Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δίνει ανάσα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, παρέχοντας μια «δεύτερη ευκαιρία» σε οφειλέτες και στηρίζοντας επιχειρήσεις που κινδυνεύουν να καταρρεύσουν οικονομικά.

Με το νέο νομοσχέδιο για τα Ιδρύματα και τις Σχολάζουσες Κληρονομιές, που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή (άρθρα 177-179) και αναμένεται να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, όσοι προσφεύγουν στην πτώχευση προστατεύονται από ποινικές διώξεις. Επιπλέον, το κράτος θα παρέχει «voucher» σε επιχειρήσεις που δυσκολεύονται, για να λάβουν υποστήριξη από ειδικούς.

Η σημαντικότερη αλλαγή, που θα εφαρμοστεί άμεσα, είναι η πλήρης απαλλαγή από ποινικές διώξεις για όσους πτωχεύουν. Η νέα διάταξη, που προστίθεται ως άρθρο 198Α στον ν.4738/2020, αλλάζει τα δεδομένα για όσους λύγισαν από τα χρέη. Πρόκειται για μια «δεύτερη ευκαιρία» για επαγγελματίες που αναγκάστηκαν να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους, απαλλάσσοντάς τους από καταδίκες και επιτρέποντάς τους να ξεκινήσουν ξανά, χωρίς το βάρος του παρελθόντος.

Σύμφωνα με το άρθρο 178 του νέου νόμου, από τη στιγμή που δημοσιεύεται η δικαστική απόφαση πτώχευσης ή καταχωρείται το όνομα του οφειλέτη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας, σταματά κάθε δίωξη για χρέη προς εφορία και ΕΦΚΑ. Η ρύθμιση αφορά τόσο τη μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο όσο και την καθυστέρηση πληρωμής εισφορών. Το σημαντικότερο είναι ότι, αν ο οφειλέτης ολοκληρώσει επιτυχώς τη διαδικασία πτώχευσης και απαλλαγεί νόμιμα από τα χρέη του (συνήθως μετά από ένα έως τρία χρόνια), το αδίκημα εξαλείφεται οριστικά.

Ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης δήλωσε ότι με αυτό το μέτρο, «το κράτος επιλέγει να μην ποινικοποιεί την οικονομική δυσκολία: η ποινική δίωξη για οφειλές προς Δημόσιο και Ταμεία αναστέλλεται κατά τη διάρκεια της πτώχευσης και εξαλείφεται όταν ο οφειλέτης απαλλάσσεται από τα χρέη του, δίνοντάς του πραγματική “δεύτερη ευκαιρία”».

Το άρθρο 177 εισάγει συστήματα πρόληψης της οικονομικής κατάρρευσης για επιχειρήσεις, πριν φτάσουν σε σημείο μη αναστρέψιμο λόγω χρεών.

Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και της Κοινωνίας της Πληροφορίας, το κράτος θα παρέχει δωρεάν voucher σε επαγγελματίες που απειλούνται με αφερεγγυότητα, καλύπτοντας το κόστος εξειδικευμένης υποστήριξης από πιστοποιημένους συμβούλους.

Το πρόγραμμα βασίζεται στον «Μηχανισμό Έγκαιρης Προειδοποίησης», που θα παρακολουθεί τους οικονομικούς δείκτες των επιχειρήσεων, εντοπίζοντας έγκαιρα σημάδια κινδύνου. Όταν το σύστημα εντοπίσει πρόβλημα, ο επαγγελματίας θα μπορεί να υποβάλει αίτηση μέσω ειδικής πλατφόρμας της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους για να λάβει την επιταγή και να συμβουλευτεί ειδικούς.

Το πρόγραμμα καλύπτει όχι μόνο οικονομικές και νομικές συμβουλές, αλλά και ψυχολογική υποστήριξη, ενδυνάμωση και εμψύχωση (mentoring), αναγνωρίζοντας το ψυχολογικό βάρος της υπερχρέωσης.

Στόχος είναι η ολιστική στήριξη του οφειλέτη, ώστε να καταρτίσει ένα βιώσιμο σχέδιο διάσωσης και να βρει το σθένος να το υλοποιήσει, εξυγιαίνοντας και αναπτύσσοντας την επιχείρησή του, τηρώντας παράλληλα τις υποχρεώσεις του.

Με κοινή υπουργική απόφαση θα καθοριστούν οι ακριβείς προϋποθέσεις και τα κριτήρια επιλεξιμότητας του προγράμματος, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η εκπαίδευση ειδικών συμβούλων έγκαιρης προειδοποίησης.

Ο νόμος περιλαμβάνει επίσης ρυθμίσεις για ευάλωτους οφειλέτες που λαμβάνουν κρατική συνεισφορά για την κατοικία τους.

Το άρθρο 179 προβλέπει ότι αν ένας ευάλωτος οφειλέτης που δικαιούται επίδομα ενταχθεί στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών και σώσει την κατοικία του, η προηγούμενη κρατική συνεισφορά διακόπτεται αυτόματα.

Αυτή η διάταξη αποτρέπει τη διπλή επιδότηση του ίδιου οφειλέτη. Με τη νέα ρύθμιση, αφού διασώζει την κύρια κατοικία του, δεν υπάρχει λόγος να λαμβάνει την προσωρινή επιδότηση που προοριζόταν για τη διαμονή του στο σπίτι μέχρι τη μεταβίβαση στον Φορέα. Έτσι, προστατεύεται ο οφειλέτης από το ενδεχόμενο να κληθεί να επιστρέψει επιδοτήσεις που έλαβε αχρεωστήτως.