ΟΗΕ: Ιστορική απόφαση για Γάζα με ελληνική στήριξη – Τι προβλέπει;
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υπερψήφισε το σχέδιο των ΗΠΑ για τη Γάζα, το οποίο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη διεθνούς δύναμης στην περιοχή.
Η ψηφοφορία, που πραγματοποιήθηκε χθες Δευτέρα, ανέδειξε την ισχυρή υποστήριξη προς το σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο επικεντρώνεται στην αποτροπή επανέναρξης του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας. Η Ουάσιγκτον άσκησε έντονες πιέσεις για την έγκριση του σχεδίου.
Εκτός από την Ελλάδα, άλλα 12 κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας υπερψήφισαν το κείμενο. Ο Αμερικανός πρεσβευτής στα Ηνωμένα Εθνη, Μάικ Γουόλτς, χαρακτήρισε την απόφαση «ιστορική και εποικοδομητική». Ρωσία και Κίνα επέλεξαν να απέχουν από την ψηφοφορία.
Το αμερικανικό κείμενο, το οποίο υπέστη αρκετές τροποποιήσεις κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων, «ενστερνίζεται» το σχέδιο Τραμπ, το οποίο επέτρεψε την εφαρμογή μιας εύθραυστης κατάπαυσης του πυρός στις 10 Οκτωβρίου. Η κατάπαυση του πυρός έβαλε ένα τέλος σε έναν πόλεμο άνω των δύο ετών μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, ο οποίος ξεκίνησε μετά την επίθεση της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, η απόφαση εξουσιοδοτεί μια «επιτροπή ειρήνης» – ένα όργανο «μεταβατικής διακυβέρνησης» – έως την 31η Δεκεμβρίου 2027, με στόχο την αναμόρφωση της Παλαιστινιακής Αρχής. Επικεφαλής του Συμβουλίου Ειρήνης (Board of Peace) θα είναι ο Ντόναλντ Τραμπ.
Το κείμενο «εξουσιοδοτεί» την ανάπτυξη «διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης» (ΔΔΣ), η οποία θα χρησιμοποιήσει «όλα τα απαραίτητα μέσα» για να εκπληρώσει «την εντολή της σεβόμενη το διεθνές δίκαιο». Η εντολή περιλαμβάνει την εγγύηση της ασφάλειας των συνόρων σε συνεργασία με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, την αποστρατιωτικοποίηση της Λωρίδας της Γάζας μέσω του αφοπλισμού «μη κρατικών ένοπλων οργανώσεων», την προστασία των αμάχων και την εκπαίδευση ενός παλαιστινιακού αστυνομικού σώματος.
Η Χαμάς απέρριψε την απόφαση, υποστηρίζοντας ότι παραβιάζει τα δικαιώματα των Παλαιστινίων και επιδιώκει την επιβολή διεθνούς κηδεμονίας στη Γάζα, κάτι που απορρίπτεται από τους πολίτες και τις παρατάξεις της αντίστασης.
«Η ανάθεση σε διεθνή δύναμη καθηκόντων και ρόλων στη Λωρίδα της Γάζας, συμπεριλαμβανομένου του αφοπλισμού της αντίστασης, της στερεί την ουδετερότητα και τη μετατρέπει σε μέρος στη σύγκρουση, το οποίο δρα υπέρ της κατοχής», ανέφερε η οργάνωση σε ανακοίνωσή της.
Ο εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Στεφάν Ντουζαρίκ, δήλωσε ότι η υιοθέτηση της απόφασης αποτελεί «σημαντικό βήμα για την εδραίωση της κατάπαυσης του πυρός» στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ευχαρίστησε την Ελλάδα μέσω ανάρτησης στο Truth Social.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε την απόφαση «ιστορική» και ευχαρίστησε ονομαστικά τα μόνιμα και μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Επίσης, ευχαρίστησε χώρες εκτός του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως το Κατάρ, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, η Ινδονησία, η Τουρκία και η Ιορδανία.
Ο Τραμπ ανέφερε ότι οι ανακοινώσεις για τη σύνθεση και τις αρμοδιότητες του νέου οργάνου θα ακολουθήσουν τις επόμενες εβδομάδες.
Το κείμενο που ψηφίστηκε αναφέρεται σε ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος. Μετά τη μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής και την έναρξη της ανοικοδόμησης της Λωρίδας της Γάζας, «μπορεί εντέλει να συντρέχουν οι προϋποθέσεις για έναν αξιόπιστο δρόμο προς την παλαιστινιακή αυτοδιάθεση και καθεστώς κράτους», αναφέρει.
Ωστόσο, η κυβέρνηση του Ισραήλ απορρίπτει ξεκάθαρα ένα τέτοιο μέλλον. «Η αντίθεσή μας σε οποιοδήποτε κράτος της Παλαιστίνης σε οποιοδήποτε έδαφος δεν έχει αλλάξει», δήλωσε ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Ο πρεσβευτής του Ισραήλ στον ΟΗΕ, Ντάνι Ντάνον, τόνισε την ανάγκη να επαναπατριστούν τα λείψανα των τριών τελευταίων ομήρων που απομένουν στη Λωρίδα της Γάζας και να υπάρξει «αποστρατιωτικοποίηση της Χαμάς».
Η μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Εθνη, πρέσβης Αγλαΐα Μπαλτά, εξέφρασε την πλήρη στήριξη της Ελλάδας στην Απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη Γάζα, χαρακτηρίζοντάς την ως «ένα σημαντικό βήμα για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή».
Η κ. Μπαλτά υπογράμμισε ότι «ύστερα από δύο χρόνια αιματοχυσίας και οδύνης, το Συμβούλιο εγκρίνει επιτέλους ένα σχέδιο ειρήνης». Επίσης, σημείωσε ότι «η αιματοχυσία που προκλήθηκε από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 μπορεί επιτέλους να λάβει τέλος».
Αναφερόμενη στην απελευθέρωση των ομήρων, τόνισε ότι «όλοι ανακουφιστήκαμε βαθιά βλέποντας ότι όλοι οι όμηροι που παρέμεναν ζωντανοί επέστρεψαν στα σπίτια τους, έπειτα από δύο χρόνια αιχμαλωσίας».
Η κ. Μπαλτά εξήρε «την ηγετική διπλωματική πρωτοβουλία και την αταλάντευτη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών για μια ειρηνική λύση», προσθέτοντας ότι «η Ιστορία θα καταγράψει τη συλλογική μας απόφαση σήμερα».
Τόνισε ότι από την έναρξη της θητείας της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας «υπήρξαμε σταθεροί στις εκκλήσεις μας για εκεχειρία, για την ασφαλή και απρόσκοπτη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας μεγάλης κλίμακας και για την αναζωογόνηση της πολιτικής διαδικασίας».
Η απόφαση που υιοθετήθηκε, σημείωσε, «θέτει τα θεμέλια για την υλοποίηση όλων των παραπάνω» και «προετοιμάζει τον δρόμο για μια πολιτική διαδικασία που θα οδηγήσει στην υλοποίηση της λύσης των δύο κρατών, όπου Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι θα μπορούν να ζουν δίπλα δίπλα, με ειρήνη και ασφάλεια».
Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη ρήτρα του σχεδίου που διασφαλίζει ότι «κανείς δεν θα εξαναγκαστεί να εγκαταλείψει τη Γάζα». «Οι λαοί της περιοχής να μην υποφέρουν άλλο και να μπορέσουν επιτέλους να ζήσουν μέσα σε βιώσιμη ειρήνη», είπε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενη στις προοπτικές ανοικοδόμησης, δήλωσε ότι «η ανασυγκρότηση και ανάπτυξη της Γάζας είναι πλέον ορατές στον ορίζοντα».
«Μια ενδυναμωμένη και μεταρρυθμισμένη Παλαιστινιακή Αρχή πρέπει να επιστρέψει στη Λωρίδα το συντομότερο δυνατόν και να ασκήσει αποτελεσματικό έλεγχο τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Οχθη», πρόσθεσε, τονίζοντας πως «η Ελλάδα, μαζί με τους Ευρωπαίους, Αραβες και άλλους εταίρους της δεν θα φεισθεί προσπαθειών για να στηρίξει τη διαδικασία μεταρρύθμισης».
Σημείωσε ότι «η Χαμάς δεν θα έχει κανέναν ρόλο, υπό καμία μορφή, στη διακυβέρνηση της Γάζας» και υπογράμμισε τη σημασία της Διεθνούς Δύναμης Σταθεροποίησης, η οποία «πρέπει να συνεργαστεί στενά με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, να εκπαιδεύσει αποτελεσματικά την παλαιστινιακή αστυνομία και να διασφαλίσει τις συνοριακές περιοχές, προστατεύοντας τους αμάχους».
Κλείνοντας την ομιλία της, η κ. Μπαλτά τόνισε: «Η ειρήνη στη Μέση Ανατολή είναι εφικτός στόχος που μπορεί να πραγματοποιηθεί, ικανός να οδηγήσει σε μια πιο ευημερούσα, ασφαλή και διασυνδεδεμένη περιοχή. Ο δρόμος μπροστά μας είναι χαραγμένος. Ολα τα μέρη οφείλουν τώρα να τον διαβούν με θάρρος. Διότι στο τέλος αυτού του δρόμου βρίσκεται η ειρήνη».
Η Γαλλία, που επίσης ψήφισε υπέρ της απόφασης, ανέφερε ότι ανταποκρίνεται στις πιο επείγουσες ανάγκες των πληθυσμών και υποστηρίζει τις ειρηνευτικές προσπάθειες.
«Είμαστε βέβαιοι ότι το κείμενο (…) συμπεριλαμβάνει σημαντικά στοιχεία για εμάς, ιδίως αναφορές στην προοπτική παλαιστινιακού κράτους», ανέφερε μία διπλωματική πηγή.
Ο Λουί Σαρμπονό, της Human Rights Watch, τόνισε ότι η απόφαση δεν μειώνει την υποχρέωση του Ισραήλ και των συμμάχων του να συμμορφώνονται προς το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η Ρωσία, η οποία πρότεινε ένα ανταγωνιστικό σχέδιο απόφασης, αιτιολόγησε την κίνησή της αναφέροντας ότι το αμερικανικό κείμενο δεν προχωρούσε αρκετά όσον αφορά το ζήτημα αυτό, τονίζοντας την «ακλόνητη δέσμευσή» της στη λύση των δύο κρατών.
Ο πρεσβευτής της Ρωσίας στα Ηνωμένα Εθνη, Βασίλι Νεμπένζια, επέκρινε το γεγονός ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας ενστερνίζεται «αμερικανική πρωτοβουλία στη βάση υποσχέσεων της Ουάσιγκτον, παραχωρώντας τον πλήρη έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας στην επιτροπή ειρήνης» του Ντόναλντ Τραμπ.
Κάποια άλλα κράτη-μέλη εξέφρασαν επιφυλάξεις και δισταγμούς, ιδίως λόγω της έλλειψης σαφήνειας σχετικά με την εντολή της «επιτροπής ειρήνης» και της ΔΔΣ.
Στελέχη της κυβέρνησης των ΗΠΑ, αντιλαμβανόμενα τις «προσπάθειες να σπαρθεί διχόνοια», εντατικοποίησαν τις προσπάθειές τους για να εξασφαλίσουν την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας.
«Η ψήφος εναντίον αυτής της απόφασης σημαίνει ψήφο υπέρ της επιστροφής του πολέμου», διεμήνυσε ο Μάικ Γουόλτς πριν από την ψηφοφορία.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ