Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προχώρησε σε αναθεώρηση των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις άδειες οδήγησης, με στόχο τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας και τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων, που στοιχίζουν τη ζωή σε περίπου 20.000 ανθρώπους κάθε χρόνο στην Ε.Ε. Οι άδειες οδήγησης θα έχουν πλέον 15ετή ισχύ, ενώ προβλέπεται δοκιμαστική περίοδος δύο χρόνων για αρχάριους οδηγούς, ψηφιακή άδεια οδήγησης και αφαίρεση διπλώματος που θα ισχύει σε όλο το «μπλοκ».

Οι νέοι ευρωπαϊκοί κανόνες, που εγκρίθηκαν, θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κράτη-μέλη θα έχουν τρία χρόνια για να μεταφέρουν τις νέες διατάξεις στο εθνικό τους δίκαιο και έναν επιπλέον χρόνο για να προετοιμάσουν την εφαρμογή τους.

Για πρώτη φορά, οι κανόνες της Ε.Ε. προβλέπουν δοκιμαστική περίοδο τουλάχιστον δύο ετών για τους αρχάριους οδηγούς. Θα ισχύουν αυστηρότεροι κανόνες και κυρώσεις όταν οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ, δεν φορούν ζώνη ασφαλείας ή δεν χρησιμοποιούν παιδικά καθίσματα, όταν στο όχημά τους επιβαίνουν παιδιά.

Επιπλέον, οι νεαροί οδηγοί θα μπορούν να αποκτήσουν άδεια οδήγησης αυτοκινήτου (κατηγορίας Β) από τα 17 τους χρόνια, αλλά θα μπορούν να οδηγούν μόνο υπό την επίβλεψη έμπειρου οδηγού μέχρι να συμπληρώσουν τα 18. Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη επαγγελματιών οδηγών, οι νέοι κανόνες θα επιτρέπουν σε νέους 18 ετών και άνω να αποκτούν άδεια οδήγησης φορτηγού (κατηγορίας Γ) και σε νέους 21 ετών και άνω άδεια οδήγησης λεωφορείου (κατηγορίας Δ), υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν πιστοποιητικό επαγγελματικής επάρκειας. Αν δεν έχουν τέτοιο πιστοποιητικό, τα όρια ηλικίας θα είναι τα 21 και τα 24 έτη αντίστοιχα.

Στα θέματα εξέτασης των υποψηφίων οδηγών θα συμπεριλαμβάνονται οι κίνδυνοι από τα τυφλά σημεία, η λειτουργία των συστημάτων υποβοήθησης οδηγού, ο ασφαλής τρόπος ανοίγματος των θυρών του οχήματος και η επικινδυνότητα της χρήσης κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση.

Επίσης, οι νέες προδιαγραφές εκπαίδευσης και εξέτασης οδηγών θα δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στους κινδύνους για πεζούς, παιδιά, ποδηλάτες και άλλους ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου.

Οι νέες άδειες οδήγησης θα ισχύουν για 15 έτη για μοτοσικλέτες και αυτοκίνητα. Στις χώρες όπου η άδεια χρησιμοποιείται και ως δελτίο ταυτότητας, η ισχύς της θα μπορεί να μειωθεί στα 10 έτη. Οι άδειες οδήγησης για φορτηγά και λεωφορεία θα ισχύουν για πέντε έτη. Οι χώρες της Ε.Ε. θα μπορούν επίσης να μειώσουν τη διάρκεια ισχύος της άδειας για οδηγούς άνω των 65 ετών και να τους υποχρεώσουν σε συχνότερους ιατρικούς ελέγχους ή επαναληπτικά μαθήματα.

Πριν από την έκδοση της πρώτης άδειας ή κατά την ανανέωση, οι οδηγοί θα πρέπει να υποβάλλονται σε ιατρικό έλεγχο που θα περιλαμβάνει εξετάσεις για την όραση και την καρδιαγγειακή τους υγεία.

Οι χώρες της Ε.Ε. ωστόσο θα μπορούν να υποκαταστήσουν τον ιατρικό έλεγχο με τη συμπλήρωση εντύπων αυτοαξιολόγησης ή άλλα συστήματα αξιολόγησης για οδηγούς αυτοκινήτων και μοτοσικλετών.

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, η ψηφιακή άδεια οδήγησης, διαθέσιμη σε κινητά τηλέφωνα, θα γίνει σταδιακά η κύρια μορφή άδειας οδήγησης στην Ε.Ε. Οι οδηγοί θα μπορούν να ζητούν την άδειά τους και σε έντυπη μορφή, η οποία θα πρέπει να εκδίδεται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και, κατά κανόνα, εντός τριών εβδομάδων.

Για τον περιορισμό της επικίνδυνης οδήγησης στο εξωτερικό, η αφαίρεση, αναστολή ή ο περιορισμός της άδειας οδήγησης θα κοινοποιείται στη χώρα της Ε.Ε. που την εξέδωσε, για τη διασυνοριακή επιβολή των κυρώσεων.

Οι εθνικές αρχές θα πρέπει να κοινοποιούν η μία στην άλλη αποφάσεις σχετικά με την αφαίρεση άδειας οδήγησης για σοβαρές τροχαίες παραβάσεις, όπως η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών, η εμπλοκή σε θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα ή η υπερβολική υπέρβαση του ορίου ταχύτητας.

Οι αναθεωρημένοι κανόνες της Ε.Ε. για τις άδειες οδήγησης αποτελούν μέρος της δέσμης μέτρων για την οδική ασφάλεια, την οποία παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάρτιο του 2023, με στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας για όλους τους χρήστες του οδικού δικτύου και τη μείωση των θανάτων από τροχαία ατυχήματα στην Ε.Ε. στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο έως το 2050 («Όραμα για μηδενικές απώλειες»).