράσταση, αλλά μια βαθιά, προσωπική και συλλογική εξομολόγηση. Σώματα και υλικά υφαίνουν έννοιες όπως η μνήμη, η ευθραυστότητα, ο ερωτισμός, η καταγωγή, η συνένωση και η χαρά της ζωής, μέσα σε ένα τοπίο βαθιά ελληνικό και κυκλαδίτικο, γεωλογικό και καλλιτεχνικό, που είναι εγγεγραμμένο στο DNA μας. Μια παράσταση που λειτουργεί ως έργο τέχνης και ως παρακαταθήκη από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.