Ουκρανία: Χριστούγεννα πολέμου και αλλαγή στάσης Ζελένσκι για ειρήνη;
Στην Ουκρανία, τα Χριστούγεννα σημαδεύτηκαν για άλλη μια φορά από τον αιματηρό πόλεμο, με τις διπλωματικές προσπάθειες για ειρήνευση να παραμένουν γεμάτες προκλήσεις.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επέλεξε να στείλει το δικό του μήνυμα, ένα βίντεο με χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα, αλλά με απροσδόκητα λόγια για τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ευχήθηκε, ουσιαστικά, τον θάνατο του Ρώσου προέδρου, ενώ ζήτησε ειρήνη για την Ουκρανία.
Το μήνυμά του ανέφερε: «Αγαπητέ λαέ, Από τα αρχαία χρόνια, οι Ουκρανοί πίστευαν ότι τη νύχτα των Χριστουγέννων, οι ουρανοί ανοίγουν. Και αν τους πεις το όνειρό σου, τότε σίγουρα θα γίνει πραγματικότητα. Σήμερα όλοι έχουμε το ίδιο όνειρο. Και κάνουμε μια ευχή, για όλους μας. "Μακάρι να πεθάνει", ίσως ο καθένας από εμάς να πει από μέσα του. Αλλά όταν στραφούμε στον Θεό, φυσικά, ζητάμε περισσότερα. Ζητάμε ειρήνη. Για την Ουκρανία. Αγωνιζόμαστε γι' αυτήν. Και προσευχόμαστε γι' αυτήν».
Οι δηλώσεις του Ουκρανού προέδρου έρχονται σε μια περίοδο έντονων διαπραγματεύσεων, η οποία ίσως σηματοδοτεί αλλαγή στάσης από το Κίεβο. Στο σχέδιο των 20 σημείων που παρουσίασε ο Ζελένσκι, παρατηρείται διαφοροποίηση σχετικά με την παραμονή ουκρανικών στρατευμάτων σε συγκεκριμένα εδάφη.
Η ουκρανική πλευρά φαίνεται να αποδέχεται έναν συμβιβασμό σε τμήματα του Ντονμπάς, με τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης γύρω από ορισμένα σημεία στη γραμμή του μετώπου.
Το ζήτημα της παραχώρησης εδαφών παραμένει αγκάθι, όμως, σύμφωνα με ανάλυση του BBC, ο Ουκρανός πρόεδρος δείχνει να κινείται προς τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένων ζωνών.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους, τόνισε ότι, δεδομένης της αντίθεσης της Ουκρανίας στην αποχώρηση των στρατευμάτων της, οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ εξετάζουν το ενδεχόμενο μιας αποστρατιωτικοποιημένης ή ελεύθερης οικονομικής ζώνης. Πρόσθεσε ότι σε οποιαδήποτε περιοχή αποχωρήσουν τα ουκρανικά στρατεύματα, θα πρέπει να αστυνομεύεται από την Ουκρανία.
«Υπάρχουν δύο επιλογές, είτε συνεχίζεται ο πόλεμος είτε κάτι πρέπει να αποφασιστεί σχετικά με όλες τις πιθανές οικονομικές ζώνες» είπε χαρακτηριστικά.
Ο Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι το σχέδιο των 20 σημείων είναι ένα από τα τέσσερα έγγραφα που βρίσκονται υπό επεξεργασία, μαζί με:
* Επιβεβαίωση της κυριαρχίας της Ουκρανίας
* Συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και παρακολούθηση στη γραμμή επαφής
* Εγγυήσεις ασφαλείας
* Περιορισμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων σε καιρό ειρήνης στους 800.000 στρατιώτες
* Οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η Ευρώπη θα παρέχουν εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία, βασισμένες στη ρήτρα συλλογικής άμυνας του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Μια νέα ρωσική εισβολή θα αντιμετωπίζεται με στρατιωτική απάντηση και ανανεωμένες κυρώσεις
* Η Ρωσία θα κατοχυρώσει πολιτική μη επίθεσης προς την Ευρώπη και την Ουκρανία.
* Η Ουκρανία θα γίνει μέλος της ΕΕ σε μεταγενέστερο στάδιο, με σχέδια για τον καθορισμό ημερομηνίας ένταξης
* Παγκόσμιο πακέτο ανάπτυξης, που θα καθοριστεί σε ξεχωριστή επενδυτική συμφωνία
* Δημιουργία αρκετών ταμείων για την αντιμετώπιση ζητημάτων ανοικοδόμησης (με στόχο τα 800 δισ. δολάρια)
* Επιτάχυνση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου μεταξύ Ουκρανίας και ΗΠΑ
* Καθεστώς μη πυρηνικής χώρας για την Ουκρανία
* (Αμφισβητούμενοι όροι) Πυρηνικός Σταθμός Ζαπορίζια: οι ΗΠΑ προτείνουν τριμερή ρύθμιση με τις ίδιες ως κύριο διαχειριστή, ενώ το Κίεβο προτείνει κατανομή 50/50 μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας
* Εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία για την προώθηση της κατανόησης και της ανεκτικότητας απέναντι σε διαφορετικούς πολιτισμούς και για την εξάλειψη του ρατσισμού και των προκαταλήψεων
* (Αμφισβητούμενοι όροι) Εδάφη: μία επιλογή προβλέπει την αποχώρηση της Ρωσίας από τις περιοχές Ντνιπροπετρόφσκ, Μικολάιβ, Σούμι και Χάρκοβο, ενώ η Ουκρανία διατηρεί τις θέσεις της σε Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα. Η Ρωσία απαιτεί την αποχώρηση της Ουκρανίας από το Ντονέτσκ, ενώ οι ΗΠΑ προτείνουν συμβιβασμό με τη δημιουργία ελεύθερης οικονομικής ζώνης. Αν αποτύχει η συμφωνία «διατήρησης θέσεων», η ελεύθερη οικονομική ζώνη θα απαιτήσει δημοψήφισμα και τότε ολόκληρο το έγγραφο θα τεθεί σε ψηφοφορία
* Η Ρωσία και η Ουκρανία δεσμεύονται να μην αλλάξουν τις συμφωνίες με τη χρήση βίας
* Η Ρωσία δεν θα εμποδίζει την Ουκρανία να χρησιμοποιεί τον ποταμό Δνείπερο και τη Μαύρη Θάλασσα για εμπορικούς σκοπούς, ενώ η Χερσόνησος Κινμπούρν θα αποστρατιωτικοποιηθεί
* Ανταλλαγή κρατουμένων «όλοι με όλους», επιστροφή αμάχων, παιδιών και πολιτικών κρατουμένων
* Η Ουκρανία πρέπει να διεξάγει εκλογές σύντομα μετά την υπογραφή της συμφωνίας
* Η συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική και η εφαρμογή της θα παρακολουθείται από Συμβούλιο Ειρήνης υπό την προεδρία του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ
Μόλις όλα τα μέρη συμφωνήσουν, θα τεθεί άμεσα σε ισχύ πλήρης κατάπαυση του πυρός.