Δάνειο 90 δισ. στο Κίεβο: Οι νικητές, οι ηττημένοι και οι… άλλοι της συνόδου κορυφής της ΕΕ

Ουκρανία: Δάνειο €90 δισ. από ΕΕ – Ποιοι κέρδισαν και ποιοι έχασαν

Οικονομία
Δημοσιεύθηκε  · 4 λεπτά ανάγνωση

Στη σύνοδο κορυφής της 19ης Δεκεμβρίου, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν τον δανεισμό για να προσφέρουν 90 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ουκρανία. Με αυτό το ποσό, το Κίεβο θα μπορέσει να στηρίξει την άμυνά του έναντι της Ρωσίας για τα επόμενα δύο χρόνια. Ωστόσο, η αρχική επιδίωξη της Κομισιόν και ορισμένων κρατών μελών να χρησιμοποιηθούν τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία δεν ευοδώθηκε.

Χώρες όπως το Βέλγιο εξέφρασαν έντονες αντιρρήσεις, επικαλούμενες σοβαρές ανησυχίες. Παρά τις διαφωνίες, οι ηγέτες των κρατών-μελών έδωσαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εντολή να συνεχίσει τις προσπάθειες για ένα δάνειο επανορθώσεων προς την Ουκρανία, το οποίο θα βασίζεται στα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Η επίτευξη συμφωνίας, όμως, υπό τις αντιρρήσεις του Βελγίου, παραμένει αβέβαιη.

Η συμφωνία για τον δανεισμό επιτεύχθηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, ένα φαινόμενο, όπως επισημαίνει το Politico, συνηθισμένο για τις ευρωπαϊκές συνόδους κορυφής. Εντούτοις, η συγκεκριμένη σύνοδος ανέβασε τον πήχη, καθώς η λύση που επιλέχθηκε δεν ήταν αυτή που ανέμεναν οι περισσότερες χώρες-μέλη, με τρεις χώρες να αρνούνται να την υπογράψουν.

Όπως σε κάθε διαπραγμάτευση, υπήρξαν νικητές και ηττημένοι. Κερδισμένοι είναι κυρίως οι εκτός ΕΕ, με πρώτη την Ουκρανία, που εξασφάλισε τη χρηματοδότηση για τη συνέχιση της πολεμικής προσπάθειας. Θετικά είναι τα νέα και για τη Ρωσία, καθώς τα περιουσιακά της στοιχεία παραμένουν προστατευμένα, τουλάχιστον προς το παρόν. Επίσης, ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις ως μοχλό πίεσης.

Σύμφωνα με το Politico, υπήρξαν νικητές και στην Ευρώπη:

Ο Μπαρτ ντε Βέβερ, πρωθυπουργός του Βελγίου, εξέφρασε από την αρχή τις αντιρρήσεις του για τη χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Παρά τις πιέσεις από την Κομισιόν, τη Γερμανία και τις χώρες του Βορρά, παρέμεινε σταθερός. Το Politico αναφέρει ότι ο Μπαρτ ντε Βέβερ «παρέδωσε ένα masterclass στωικής αντίστασης» στο σχέδιο στο οποίο είχε αντιταχθεί από την αρχή. Στη σύνοδο δήλωσε ότι δέχεται να το διαπραγματευθεί, θέτοντας όμως έναν όρο που κανείς δεν μπορούσε να δεχθεί: το Βέλγιο να έχει «απεριόριστη υποστήριξη» από τα υπόλοιπα κράτη μέλη, σε περίπτωση που υποστεί συνέπειες από τη Ρωσία. Έτσι, ο κοινός δανεισμός για την Ουκρανία, που η Κομισιόν παρουσίαζε ως «Plan B», έμεινε η μόνη επιλογή.

Στο πλευρό του βρέθηκε η Ιταλία και άλλες χώρες που είχαν τις ίδιες επιφυλάξεις για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αλλά δεν το είχαν εκφράσει ανοιχτά.

Η Τζόρτζια Μελόνι, πρωθυπουργός της Ιταλίας, πέτυχε δύο νίκες στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών. Συνέβαλε στην αναβολή υπογραφής της συμφωνίας ΕΕ-Mercosur, στην οποία αντιδρούν οι Ευρωπαίοι αγρότες και κτηνοτρόφοι, και στην απόρριψη του σχεδίου αξιοποίησης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Σύμφωνα με το Politico, η Τζόρτζια Μελόνι έδρασε στρατηγικά, αφήνοντας τους άλλους να μιλήσουν και κλείνοντας τελικά τη συμφωνία που επιθυμούσε.

Ο Αντόνιο Κόστα, ο Πορτογάλος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, βρίσκεται στη λίστα των νικητών καθώς κατάφερε οι σύνοδοι κορυφής να οδηγούνται σε αποφάσεις μέσα σε μία μέρα. Κινήθηκε πάνω από τις αντιπαραθέσεις και πέτυχε συμφωνία.

Από την άλλη πλευρά, ηττημένοι είναι όσοι υποστήριζαν την αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

Ο Φρίντριχ Μερτς, ο Γερμανός καγκελάριος, έχασε και τις δύο μάχες: αναβλήθηκε η συμφωνία με τη Mercosur και απορρίφθηκε το σχέδιο για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Όπως αναφέρει το Politico, αυτή ήταν μια από τις πιο ανεπιτυχείς συνόδους κορυφής στην ΕΕ για Γερμανό καγκελάριο. Ο ίδιος και οι σκανδιναβικές χώρες είχαν προωθήσει επιθετικά την αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, υποστηρίζοντας ότι το βέτο της Ουγγαρίας δεν θα επέτρεπε κοινό δανεισμό. Απέτυχαν, καθώς όλα αποδείχθηκαν ζήτημα πολιτικής απόφασης και, τελικά, συμφωνήθηκε δάνειο με εξαίρεση όσους διαφωνούσαν.

Για τον Γερμανό καγκελάριο, που συντάχθηκε με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μόνη παρηγοριά είναι ότι δεν απορρίφθηκε εντελώς η πιθανότητα αξιοποίησης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στο μέλλον.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Επιτροπής, ήταν προετοιμασμένη για την εναλλακτική λύση που τελικά υιοθετήθηκε, την οποία είχε συμπεριλάβει στην αρχική πρότασή της. Ωστόσο, μέχρι την τελευταία στιγμή, μαζί με τον Φρίντριχ Μερτς, ζητούσε να χρησιμοποιηθούν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Όταν η διαπραγμάτευση κατέληξε στον κοινό δανεισμό, τα εύσημα της συμφωνίας τα πήραν άλλοι, αυτοί απέναντι στους οποίους είχε ταχθεί.

Οι Σκανδιναβοί ηγέτες, με την πρωθυπουργό της Δανίας, Μέτε Φρέντερικσεν, είχαν επιμείνει στη λύση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, αλλά τελικά υποχρεώθηκαν να αποδεχθούν κάτι άλλο.

Η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχία μπορεί να θεωρηθούν νικητές, καθώς εξαιρέθηκαν από τον κοινό δανεισμό για την Ουκρανία, γλιτώνοντας χρήματα. Ωστόσο, κινδυνεύουν να απομακρυνθούν από τα κέντρα των αποφάσεων της ΕΕ, με άγνωστες συνέπειες.