
Νετανιάχου: Οι εφιάλτες επιστρέφουν μετά την εκεχειρία στη Γάζα
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έρχεται αντιμέτωπος με μια σειρά προβλημάτων μετά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Παρά τις καταστροφές και την ανθρωπιστική κρίση, η ειρήνη μοιάζει άκαιρη για τον ίδιο, καθώς οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι χρησιμοποίησε τον πόλεμο για να αποσπάσει την προσοχή από τις προσωπικές του δυσκολίες, ακόμα και την ελευθερία του. Με την κατάπαυση πυρός σε ισχύ, η εσωτερική ατζέντα επανέρχεται στο προσκήνιο.
Ακόμη και η κατάπαυση του πυρός, την οποία ο Νετανιάχου προσπαθεί να παρουσιάσει ως θρίαμβο, θεωρείται από κάποιους, όπως ο πρώην πρέσβης Άλον Πίνκας, ως επιβεβλημένη από τον Λευκό Οίκο. Το Al Jazeera συγκέντρωσε έξι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Νετανιάχου ενόψει των ισραηλινών εκλογών του επόμενου έτους, στις οποίες έχει δηλώσει ότι θα είναι υποψήφιος.
Το Ισραήλ δεν έχει υπάρξει ποτέ τόσο απομονωμένο διεθνώς και πολλοί θεωρούν τον Νετανιάχου υπεύθυνο γι' αυτή την απομόνωση. Τα τελευταία δύο χρόνια, ο θάνατος πάνω από 67.000 Παλαιστινίων και ο λιμός στη Γάζα έχουν προκαλέσει αποτροπιασμό παγκοσμίως. Εάν η κυβέρνηση Νετανιάχου δεν απαγορεύσει μόνιμα την πρόσβαση διεθνών δημοσιογράφων στη Γάζα, η αυξημένη κάλυψη των ενεργειών της είναι πιθανό να εδραιώσει τη θέση του Ισραήλ ως παρία.
Η απομόνωση του Ισραήλ είναι εμφανής εδώ και μήνες. Τον Σεπτέμβριο, ο Νετανιάχου παρουσίασε το όραμά του για μια μελλοντική «Σούπερ Σπάρτη», σκιαγραφώντας μια εικόνα οικονομικής και διπλωματικής απομόνωσης και συνεχούς πολέμου. Αυτό το όραμα προκάλεσε πτώση στο ισραηλινό χρηματιστήριο και το σέκελ, ενώ το Israel Business Forum το απέρριψε λέγοντας: «Δεν είμαστε η Σπάρτη».
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο Νετανιάχου στηρίχθηκε στην υποστήριξη της ακροδεξιάς, όπως ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμοτρίτς και ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γβίρ, οι οποίοι αντιτάχθηκαν στην κατάπαυση του πυρός, αλλά παραμένουν στην κυβέρνηση. Προβλέποντας πιθανή αποχώρησή τους, ο Νετανιάχου προωθεί νομοθεσία για την εξαίρεση των υπερορθόδοξων φοιτητών από τη στρατολόγηση, ελπίζοντας στην επιστροφή των υπερορθόδοξων κομμάτων στην κυβέρνηση.
Δύο δικαστήρια θα μπορούσαν να καταδικάσουν τον Νετανιάχου και το Ισραήλ. Τον Νοέμβριο του 2024, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) εξέδωσε διεθνή εντάλματα σύλληψης για εγκλήματα πολέμου εναντίον του Νετανιάχου, του πρώην υπουργού Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ και του στρατιωτικού διοικητή της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντεΐφ. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ) εξετάζει επίσης κατηγορίες για γενοκτονία εναντίον του Ισραήλ, με τον Νετανιάχου να θεωρείται υπεύθυνος σε περίπτωση καταδίκης.
Δεν υπάρχει ακόμη χρονοδιάγραμμα για την έκδοση ετυμηγορίας στην υπόθεση του ΔΠΔ, ενώ η έκβαση της υπόθεσης στο ΔΔΧ δεν αναμένεται πριν από το τέλος του 2027. Σε περίπτωση καταδίκης, το ΔΠΔ θα μπορούσε να επιβάλει ποινή φυλάκισης έως και 30 ετών, ενώ το ΔΔΧ παραπέμπει οποιαδήποτε καταδικαστική ετυμηγορία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την εκτέλεσή της.
Προς το παρόν, οι ΗΠΑ είναι ο κύριος οικονομικός και στρατιωτικός εταίρος του Ισραήλ, καθώς και το διπλωματικό του προπύργιο ενάντια στη διεθνή εχθρότητα. Χωρίς αυτή την υποστήριξη, το Ισραήλ και ο Νετανιάχου θα αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα.
Η υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ έχει όρια. Το 2021, ο Τραμπ εξοργίστηκε όταν ο Νετανιάχου συνεχάρη τον Τζο Μπάιντεν για τη νίκη του στις εκλογές. Φέρεται επίσης να διέκοψε τις επαφές με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό τον Μάιο, λόγω ανησυχιών ότι ο Νετανιάχου προσπαθούσε να τον χειραγωγήσει. Η οργή του Τραμπ κορυφώθηκε μετά την ισραηλινή επίθεση εναντίον των διαπραγματευτών της Χαμάς στη Ντόχα τον Σεπτέμβριο, φωνάζοντας: «Με καταστρέφει!».
Ο Τραμπ περιέγραψε την κατάπαυση του πυρός ως αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων με τον Νετανιάχου και δήλωσε ότι δεν θα επέτρεπε στο Ισραήλ να αναδιατάξει τις δυνάμεις του στη Γάζα, μέχρι «να το πω εγώ». Γιορτάζοντας την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός, ο Τραμπ χαρακτήρισε την εκεχειρία ως αποτέλεσμα 3.000 χρόνων προσπαθειών, λέγοντας στο ακροατήριο: «Και θα κρατήσει». Είναι απίθανο να αντιδράσει θετικά εάν αυτή καταρρεύσει.
Οι έρευνες για τις αποτυχίες του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών κατά την περίοδο που προηγήθηκε της επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, αποκάλυψαν παραλείψεις και σύγχυση εντός των υπηρεσιών ασφαλείας του Ισραήλ. Τόσο οι αρχηγοί του στρατού όσο και των μυστικών υπηρεσιών παραιτήθηκαν μετά από κάθε έρευνα. Ενώ ο Νετανιάχου δεν έθεσε καμία αντίρρηση σε αυτές τις έρευνες, αντιστάθηκε σε μία έρευνα για το ρόλο της δικής του κυβέρνησης, ισχυριζόμενος ότι θα ήταν πολιτικά μεροληπτική και μη πρακτική σε καιρό πολέμου. Το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ αποφάνθηκε ότι δεν υπήρχε πλέον «καμία πραγματική αιτία» για να καθυστερήσει η έρευνα, δίνοντας στην κυβέρνηση 30 ημέρες για να απαντήσει.
Η φυλάκιση παραμένει πιθανότητα για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό. Ο Τραμπ σχεδόν αναγνώρισε τη σχέση μεταξύ του πολέμου στη Γάζα και των δικών για διαφθορά του Νετανιάχου, καλώντας τον Ισραηλινό πρόεδρο Ισαάκ Χέρτζογκ να δώσει χάρη στον Νετανιάχου γι’ αυτό που περιέγραψε ως «πούρα και σαμπάνια». Στην πραγματικότητα, ο Νετανιάχου έχει δικαστεί σε τρεις υποθέσεις διαφθοράς, οι οποίες συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου.
Οι κατηγορίες εναντίον του Ισραηλινού πρωθυπουργού περιλαμβάνουν δωροδοκία, απάτη και κατάχρηση εμπιστοσύνης και ενδέχεται να οδηγήσουν σε ποινή φυλάκισης 10 ετών.