Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), που τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή, φέρνει αυστηρότερες ποινές όχι μόνο για τις γνωστές παραβάσεις όπως η υπέρβαση ταχύτητας, η κατανάλωση αλκοόλ, η μη χρήση κράνους και ζώνης, και η χρήση κινητού, αλλά και για πιο «ήπιες» παραβάσεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως μικρής ή μεσαίας επικινδυνότητας.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η κατηγορία «Σ» για την «αντικοινωνική οδική συμπεριφορά», που εισάγεται για πρώτη φορά με τον Ν. 5209/2025. Αυτή η κατηγορία επισύρει, επιπλέον των άλλων ποινών, αφαίρεση της άδειας οδήγησης για 40 ημέρες. Στην «αντικοινωνική οδική συμπεριφορά» περιλαμβάνονται η επιθετική συμπεριφορά προς άλλον οδηγό, το σκόπιμο μπλοκάρισμα λωρίδας και οι προσπεράσεις που τρομάζουν άλλους οδηγούς. Αυτές οι παραβάσεις κατατάσσονται σε μία από τις βασικές κατηγορίες (Ε1–Ε4) και τιμωρούνται με το προβλεπόμενο πρόστιμο ανάλογα με τη σοβαρότητα, καθώς και με τα αντίστοιχα μέτρα (όπως αφαίρεση διπλώματος) και το επιπλέον διοικητικό μέτρο.

Σύμφωνα με τον νέο ΚΟΚ, η μη χρήση φλας τιμωρείται με πρόστιμο 10 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 10 ημέρες. Τα φώτα έκτακτης ανάγκης (αλάρμ) επιτρέπονται εν κινήσει μόνο σε περίπτωση βλάβης του οχήματος που απειλεί την ασφάλεια των άλλων χρηστών του δρόμου (εξαιρείται το παρκάρισμα). Η παράνομη χρήση των αλάρμ επισύρει πρόστιμο 30 ευρώ και αφαίρεση της άδειας οδήγησης για 10 ημέρες, σύμφωνα με το άρθρο 41 παράγραφος 5.

Η παράνομη στάθμευση σε πεζοδρόμια, πλατείες, ειδικά ερείσματα και νησίδες ασφαλείας, που είναι συχνή σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, τιμωρείται με αυστηρότερες ποινές. Ο νέος ΚΟΚ προβλέπει πρόστιμο 30 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 10 ημέρες για αυτή την παράβαση.

Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 33 του νέου ΚΟΚ, η αριστερή λωρίδα χρησιμοποιείται από επιβατηγά οχήματα ή μοτοσικλέτες μόνο για προσπέραση και γίνεται λωρίδα κυκλοφορίας μόνο σε περίπτωση κυκλοφοριακής συμφόρησης στις υπόλοιπες λωρίδες. Η παραβίαση αυτού του κανόνα τιμωρείται με πρόστιμο 150 ευρώ και αφαίρεση της άδειας οδήγησης για 20 ημέρες.

Σχολιάζοντας τις ποινές για παραβάσεις χαμηλής έως μέτριας επικινδυνότητας, ο Σωτήρης Καλταμπάνης, διευθυντής στη Διεύθυνση Τροχαίας Αττικής, ανέφερε ότι ο νέος Κώδικας προβλέπει τα πάντα σχετικά με τις υποχρεώσεις των οδηγών και τον τρόπο κυκλοφορίας. Όπως εξήγησε, «αν κάποιος, παραδείγματος χάριν, κρατάει καφέ την ώρα της οδήγησης, ουσιαστικά αντιτίθεται στον ΚΟΚ, καθώς σύμφωνα με τον Κώδικα ο οδηγός κάθε οχήματος υποχρεούται να έχει πλήρη ελευθερία των κινήσεών του, για να ενεργεί ελεύθερα τους αναγκαίους χειρισμούς».

Ο διευθυντής τόνισε ότι ο νέος ΚΟΚ είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και, σε συνδυασμό με την αύξηση των ελέγχων από την Τροχαία, αναμένεται να φέρει αποτελέσματα. Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι ακόμη και με την αυστηρότητα του νόμου, το πρόβλημα του παρκαρίσματος στα πεζοδρόμια θα συνεχίσει να υπάρχει λόγω της αύξησης των οχημάτων. «Πλέον και ως Τροχαία παρατηρούμε πλήθος αυτοκινήτων με έναν οδηγό εντός να διασχίζουν καθημερινά κεντρικές αρτηρίες της Αθήνας. Η επιλογή των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς σε τέτοιες περιπτώσεις σίγουρα θα ήταν μία λύση αποσυμφόρησης», κατέληξε.

Από την πλευρά του, ο συγκοινωνιολόγος Γιώργος Γιαννής, καθηγητής και διευθυντής Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής στο ΕΜΠ, εξήγησε ότι με την τοποθέτηση καμερών οι παραβάσεις υψηλής επικινδυνότητας θα εντοπίζονται και οι ποινές θα στέλνονται αυτόματα στους οδηγούς.

Ο συγκοινωνιολόγος συμφώνησε ότι ο νέος ΚΟΚ είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά εξέφρασε την άποψη ότι κάποιες παραβάσεις έχουν υπερβολική αυστηρότητα. «Συμφωνώ με τη διενέργεια ελέγχων και την επιβολή όλων των προστίμων που καθορίζει ο ΚΟΚ από τις κάμερες και από την Τροχαία. Όταν, όμως, κάποιος ίσως κληθεί να δώσει το δίπλωμά του επειδή ενδεχομένως ξέχασε να ανάψει το φλας, κατανοούμε πως υπάρχει μία υπέρμετρη αυστηρότητα που μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να οδηγήσει και σε αντίθετα αποτελέσματα».